ΠΕΡΥΣΙ, ακριβώς τέτοιες ημέρες, διεξήχθη πολυήμερο Συνέδριο με την ευκαιρία της συμπλήρωσης δέκα χρόνων από τον θάνατο του Ανδρέα Παπανδρέου. Μέρος του Συνεδρίου αφιερώθηκε στην αποτίμηση του γενικότερου έργου του Παπανδρέου και μια συγκεκριμένη Ημερίδα στην αποτίμηση του επιστημονικού του έργου. Η τελευταία έγινε από τρεις οικονομολόγους, έξω από κομματικές εξαρτήσεις- ο ένας μάλιστα ήταν ο γιος του Galbraith. Ήταν νομίζω μια απόδειξη ωρίμασης που διακρίνει όλο και ευρύτερα στρώματα της κοινωνίας μας. Απομάκρυνση δηλαδή από τις συνήθεις «αγιογραφίες».

Στο ίδιο πνεύμα φαίνεται ότι έχει τώρα οργανωθεί ένα άλλο μεγάλο και πολυήμερο διεθνές Συνέδριο αφιερωμένο στον Κ. Καραμανλή, με αφορμή τη συμπλήρωση 100 χρόνων από τη γέννησή του. «Ο Κ. Καραμανλής στον Εικοστό Αιώνα». Συμμετέχουν ομιλητές, ερευνητές και πανεπιστημιακοί από την Ελλάδα και το εξωτερικό, για να παρουσιασθούν συμπεράσματα συστηματικής έρευνας για τη δράση, τις πολιτικές και επιλογές του Καραμανλή. Βασικές θεματικές του Συνεδρίου είναι οι θεσμοί και το πολίτευμα, η εξωτερική πολιτική, η οικονομική και κοινωνική πολιτική, ο πολιτισμός, η Παιδεία, το περιβάλλον και ο αθλητισμός. Από πρόχειρη ματιά στο Πρόγραμμα του Συνεδρίου που αρχίζει από αύριο Τρίτη, βλέποντας τίτλους ομιλιών και ονόματα ομιλητών, είναι φανερό ότι δεν πρόκειται για συγκεντρώσεις «φίλων και οπαδών» όπου αναπέμπονται ευχαριστήρια και δοξαστικά, αλλά για μια σοβαρή, ήρεμη προσπάθεια αποτίμησης του συνολικού έργου ενός μεγάλου πολιτικού άνδρα με βάση καθαρά επιστημονικά κριτήρια. Έξω από αγκυλώσεις και εξωραϊσμούς. Πέραν από κομματικούς ή άλλους συνειρμούς. Όπως π.χ. στη συνεδρία για την οικονομική πολιτική, όπου μεταξύ των ομιλητών περιλαμβάνονται ονόματα καταξιωμένων επιστημόνων, κάποιοι εκ των οποίων είχαν κάποτε ασκήσει αυστηρή κριτική για κάποια, την πρώιμη κυρίως, περίοδο της πρωθυπουργίας Καραμανλή. Όταν είχε υιοθετηθεί ένα «μοντέλο ανάπτυξης» που είχε κατά καιρούς βασικά αμφισβητηθεί. Ο βαθμός απόδοσης της συγκεκριμένης οικονομικής πολιτικής, οι πιθανές εναλλακτικές προσεγγίσεις, καθώς και η εκτίμηση των εξωγενών παραγόντων που δυσχέραιναν αυτή την προσπάθεια, αποτελούν πλέον αντικείμενο της ιστορικής έρευνας. Στη στρογγυλή τράπεζα «Ο Κ. Καραμανλής και οι δημοκρατικοί θεσμοί» συμμετέχουν οι Δημήτρης Τσάτσος και Βαγγέλης Βενιζέλος, μεταξύ άλλων.

Γράφω όλα αυτά, όχι μόνο για να επαινέσω την πρωτοβουλία των οργανωτών του Συνεδρίου και την ευθύνη που επέδειξαν, αλλά κυρίως για να τονίσω ότι παρόλα τα αρνητικά, μελαγχολικά και συχνά εξοργιστικά που περιβάλλουν τον καθημερινό συλλογικό μας βίο, συμβαίνουν παράλληλα άλλα που πιστοποιούν για την εκσυγχρονιστική πορεία μας. Άλλα που μαρτυρούν για τη μακρά διαδρομή, την οποία έχουμε στο μεταξύ διανύσει. Διαδρομή που σε μεγάλο βαθμό, παρόλα τα λάθη, καθόρισαν και ο Κωνσταντίνος Καραμανλής και ο Ανδρέας Παπανδρέου.