Αναζήτηση
Ήδη, στην απαρχή του εσωτερικού διαλόγου του ΠΑΣΟΚ εν όψει της Εθνικής Συνδιάσκεψης και της εκλογής προέδρου, εμφανίστηκε ένας ορατός αποπροσανατολισμός: αντί να συζητάμε για τα αίτια της ήττας με στόχο η αυτογνωσία να οδηγήσει σε αποσαφηνισμένες επιλογές για το μέλλον, η συζήτηση για την ήττα χρωματίζεται από την υποστήριξη της μιας ή της άλλης υποψηφιότητας για την ηγεσία του ΠΑΣΟΚ.
Έτσι, η μια σχολή σκέψης υποστηρίζει ότι η ήττα του 2007 εξηγείται από την πορεία του ΠΑΣΟΚ από το 1996 ώς το 2004- άρα δεν έχει δικά της, αυτοτελή χαρακτηριστικά-, η άλλη σχολή θεωρεί ότι το 2007 ηττήθηκε απλά και μόνο η πολιτική διαχείριση του ΠΑΣΟΚ από το 2004 ώς το 2007.
Είναι φανερό ότι κάθε μία από τις δύο σχολές εξυπηρετεί τακτικά τον στόχο τής διεκδίκησης της ηγεσίας. Αλλά είναι πολύ αμφίβολο αν παρόμοιες σχηματικές απλουστεύσεις βοηθούν το ΠΑΣΟΚ στο να αποκρυπτογραφήσει ουσιαστικά το αποτέλεσμα των εκλογών και να χαράξει απενοχοποιημένα, συλλογικά και με αυτοπεποίθηση μια νέα δυναμική πορεία. Επιπροσθέτως, ο εγκλωβισμός σε αυτό το απλουστευτικό σχήμα παρακάμπτει πλήρως την επιτακτική ανάγκη οι αναλύσεις και οι προτάσεις να περιλαμβάνουν και το νέο, δυσμενές πολιτικό τοπίο για το ΠΑΣΟΚ που διαμορφώθηκε στη Βουλή, τη διάταξη των πολιτικών δυνάμεων και τις κοινωνικές μετακινήσεις που υποκρύπτονται πίσω από όλα αυτά.
Στο νέο πολιτικό τοπίο, η ύπαρξη του ΛΑΟΣ δεξιότερα της Νέας Δημοκρατίας επιτρέπει στον κ. Καραμανλή να φορά τον μανδύα του μεσαίου χώρου και να επιχειρεί να διεμβολίζει το ΠΑΣΟΚ στην Κεντροδεξιά. Ταυτοχρόνως, τα ενισχυμένα δύο κόμματα της Αριστεράς θα έχουν ως κεντρικό τους στόχο τη διαρκή πλαγιοκόπηση του ΠΑΣΟΚ στα κεντροαριστερά του.
Επιβάλλεται λοιπόν στο ΠΑΣΟΚ να σταματήσουν οι τακτικισμοί και η χρήση του εκλογικού αποτελέσματος ως εσωκομματικού κριού συσχετισμών. Χρειάζεται μια συλλογική, ακηδεμόνευτη από σκοπιμότητες ανάλυση της συνολικής μας πορείας, ώστε σ΄ αυτό το συνολικό πλαίσιο να έχει νόημα και ο καταλογισμός ευθυνών για επιλογές ή σε πρόσωπα. Κυρίως, όμως, επιβάλλεται, η ανάλυση της πορείας και η ανατομία των αιτίων της ήττας να γίνουν η ασφαλής βάση για τις προτάσεις αναγέννησης του ΠΑΣΟΚ, την πρόταση του ΠΑΣΟΚ για το σήμερα και το αύριο.
Πρέπει επίσης ο διαρκής εξορκισμός περί «αριστερής στροφής» να αντικατασταθεί από μια πραγματική και ολοκληρωμένη ιδεολογική, πολιτική και οργανωτική πρόταση για το ίδιο το ΠΑΣΟΚ, για την ανάπτυξη και το κοινωνικό κράτος. Γιατί αν μιλάμε με τέτοια ευκολία για «αριστερή» ή «δεξιά» στροφή, δείχνουμε ότι δεν καταλαβαίνουμε πως το πρόβλημα του ΠΑΣΟΚ δεν είναι προς τα πού μπορεί να στρίβει κάθε φορά, αλλά το ίδιο το όχημα, ο κορμός, η ιδεολογική, πολιτική και κοινωνική ταυτότητα του Κινήματος.
Τέλος, μαζί με τη σαφήνεια των πολιτικών θέσεων και προτάσεων επιβάλλεται να κυριαρχεί στις σχέσεις μας το ηθικό περιεχόμενο της πολιτικής, που δίνει νόημα και ενδυναμώνει τους ψυχικούς δεσμούς σεβασμού και αυτοσεβασμού στις λειτουργίες μας. Αυτό θα είναι και απόδειξη ότι πήραμε το μήνυμα της κοινωνίας και αρχίσαμε να ανταποκρινόμαστε στις απαιτήσεις της.
