Δεκατρία χρόνια πετρελαϊκής αυτονομίας για την Ελλάδα αν είναι πραγματικές έστω οι μισές από τις ποσότητες μαύρου χρυσού που εκτιμούν οι ειδικοί ότι κρύβονται στο υπέδαφος της χώρας.

«Σύμφωνα με στοιχεία από έρευνες γαλλικών και αμερικανικών εταιρειών, το συνολικό δυναμικό πετρελαίου της Ελλάδας ανέρχεται σε 4 δισ. βαρέλια» αναφέρουν παράγοντες του πετρελαϊκού μπλοκ. Επίσης υποστηρίζουν ότι καθώς η τιμή του βαρελιού αγγίζει τα 100 δολάρια και οι πετρελαϊκές εταιρείες ψάχνουν νέα «φιλέτα» για να επενδύσουν τα κέρδη τους, τώρα είναι ιδανική ώρα να προσελκύσει η Ελλάδα επενδυτές στην έρευνα πετρελαίου.
Ωστόσο, μεγάλο μέρος από το πετρέλαιο της Ελλάδας εκτιμάται ότι βρίσκεται εκτός των χωρικών μας υδάτων στο Αιγαίο, γεγονός που καθιστά απαγορευτική τη διεξαγωγή ερευνών και γεωτρήσεων. Το υπόλοιπο τοποθετείται σε εκτάσεις που έχουν επιστραφεί στη δικαιοδοσία του Ελληνικού Δημοσίου από τον περασμένο Ιούλιο, ακόμα όμως δεν έχει γίνει κίνηση ώστε να παραχωρηθούν για νέες έρευνες. Επιπλέον, εκτιμάται πως το πετρέλαιο βρίσκεται σε μεγάλα βάθη και ότι η ποιότητά του δεν είναι πολύ καλή. Ωστόσο, με τις τρέχουσες τιμές του βαρελιού οι ειδικοί κρίνουν την αξιοποίηση συμφέρουσα.

Πάντως, τα τελευταία 33 χρόνια έχουν πραγματοποιηθεί στην Ελλάδα πάνω από 104 γεωτρήσεις, που κόστισαν συνολικά 225 εκατ. ευρώ. Το 85% των εξόδων έχει πέσει στις πλάτες του Έλληνα φορολογούμενου, ενώ από αυτές τις γεωτρήσεις μόνο ένα κοίτασμα- στον Πρίνο- απέδωσε 130 εκατ. βαρέλια. Και αυτό τώρα τελειώνει.

Έως τώρα, η ιστορία του μαύρου χρυσού της Ελλάδας μόνο χρυσή δεν μπορεί να χαρακτηριστεί. Μάλλον τείνει προς… μαύρη.

Ωστόσο, οι οικολογικές οργανώσεις χαρακτηρίζουν παράλογο το ρεκόρ που σημειώθηκε την περασμένη εβδομάδα στην Αθήνα. Το περιφερειακό συνέδριο της Ένωσης Αμερικανών Γεωλόγων Πετρελαίων, που διεξήχθη στη χώρα μας από τις 18 έως τις 21 Νοεμβρίου, προσήλκυσε περίπου 1.200 μέλη, ενώ σε άλλες χώρες που το φιλοξένησαν κατά το παρελθόν οι συμμετοχές δεν ξεπερνούσαν τις 400. «Η προσέλευση- ρεκόρ στην Αθήνα σηματοδοτεί το αυξημένο ενδιαφέρον που υπάρχει για το πετρέλαιο της χώρας μας» υποστηρίζουν Έλληνες ερευνητές που συμμετείχαν στο συνέδριο. Η μεγάλη συμμετοχή και το ενδιαφέρον των εταιρειών που παρέστησαν στην Αθήνα οφείλονται, όπως συμπληρώνουν, και στο γεγονός ότι οι εκτάσεις που παρουσιάζουν μεγάλο ενδιαφέρον έχουν περιέλθει στην κατοχή του ελληνικού Δημοσίου από τον Ιούλιο και έκτοτε δεν έχει προκηρυχθεί διαγωνισμός για νέες έρευνες.

Περίπου 1.200 ειδικοίαριθμός ρεκόρπαρακολούθησαν το συνέδριο της Ένωσης Αμερικανών Γεωλόγων Πετρελαίων, που πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα

Στη Δυτική Ελλάδα. Οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι σύμφωνα με στοιχεία της εταιρείας Εnterprise που πραγματοποιούσε έρευνες στη Δυτική Ελλάδα αλλά και στο Αιγαίο, τα κοιτάσματα που βρίσκονται στο υπέδαφος της χώρας φτάνουν σε δυναμικό τα 4 δισ. βαρέλια. Ειδικώς για το Ιόνιο, την Ήπειρο και τη Βορειοδυτική Πελοπόννησο, όπου δεν υπάρχει πρόβλημα για τη διεξαγωγή ερευνών- σε αντίθεση με το Αιγαίο- υπολογίζεται ότι τα αποθέματα προσεγγίζουν τα 2 δισ. βαρέλια. «Για να προχωρήσει όμως η εκμετάλλευση αυτών των κοιτασμάτων πρέπει προηγουμένως να πραγματοποιηθούν έρευνες, οι οποίες θα διαρκέσουν 5-10 χρόνια και θα κοστίσουν περί τα 2 δισ. δολάρια» επισημαίνουν συμμετέχοντες στο συνέδριο της Ένωσης Αμερικανών Γεωλόγων Πετρελαίου.

«Οι γεωτρήσεις που πραγματοποιήθηκαν στο Ιόνιο δεν έχουν δείξει σπουδαία πράγματα. Από όσες έρευνες έχω διαβάσει, εκτιμώ ότι το συνολικό δυναμικό της χώρας είναι μικρότερο από 4 δισ. βαρέλια πετρέλαιο» αναφέρει ο τέως υπουργός Βιομηχανίας και Εμπορίου Ανδρέας Ανδριανόπουλος.

«Μέτριος υπολογισμός». «Τα 4 δισ. βαρέλια είναι ένας λογικός, μέτριος υπολογισμός. Με τις τιμές που έχει το πετρέλαιο σήμερα και με αυτές που θα έχει μέχρι να βρεθεί υποκατάστατο καύσιμο, αξίζει να αρχίσουμε τις έρευνες για νέα κοιτάσματα το ταχύτερο δυνατό. Αυτό δεν σημαίνει ότι τα χρήματα των επενδύσεων πρέπει να προέρχονται αποκλειστικά από την Ελλάδα, μπορεί να γίνει ένα κονσόρτσιουμ όπου να προσελκύσουμε και ξένους επενδυτές. Στη Δυτική Ελλάδα υπάρχουν πολλές ενδιαφέρουσες περιοχές για έρευνα, ενώ όσον αφορά τα κοιτάσματα του Αιγαίου θα μπορούσαμε πιθανότατα να προχωρήσουμε σε συνεκμετάλλευση με τους Τούρκους» λέει στα «ΝΕΑ» ο Μιχάλης Δερμιτζάκης, καθηγητής Ιστορικής Γεωλογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, ο οποίος ήταν αντιπρόεδρος της θυγατρικής της Δημόσιας Επιχείρησης Πετρελαίων με αντικείμενο την έ ρευνα (ΔΕΠ-ΕΚΥ) από το 1990 έως το 1994 και έχει βαθιά γνώση της τρίτομης έρευνας της γαλλικής εταιρείας ΒΕΙCΙΡ που θεωρείται η πληρέστερη που έχει γίνει ποτέ για τη Δυτική Ελλάδα. Επιπλέον υπάρχει έκθεση της ίδιας εταιρείας, βάσει ερευνών που είχαν πραγματοποιηθεί τη δεκαετία του ΄70, στην οποία αναφέρονται εκτιμήσεις για τα πετρελαϊκά κοιτάσματα του Θρακικού Πελάγους, του Βόρειου και του Νότιου Αιγαίου, του Θερμαϊκού. Κάποια από τα στοιχεία της έκθεσης και των ερευνών έχουν διαβαθμιστεί ως απόρρητα, άλλα όμως είναι λιγότερο «ευαίσθητα».

Έρευνες στο Βόρειο Ιόνιο. Σύμφωνα με τον πρώην αντιπρόεδρο της ΔΕΠΕΚΥ, οι περιοχές υψηλού ενδιαφέροντος στο Ιόνιο βρίσκονται βόρεια της Κέρκυρας κοντά στο τριεθνές, όπου υπάρχουν ενδείξεις για μεγάλες δομές πετρελαίου. «Το συγκεκριμένο σημείο ενδέχεται να είναι το κέντρο των αποθεμάτων. Αυτές οι δομές εκτείνονται βορείως και νοτίως του σημείου, κάτι που σημαίνει ότι στην Ελλάδα υπάρχει μεγάλο μέρος παγίδων πετρελαίου» επισημαίνει ο κ. Δερμιτζάκης. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι πάνω από το τριεθνές, ο θαλάσσιος χώρος της Αλβανίας έχει χωριστεί σε τέσσερα μεγάλα τμήματα όπου διεξάγονται έρευνες από τρεις αμερικανικές πετρελαϊκές εταιρείες και μία ιταλική.

«Επιπλέον, στον Νομό Ιωαννίνων εντοπίζονται επιφανειακές εκτονώσεις πετρελαίου, όπως για παράδειγμα στη Δραγοψά, γεγονός που αποτελεί ένδειξη ότι υπάρχουν δομές πετρελαίου. Ακόμα, ενδιαφέρον παρουσιάζει η περιοχή δυτικά της Ζακύνθου» συμπληρώνει ο καθηγητής. «Στους Παξούς και τη Ζάκυνθο βάλαμε γεωτρύπανο και δεν βρήκαμε τίποτα» επισημαίνει ο πρώην υπουργός Τεχνολογίας, Έρευνας και Ενέργειας Ευάγγελος Κουλουμπής.

«Ρηχές» γεωτρήσεις σε 6 περιοχές της Δυτικής Ελλάδας


Ήταν 1995 όταν το Ελληνικό Δημόσιο παραχώρησε έξι περιοχές της Δυτικής Ελλάδας για εξερεύνηση κοιτασμάτων πετρελαίου σε συνεργασία με ξένους επενδυτές. Τον Δεκέμβριο του 1996 δημιουργήθηκαν δύο κοινοπραξίες για έρευνα στην περιοχή- και στις δύο συμμετείχε η Ελληνικά Πετρέλαια Α.Ε. Η εξερεύνηση στη ΒΔ Πελοπόννησο και στα Ιωάννινα θα γινόταν μαζί με την Εntreprise ενώ στην Αιτωλοακαρνανία και στον Πατραϊκό με την Τriton.

Υψηλές πιέσεις. Σύμφωνα με μέλη του συνεδρίου, οι γεωτρήσεις που έγιναν σε αυτές τις περιοχές ήταν ρηχές, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις οι έρευνες εγκαταλείφθηκαν σύντομα ή πριν καν αρχίσουν. Πιο συγκεκριμένα, «δύο γεωτρήσεις πραγματοποιήθηκαν στη Βορειοδυτική Πελοπόννησο και την Αιτωλοακαρνανία, στον Πατραϊκό Κόλπο δεν έγιναν καθόλου, ενώ στα Ιωάννινα, 300-400 μέτρα πριν από τον στόχο η προσπάθεια σταμάτησε καθώς συνάντησαν τεράστιες πιέσεις», υποστηρίζουν στελέχη της κοινοπραξίας.

«Ήταν τέτοια εποχή το 2001, όταν γυρίζοντας από την Αλβανία πέρασα από τα Ιωάννινα για να δω τι γίνεται με τη γεώτρηση. Μάλιστα, στις εγκαταστάσεις παρευρισκόταν και ο νομάρχης Ιωαννίνων. Η αγωνία μου ήταν πολύ μεγάλη, καθώς είχα πληροφορηθεί ότι υπάρχουν ιδιαίτερα υψηλές πιέσεις- γεγονός που αποτελούσε ένδειξη ότι θα είχαμε εκτόνωση αερίου και πιθανώς πετρέλαιο. Τελικά βγήκε νερό», λέει στα «ΝΕΑ» ο κ. Ελευθέριος Τζέλλας, πρώην πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος των Ελληνικών Πετρελαίων. Είναι γεγονός ότι από το 1974 έως το 1998 για τις έρευνες και τις 99 συνολικά γεωτρήσεις της Δημόσιας Επιχείρησης Πετρελαίου έχουν ξοδευτεί περίπου 199 εκατομμύρια ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι οι Έλληνες φορολογούμενοι έχουν επιβαρυνθεί με τα παραπάνω έξοδα χωρίς να έχει προκύψει ουσιαστικό αποτέλεσμα- πέρα από τον Πρίνο που έχει αποδώσει 120 με 130 εκατομμύρια βαρέλια και τώρα βρίσκεται στο τέλος του. Μερίδα ειδικών αναφέρει ότι από τις γεωτρήσεις που πραγματοποιούνται, για να υπάρχει σχετική επιτυχία στις έρευνες θα πρέπει η 1 στις 8 να βγάζει πετρέλαιο…

Χαμηλή ποιότητα αλλά… «Τα πετρέλαια στην Ελλάδα δεν έχουν πολύ καλή ποιότητα και βρίσκονται σε μεγάλο βάθος- για παράδειγμα, στην Ιταλία, στην αντίθετη πλευρά της λεκάνης του Ιονίου, βρέθηκε πετρέλαιο σε βάθος 4 χιλιομέτρων. Ωστόσο με τις τιμές που έχει το βαρέλι σήμερα, ίσως και να κρίνονται συμφέροντα τα πετρέλαια του ελληνικού χώρου», λέει ο κ. Τζέλλας.

Οι έρευνες στη Θάσο και το τελεσίγραφο από την Τουρκία


«Το 1982 έπειτα από γεωφυσικές και σεισμικές έρευνες στα ανατολικά της Θάσου, οι οποίες έδειχναν ότι υπάρχουν πολύ μεγάλες πιθανότητες για κοίτασμα, καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι αξίζει να κάνουμε γεώτρηση στη θέση Μπάμπουρα, ανάμεσα στα 6 και τα 12 μίλια της υφαλοκρηπίδας. Όπως αποκάλυψαν τα αποτελέσματα της γεώτρησης, το συγκεκριμένο κοίτασμα μπορεί να αποδώσει 120.000- 180.000 βαρέλια την ημέρα, κάτι που σημαίνει ότι σήμερα θα κάλυπταν 30%- 45% των αναγκών του πετρελαίου της χώρας.

Βέβαια μόλις ανακάλυψαν οι Τούρκοι ότι είχαμε προχωρήσει σε έρευνες με γεωτρύπανο στην περιοχή, έστειλαν αμέσως τελεσίγραφο πολέμου. Δεν κοιμόμουν τα βράδια μέχρι να ξεκαθαρίσει η κατάσταση» λέει στα «ΝΕΑ» ο Ευάγγελος Κουλουμπής, που ήταν υπουργός Τεχνολογίας, Έρευνας και Ενέργειας εκείνη την περίοδο. Οι προσπάθειες τότε εγκαταλείφθηκαν υπό την απειλή θερμού επεισοδίου λόγω αθέτησης της συμφωνίας Καραμανλή- Ετζεβίτ για το πάγωμα των ερευνών στις υπό διεκδίκηση ζώνες.

Βέβαια, το 1982 η τιμή του πετρελαίου δεν ξεπερνούσε τα 33 δολάρια το βαρέλι, ποσό που σήμερα ισοδυναμεί με περίπου 67 δολάρια. Ήταν το τέλος της μεγάλης πετρελαϊκής κρίσης που είχε αρχίσει το 1978, όταν οι τιμές εκτινάχθηκαν από 14 σε 31 δολάρια το βαρέλι. Αν και η γεώτρηση στον Μπάμπουρα έγινε το 1982, οι έρευνες στην περιοχή ανατολικά της Θάσου είχαν αρχίσει από το 1971 οπότε είχε πραγματοποιηθεί από την αμερικανική Οceanic η πρώτη γεώτρηση στην περιοχή. Εντοπιζόταν στα 13 μίλια ανατολικά του νησιού και είχε βρεθεί βαρύ πετρέλαιο. Από τότε οι ειδικοί επεσήμαιναν ότι υπάρχουν μεγάλες πιθανότητες να υπάρχει μεγάλο κοίτασμα στην περιοχή.

«Αξίζει τον κόπο» Σήμερα που η τιμή του πετρελαίου προσεγγίζει τα 100 δολάρια το βαρέλι, γεγονός που σηματοδοτεί την περίοδο μιας ακόμα μεγαλύτερης πετρελαϊκής κρίσης, τα

Η κυβέρνηση οφείλει να βάλει στο τραπέζι των Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης το συγκεκριμένο θέμα λέει ο πρώην υπουργός Ευάγγελος Κουλουμπής

δεδομένα είναι εντελώς διαφορετικά. «Τα οφέλη που θα προέκυπταν από την αξιοποίηση των επιβεβαιωμένων κοιτασμάτων του Μπάμπουρα, αναμφίβολα είναι τεράστια και γι΄ αυτό πιστεύω ότι με τις τρέχουσες τιμές του πετρελαίου η κυβέρνηση οφείλει να βάλει στο τραπέζι των Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης το συγκεκριμένο θέμα» λέει ο κ. Κουλουμπής.

«Τα πετρελαϊκά κοιτάσματα στο Βόρειο Αιγαίο βρίσκονται σε μεγάλα βάθη και η εξόρυξή τους θεωρείται δύσκολη και ακριβή. Βέβαια, αυτό ίσχυε όταν η τιμή του βαρελιού ήταν στα 17 δολάρια και οι εταιρείες έκριναν την εξόρυξη ασύμφορη. Σήμερα τα δεδομένα έχουν αλλάξει και πιθανότατα να κρίνεται συμφέρουσα- μιλώντας πάντα για εσωτερική χρήση του πετρελαίου και όχι για εξαγωγές» επισημαίνει ο κ. Ανδριανόπουλος.