Έχουμε ακόμη τοπιογράφους στη ζωγραφική μας; Αν όχι ισάξιους του Τέτση,

του Μαλέα και του Λύτρα, άλλους έστω, που επεκτείνουν την παράδοση και –

μακάρι – να την εμπλουτίζουν; Προκαταρκτικά διατυπώσαμε τα ερωτήματα, καθώς η

επικαιρότητα των εκθέσεων έφερε σε πρώτο πλάνο την τοπιογραφία. Κι όχι μόνο με

την εκτεταμένη αναδρομική του Δημήτρη Μηταράκη στο Μουσείο Μπενάκη – ο

σπουδαίος αυτός κολορίστας είχε απασχολήσει τη στήλη παλαιότερα – αλλά και με

την αποκάλυψη καινούργιων – ως προς το προσκήνιο – περιπτώσεων με πολύ

ενδιαφέρον.

Κώστας Λούστας: Ξεκινώ με τον κορυφαίο Βορειοελλαδίτη τοπιογράφο που

βλέπουμε σε μια μικρή, αλλά καλή αναδρομή στον «Ιανό». Με συνεχή πλούσια

παραγωγή 50 ετών, ζωγράφος με κορυφαία ταλέντα ο Λούστας έκανε μικρές εκθέσεις

στην Αθήνα, αρκετές στο εξωτερικό, έχει όμως ευρύ συλλεκτικό κοινό. Το είδος

της ζωγραφικής του είναι βασικά ξεχασμένο στις ημέρες μας, ωστόσο οι ρίζες του

είναι υγιέστατες και γνήσιες, εάν μάλιστα θυμηθεί κανείς τον πρόωρα χαμένο

Πάνο Φειδάκη, που έμοιαζε πολύ στη γραφή με τον Λούστα και αναθέρμανε το

ενδιαφέρον στη νέα γενιά, θα επιβεβαιώσει ότι πρόκειται για «ζωγραφική

καθαυτή», δηλαδή αστραπιαία οπτική σύλληψη του θέματος και γρήγορη μεταγραφή

του στο τελάρο, με κινήσεις και χρώματα εξπρεσιονιστικά, σχεδόν βίαια, αλλά

και αθώα, παιδικά πολλές φορές. Ο Λούστας ζει το τοπίο, «γίνεται ένα» με τη

βορειοελλαδίτικη υγρασία που βαραίνει τα χρώματα και θυμίζει τις τονικότητες

των Ολλανδών τοπιογράφων. Καταξιωμένος ήδη στους κύκλους των ειδικών, επαξίως

διεκδικεί νομίζω πολύ περισσότερα στην ιστορία της τοπιογραφίας μας.

Φλωρίκα Κυριακοπούλου: Λιλιπούτεια σχέδια και ακουαρέλες εμπνευσμένα

από το κυκλαδικό τοπίο, μια μινιμαλιστική αποτύπωση στο χαρτί της «έννοιας»,

της «κεντρικής ιδέας» του τοπίου: ένα-δύο όρθια δέντρα και οριζόντια χρωματικά

πλάνα. Ευαίσθητη και πολύ λακωνική η Φλωρίκα, μοιάζει παράλληλα να στοχάζεται

στη χρωματολογία και στην κινησιολογία των βασικών συστατικών του φυσικού

τοπίου, κάπως σαν τον πρώιμο Μόντριαν, αλλά στο μετείκασμα της δικής μας

χρωματικής κλίμακας. «Μνήμη», «Φυλαχτό», «Ψίθυροι», «Επιστροφή» είναι οι

τέσσερις ενότητες των 58 έργων της έκθεσης και αντίστοιχοι τίτλοι λευκωμάτων

που εκδόθηκαν με βάση αυτά.

Κώστα Μπιτζάνη: – «Κρυπτικά Τοπία». Μας γοήτευσαν με το πρώτο βλέμμα,

όσο κι αν η κεντροευρωπαϊκή χρωματική τους κλίμακα είναι έντονη. Κι εδώ η

αίσθηση είναι μεταξύ πραγματικού και αφαιρετικού, ωστόσο ο ζωγράφος συνθέτει

μια ρομαντική ατμόσφαιρα – τη φύση στη δύναμη και τη μεταφυσική γοητεία της –

λίγο «φοβιστερή», σαν του Ολλανδού Ρέισνταλ που ίδρυσε αυτό το είδος πριν από

τέσσερις αιώνες. Σκουροπράσινες πινελιές, ανταύγειες από το βάθος αληθινές ή

υπαινικτικές, «κάτι ανησυχητικό» συμβαίνει σ’ αυτούς τους μεταδοτικούς

πίνακες, η μισοσκότεινη ατμόσφαιρα γύρω από δέντρα, θάμνους και πλάνα του

βάθους – πλήρης απουσία ανθρώπων – προδιαθέτει για μελαγχολικές σκέψεις, στο

κλίμα της 3ης συμφωνίας του Μάλερ και γενικότερα του νεορομαντισμού του 19ου

αιώνα.

INFO

* Φλωρίκα Κυριακοπούλου, «Μικρές ζωγραφιές», αίθουσα «Νέες Μορφές», Βαλαωρίτου

9, τηλ. 210-3616.165, μέχρι 4 Νοεμβρίου

* Κώστας Λούστας, «Μικρή Αναδρομική», αίθουσα «Ιανός», Σταδίου 24, τηλ.

210-3217.917, μέχρι 11 Νοεμβρίου

* Νίκος Μπιτζάνης, «Cryptic Landscapes», αίθουσα «Σκουφά», Σκουφά 4, τηλ.

210-3643.025, μέχρι 28 Οκτωβρίου

Τελευταία Νέα