Αναζήτηση
«ΝΑ ΒΡΩ ΤΟΝ ΤΟΠΟ
ΜΟΥ ΣΕ ΜΙΑ ΠΡΟΤΑΣΗ,
ΣΥΜΠΑΓΗ,/ ΣΑΝ
ΝΑ ΕΙΧΕ ΣΦΥΡΗΛΑΤΗΘΕΙ
ΣΕ ΜΕΤΑΛΛΟ./
ΟΧΙ ΓΙΑ ΝΑ ΓΟΗΤΕΥΣΩ.
ΟΧΙ ΓΙΑ ΝΑ ΚΕΡΔΙΣΩ
ΤΗΝ ΥΣΤΕΡΟΦΗΜΙΑ./
ΜΙΑ ΑΚΑΤΟΝΟΜΑΣΤΗ
ΑΝΑΓΚΗ ΓΙΑ
ΤΑΞΗ, ΡΥΘΜΟ, ΜΟΡΦΗ·/
ΤΡΕΙΣ ΛΕΞΕΙΣ
ΠΟΥ ΕΝΑΝΤΙΩΝΟΝΤΑΙ
ΣΤΟ ΧΑΟΣ ΚΑΙ
ΤΗΝ ΑΝΥΠΑΡΞΙΑ», ΣΗΜΕΙΩΝΕΙ
Ο ΤΣΕΣΛΑΦ
ΜΙΛΟΣ (1911-2004)
Γενέτειρα: Ζετέζνιε της ΛιΦοίτησε θουανίας. Σπουδές/ Σταδιοδρομία: στο καθολικό σχολείο στη Βίλνα (πόλη πολωνική τότε) και στη συνέχεια σπούδασε Νομικά στο Παρίσι. Μετά τον Πόλεμο τοποθετήθηκε στη θέση του μορφωτικού ακολούθου στην πολωνική πρεσβεία της Νέας Υόρκης και αργότερα της Ουάσιγκτον. Το 1950 μετατέθηκε στο Παρίσι· αηδιασμένος όμως από την υποκρισία και τον αυταρχισμό του κομμουνιστικού καθεστώτος, αυτομόλησε στη Δύση το 1951, με συνέπεια να ανακηρυχθεί ανεπιθύμητο πρόσωπο από την πολωνική κυβέρνηση και τα κείμενά του να απαγορευτούν στην πατρίδα του χωρίς να πάψουν όμως ποτέ να κυκλοφορούν σε μορφή σαμιζντάτ από χέρι σε χέρι. Το 1960 δέχτηκε μια θέση πανεπιστημιακού καθηγητή στο Μπέρκλεϊ και εγκαταστάθηκε στην Καλιφόρνια. Μετά τη βράβευσή του με το Νόμπελ, το 1980, η απαγόρευση της κυκλοφορίας των έργων του στην Πολωνία θα αρθεί και ο Μίλος θα χαιρετιστεί ως σύμβολο της αποκατάστασης της ελευθερίας στη χώρα του.
Κριτική ετυμηγορία: Πολίτης της πραγματικότητας: αυτή ήταν η ποιητική και ηθική ιθαγένεια του Μίλος (Μίγουος για τους συμπατριώτες του). Διπλά εξόριστος- τόσο από τη χώρα του όσο και από την εποχή του- αποφάσισε να ανήκει σε μια επικράτεια με μεγαλύτερο βάθος σημασίας απ΄ ό,τι ένας συγκεκριμένος χώρος ή χρόνος. «Ο Μίλος είναι ένας από εκείνους που είχαν το διφορούμενο προνόμιο να γνωρίσουν και να αντέξουν περισσότερη πραγματικότητα απ΄ όσο εμείς οι υπόλοιποι», έγραψε γι΄ αυτόν ο επίσης νομπελίστας Χήνυ. Δεν τη φοβάται την πραγματικότητα ο Μίλος- επιθυμεί τη συνεχή αναμέτρηση μαζί της. Στο όνομα αυτής της αναμέτρησης αντιτέθηκε σε κάθε τάση που θεωρούσε ότι υποβάθμιζε την ικανότητα της ποίησης να δικαιώσει τον ίδιο της τον ρόλο.
Ποιος ήταν αυτός;
Να μην «παραμερίσει τη σκέψη», να μην «την ξεγελάσει». Γιατί «μια καθαρή στροφή μπορεί να σηκώσει βάρος μεγαλύτερο/ κι από ένα βουνό καλοδουλεμένης πρόζας». Πίστευε άλλωστε πως ο ποιητής «πρέπει να είναι επίσης μια σκεπτόμενη ύπαρξη… Η γλώσσα πρέπει να ονομάσει την πραγματικότητα, η οποία υπάρχει αντικειμενικά, συμπαγής, απτή, τρομακτική στη στερεότητά της». Οξυδερκής ποιητής και δοκιμιογράφος, αλλά και γενναιόδωρος μεταφραστής στα αγγλικά των ομοτέχνων Πολωνών ποιητών και βασικός εισηγητής του έργου τους στη Δύση (αλλά και του Καβάφη στα πολωνικά), δύσπιστος απέναντι στη στράτευση και αρνητής κάθε ολοκληρωτικής ιδεολογίας, επ΄ ουδενί όμως ουδέτερος παρατηρητής των εξελίξεων, ο Μίλος δημιούργησε ένα συμπαγές ποιητικό corpus που τον κατατάσσει ανάμεσα στους πιο διεισδυτικούς φιλοσοφικά και διαυγείς νοηματικά ποιητές του εικοστού αιώνα.
Βιβλιογραφία: Ποιήματα (μτφρ.: Αν. Μακρυδημήτρης, «Γαβριηλίδης», 2005), Η κοιλάδα του Ίσσα (μτφρ.: Αλ. Ιωαννίδου, «Καστανιώτης», 2007).
Στίχοι: « Στο χέρι μου δεν είναι να γνωρίζω κάτι για Κόλαση ή Παράδεισο./ Αλλά σ΄ αυτόν τον κόσμο έχουμε τόση ασχήμια,τόσο τρόμο./ Γι΄αυτό θα πρέπει να υπάρχει, κάπου, καλοσύνη και αλήθεια./ Γι΄αυτό θα πρέπει να υπάρχει, κάπου, ο Θεός »
