Το εναρκτήριο λάκτισμα για μια νέα φάση ζυμώσεων στο τραπεζικό σύστημα που θα οδηγήσουν στον ριζικό μετασχηματισμό του έδωσε η κίνηση της Εθνικής Τράπεζας για άντληση 2,8 δισ. ευρώ με αύξηση μετοχικού κεφαλαίου και πώληση του 20% της Finansbank. Απόστολος Ταμβακάκης και Βασίλης Ράπανος κατάφεραν να αιφνιδιάσουν την αγορά και να κάνουν τους πάντες να αναρωτιούνται αν έχουν έτοιμο στο συρτάρι τους σχέδιο για εξαγορά τράπεζας, την ώρα που διεθνείς αναλυτές θεωρούσαν πως η επιτυχής άντληση κεφαλαίων αποτελεί πρόκριμα και για τις τράπεζες της Ευρώπης, ικανό να εξαλείψει τους μεγάλους φόβους ότι ο ευρωπαϊκός τραπεζικός κλάδος οδεύει σε νέα κρίση.

Ο διευθύνων σύμβουλος της Εθνικής Απ. Ταμβακάκης έσπευσε να κλείσει τη συζήτηση περί άμεσης εξαγοράς. «Δεν υπάρχει κανένα άμεσο σχέδιο για εξαγορά ή συγχώνευση μεταξύ της Εθνικής και άλλης εγχώριας τράπεζας, δεν συζητάμε με κανέναν», είπε στους διεθνείς αναλυτές την ώρα που ο πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου Β. Ράπανος ανεδείκνυε την ενίσχυση της κεφαλαιακής επάρκειας της τράπεζας. Στο μεταξύ όμως τα επιτελεία των τραπεζιτών στην Ελλάδα έχουν πάρει φωτιά καθώς γνωρίζουν καλύτερα από όλους ότι η άντληση κεφαλαίων 2,8 δισ. ευρώ από την Εθνική μπορεί να την καταστήσει απόλυτο ρυθμιστή των εξελίξεων στο εγχώριο τραπεζικό σύστημα.

Οπως αναγνωρίζουν ακόμη και ανταγωνιστές τραπεζίτες, η κίνηση αυτή δίνει ισχυρό πλεονέκτημα στην ΕΤΕ για τρεις λόγους:

1Δίνει τη δυνατότητα άμεσης αποπληρωμής των 350 εκατ. ευρώ της συμμετοχής του Δημοσίου μέσω προνομιούχων μετοχών, απελευθερώνοντας την τράπεζα από την απαγόρευση διανομής μερίσματος. Η επιστροφή στη διανομή μερίσματος εκτιμάται ότι θα έχει θετική επίδραση στη μετοχή της Εθνικής αυξάνοντας την ελκυστικότητά της.

2Οδηγεί τον δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας Τier 1 στα υψηλότερα ευρωπαϊκά επίπεδα 14,6%, γεγονός που δίνει στην Εθνική προβάδισμα πρόσβασης σε ρευστότητα αμέσως μόλις ανοίξει η διατραπεζική αγορά για την Ελλάδα. Συνακόλουθα διαμορφώνει το τοπίο ώστε η ΕΤΕ να είναι η πρώτη τράπεζα που θα αναβαθμιστεί από τους διεθνείς αξιολογητές, εξέλιξη που πιέζει το κόστος δανεισμού για την τράπεζα.

3Κάνει τους ανταγωνιστές να αναζητούν κεφάλαια σε δεύτερο χρόνο. Αργά ή γρήγορα οι περισσότερες ελληνικές τράπεζες θα επιδιώξουν αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου, πρωτίστως για να «ξεφορτωθούν» τη συμμετοχή του Δημοσίου στο μετοχικό κεφάλαιό τους. Ομως, αν η Εθνική έχει ήδη αντλήσει 1,8 δισ. ευρώ από την εγχώρια αγορά (το υπόλοιπο 1 δισ. ευρώ θα προέλθει από την πώληση του 20% της Finansbank) δεν είναι λίγοι οι αναλυτές που εκτιμούν ότι η εγχώρια αγορά θα στεγνώσει. Ετσι, η ΕΤΕ αποκτά προβάδισμα και στα «χτυπήματα» συγχωνεύσεων και εξαγορών. «Μπορούμε να αξιοποιήσουμε κάθε ευκαιρία όταν προκύψει», λέει στα «ΝΕΑ» κορυφαίο στέλεχος της τράπεζας, σημειώνοντας με νόημα πως όλα είναι «ρευστά και ανοιχτά», εκτιμώντας πως το Δημόσιο θα διαδραματίσει καταλυτικό ρόλο στον μετασχηματισμό του τραπεζικού συστήματος. Ρυθμιστής το Δημόσιο

Στο ίδιο μήκος κύματος κινείται και η διοίκηση της Τραπέζης της Ελλάδος. Ο Γ. Προβόπουλος εκτιμά ότι οι κινήσεις του Δημοσίου είναι αυτές που θα πυροδοτήσουν τις εξελίξεις στην αναδιάταξη του τραπεζικού χάρτη, η οποία δεν αναμένεται να ολοκληρωθεί πριν από το τέλος του 2011. Τις προηγούμενες ημέρες δεν ήταν λίγοι αυτοί που παίρνοντας αφορμή από τις συζητήσεις Γ. Κωστόπουλου- Σ. Λάτση προέβλεπαν ότι επίκειται γάμος ΑlphaΕurobank. Πράγματι οι δύο πλευρές βρίσκονται σε προχωρημένες συνομιλίες. Ουδείς όμως μπορεί να προδικάσει τον χρόνο και το αποτέλεσμα των επαφών, ενώ οι πλέον επιφυλακτικοί υπενθυμίζουν τον αρραβώνα Εθνικής- Αlpha το 2001 που δεν κατέληξε ποτέ σε γάμο.

Αντίθετα, όλοι συμφωνούν πως το παιχνίδι βρίσκεται στα χέρια του Δημοσίου με τη βοήθεια της… Τράπεζας Πειραιώς. Οταν, περίπου δύο μήνες νωρίτερα, ο Μ. Σάλλας τάραζε τα νερά υποβάλλοντας πρόταση εξαγοράς της συμμετοχής του Δημοσίου σε Αγροτική και Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο έναντι 701 εκατ. ευρώ, ήταν σαφές ότι το Δημόσιο δεν θα μπορούσε απευθείας να πουλήσει, ακόμη και αν μεσολαβήσει αισθητά βελτιωμένη πρόταση (πολλοί τραπεζίτες βλέπουν μια τέτοια εξέλιξη). Ετσι, οι περισσότεροι τραπεζίτες εκτιμούν ότι αργά ή γρήγορα το υπουργείο Οικονομικών θα προχωρήσει σε διαγωνισμό πώλησης του Τ.Τ. και το παιχνίδι θα ανάψει για τα καλά. Σε αυτή την περίπτωση δεδομένο θεωρείται ότι η Εθνική, που κατέχει ήδη ποσοστό 6% στο Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο, θα χτυπήσει δυναμικά στον διαγωνισμό ενώ προφανώς αμέτοχη δεν θα μείνει και η Εurobank που κατέχει επίσης ανάλογο ποσοστό. Θέση στο μετοχικό κεφάλαιο του Τ.Τ. χτίζει το τελευταίο διάστημα και η Μarfin με ποσοστό κοντά στο 5%.

Το τοπίο θα αρχίσει να ξεκαθαρίζει προς το τέλος Οκτωβρίου, όταν οι διεθνείς σύμβουλοι που έχει προσλάβει το Ελληνικό Δημόσιο παραδώσουν το πόρισμα με τις αποτιμήσεις των συμμετοχών του στις τράπεζες, προτάσεις αξιοποίησής του και παράλληλης αξιολόγησης της πρότασης της Τράπεζας Πειραιώς. Μέχρι τότε οι ζυμώσεις και οι επαφές στο προσκήνιο και στο παρασκήνιο θα δίνουν και θα παίρνουν καθώς όλοι προσπαθούν να βρεθούν ένα βήμα πιο μπροστά από τις εξελίξεις επιδιώκοντας τον απόλυτο αιφνιδιασμό.

Τα επιτελεία των τραπεζιτών έχουν πάρει φωτιά καθώς γνωρίζουν ότι η ρευστότητα της Εθνικής μπορεί να την καταστήσει ρυθμιστή των εξελίξεων