Ένδεκα ατίθασα άλογα που κατέλαβαν τη θέση των έργων τέχνης στον χώρο μιας γκαλερί της Ρώμης το 1969 προκάλεσαν με την παρουσία τους «σεισμό» στα καθιερωμένα, καθώς μούγκριζαν και χλιμίντριζαν ανεξέλεγκτα. Τα οδηγούσε ένας τολμηρός Πειραιώτης καλλιτέχνης, ο Γιάννης Κουνέλλης, που ήθελε να φέρει στην τέχνη τη διάσταση του πραγματικού.

Για τον Κουνέλλη «η τέχνη δεν παράγει αντικείμενα αλλά πολιτισμό», η τέχνη και η ζωή είναι πρότυπο και κανόνας. Στην πενηντάχρονη από τότε πορεία του, ο καλλιτέχνης που έκανε τομή με τη «ζωντανή ζωγραφική» του συνυφαίνοντας έργα και πράγματα, ανθρώπους και ιδέες με ζωντανούς παπαγάλους, κάκτους, χρυσόψαρα, κάρβουνα, φωτιές, πέτρες, βότσαλα, σόλες παπουτσιών, καπνούς και αναθυμιάσεις, τσουβάλια και ζεμπίλια γεμάτα σπόρους, κλουβιά, τζάμια, κρεβάτια, πόρτες, παράθυρα, αναμοχλεύοντας διαρκώς τη λογική της κατασκευής και της σημασίας του έργου, ώστε να μην είναι στυλ αλλά βίωμα, πρώτη ύλη, γλώσσα και ποίηση αισθητική και πολιτική διάσταση, φιλοσοφία και τέχνη.

Πολιτικός και θεατρικός καλλιτέχνης, ο θεμελιωτής αισθητικά και πολιτικά της «άρτε πόβερα», της φτωχής τέχνης με έντονη τη θεατρικότητα, ένας σκεπτόμενος εραστής της ιστορίας της ποίησης, που ασκεί κριτική και βρίσκεται σε διαλεκτική αντιπαράθεση και αντίλογο με το εύπεπτο. Έτσι παρουσιάζει τον Γιάννη Κουνέλλη ο συγγραφέας και φίλος του Ντένης Ζαχαρόπουλος, καθώς ξετυλίγει τα έργα και τους σταθμούς που τον έφεραν σε όλον τον κόσμο.

«Για μένα η Ελλάδα είναι μια ιδέα. Ποτέ δεν πίστεψα πως είναι κάτι άλλο. Γι΄ αυτό άλλωστε και πιστεύω ότι είναι μεγάλη και γι΄ αυτό, σε αντίθεση με την ελληνική αστική τάξη, νιώθω Έλληνας και όχι πατριώτης» δηλώνει ο Κουνέλλης, ο οποίος έκανε την πρώτη εμφάνισή του ως καλλιτέχνης στην Αθήνα το 1972 καβάλα σ΄ ένα άσπρο άλογο, βγάζοντας φλόγες από το στόμα, έχοντας καλυμμένο το πρόσωπό του με μια μάσκα του Απόλλωνα και τα χείλη σφραγισμένα με χρυσό έλασμα.

Και συνέχισε σφραγίζοντας με πέτρες και σωρούς από φτωχά υλικά τις πόρτες και τα παράθυρα που οδηγούν από και προς την άλλη πλευρά του Τείχους στο Βερολίνο. Ή κρεμώντας σφαχτά στους τοίχους ενός θεάτρου, από τη θέση ενός παρατηρητή που αποδομεί τον παραλογισμό και τις παγίδες της εξουσίας και του δέους που προκαλεί.

ΙΝFΟ

Ο τόμος «Γιάννης Κουνέλλης» που κλείνει τη σειρά «Σύγχρονοι Έλληνες Εικαστικοί» (σελ. 146), από αύριο στα περίπτερα προς 7,90 ευρώ.