Το πρόστιμο των 500.000 ευρώ που επιβλήθηκε από το ΕΣΡ στον τηλεοπτικό σταθμό

Alpha επειδή μετέδωσε την ατεκμηρίωτη άποψη ενός δημοσιογράφου, ότι βουλευτές

χρηματίζονται από επιχειρηματίες, δεν είναι απλώς εξοντωτικό χωρίς καμία

αίσθηση αναλογικότητας αλλά πιστεύω ότι είναι και όλως διόλου παράνομο. Και

τούτο διότι αφορά λόγο που μπορεί να είναι δυσφημιστικός, ατεκμηρίωτος ή ό,τι

άλλο θέλετε, αλλά είναι πολιτικός και γι’ αυτό προστατεύεται πλήρως από την

ελευθερία του λόγου. Μολονότι πολλοί δεν το αντιλαμβάνονται, αποτελεί κοινό

τόπο του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου ότι ο πολιτικός

λόγος, ακόμη και ο πλέον ατεκμηρίωτος, απεχθής ή δυσφημιστικός, πρέπει να

είναι ανεκτός σε μια δημοκρατική κοινωνία χάριν της ελευθερίας του δημοσίου

διαλόγου. Εκφράσεις του τύπου οι πολιτικοί τα πιάνουν, είναι διεφθαρμένοι,

πιόνια των πολυεθνικών, ηλίθιοι, νταβατζήδες, φασίστες, παρακρατικοί, ακόμη

και πιο υπερβολικές του τύπου ο τάδε πολιτικός είναι συνωμότης, δολοφόνος,

χασάπης των λαών, κ.λπ., όλες καλύπτονται από την ελευθερία του λόγου και δεν

τίθεται θέμα φίμωσης αυτού που τις εκστομίζει.

Στην προκειμένη περίπτωση η μεν καταγγελία στο ΕΣΡ έγινε από ένα συγκεκριμένο

κόμμα που θεώρησε εαυτό θιγόμενο, η δε αιτιολογία της απόφασης αναφέρει ότι

πρόκειται «για κατάφωρη απαξίωση του πολιτικού συστήματος» (λες και δεν έχει

δικαίωμα κανείς να απαξιώνει το πολιτικό σύστημά μας). Και τα δύο αυτά

στοιχεία δεν αφήνουν καμία αμφιβολία ότι πρόκειται για λόγο που ενοχλεί

πολιτικά, επομένως, βρίσκεται στην καρδιά της προστατευόμενης ελευθερίας της

έκφρασης και γι’ αυτό χαίρει ιδιαίτερης προστασίας.

Δεν είμαι υπέρ της άποψης ότι ο δημόσιος διάλογος πρέπει να γίνεται με

δυσφήμηση των αντιπάλων, με υπερβολές ή ύβρεις. Δεν μπορεί, όμως, να τεθεί

θέμα επιβολής κανόνων διεξαγωγής του διαλόγου σε μια δημοκρατία χωρίς να

υπονομεύεται ο θεμελιώδης χαρακτήρας της. Η μόνη θεμιτή κύρωση για όποιον

επιλέγει αυτόν τον τρόπο έκφρασης είναι η δημόσια ανυποληψία. Οι πολιτικοί και

τα δημόσια πρόσωπα έχουν τη δύναμη και τα μέσα για να αντιπαρατεθούν σε όποιον

τους κατηγορεί και πρέπει να αρκούνται σε αυτό χωρίς να ζητούν τη φίμωση

κανενός. Αντίθετα, οι απλοί πολίτες δεν έχουν την ίδια δυνατότητα, αυτοί ναι

έχουν ανάγκη προστασίας. Αποτελεί πραγματική ειρωνεία ότι το πιο αυστηρό

πρόστιμο στην ιστορία του ΕΣΡ δεν επιβλήθηκε για την προσβολή κάποιου πολίτη,

αλλά επειδή εθίγησαν κάποιοι πολιτικοί. Προσωπικά δεν έχω καμία αμφιβολία ότι

το εξοντωτικό πρόστιμο δεν πρόκειται να κριθεί νόμιμο αν όχι από τα ελληνικά

δικαστήρια ασφαλώς από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.

Ο Σταύρος Τσακυράκης είναι επίκουρος καθηγητής του Συνταγματικού Δικαίου

στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Τελευταία Νέα