Ύμνος στη Δημοκρατία…

Γιορτινή στιγμή, η ορκωμοσία του νέου Προέδρου της Δημοκρατίας είχε τις

κάμερες να δίνουν λάμψη, όλα τα κανάλια να προσδίδουν εθνική σπουδαιότητα στο

γεγονός, είχε αφιερώματα στο πρόσωπο του κ. Παπούλια, είχε και τη μοναδική

ευκαιρία από συμβολική στιγμή να μετατραπεί σε στιγμή πολιτικής πράξης. H

κάμερα μέσα στην αίθουσα της Βουλής κατέγραψε την αιφνίδια διαμαρτυρία των

βουλευτών του ΠΑΣΟΚ για το πρόσωπο του Αρχιεπισκόπου, η οποία εκδηλώθηκε με το

να παραμείνουν καθισμένοι κατά την είσοδό του. Με την έναρξη της απαγγελίας

του όρκου, αποχώρησαν και οι έξι βουλευτές του Συνασπισμού.

H δημοκρατία δεν αισθάνεται καμία αμηχανία με πράξεις που αποδεικνύουν

τη δύναμή της, την οποία άλλωστε δεν τη διασφαλίζουν θρησκευτικοί όρκοι, δεν

την κερδίζουν ούτε τη στηρίζουν οι προσευχές.

Θα έλεγε κανείς πως την εξαιρετική φωτογένεια στη στιγμή την έδινε η δυσχερής

θέση του Αρχιεπισκόπου, ότι ο θεατής τής τηλεοπτικής αναμετάδοσης περίμενε με

εκείνον τον ασυναίσθητο πλέον κανιβαλικό αυτοματισμό να κάνει ζουμ η κάμερα

στα χαρακτηριστικά του Αρχιεπισκόπου για να διακρίνει τη δυσφορία ή όποιο άλλο

συναίσθημα.

Θα έλεγε, ακόμη, κανείς ότι η ορκωμοσία του Προέδρου σκιάστηκε, τουλάχιστον

εκεί στο τηλεοπτικό θέαμα, από το παράπλευρο γεγονός των εκκλησιαστικών

σκανδάλων τα οποία προσέδιδαν στην τυπική παρουσία του Αρχιεπισκόπου

δραματικές διαστάσεις.

Ωστόσο ο κ. Κάρολος Παπούλιας είχε την τιμή η στιγμή της επίσημης

ανάληψης των καθηκόντων του να είναι και στιγμή λαμπρής έκφρασης της

δημοκρατίας πέρα από το καθιερωμένο, τυπικό, επίσημο τελετουργικό.

Με τη μοναδική δύναμη της κάμερας να δίνει την αίσθηση της ιστορίας που

γράφεται μπροστά στα μάτια του θεατή, το περασμένο Σάββατο οι Έλληνες

τηλεθεατές έγιναν μάρτυρες της στιγμής κατά την οποία η κίνηση, η εξέλιξη, η

πρόοδος έθεσαν το πιεστικό αίτημά τους προς το δημοκρατικό τους πολίτευμα.

Εκεί μπροστά στις τηλεοπτικές κάμερες ετέθη με τον πιο δραματικό τρόπο

για την πολιτική σκηνή ο κορυφαίος προβληματισμός μιας δημοκρατίας που οφείλει

να ξεχωρίζει τους θεσμούς από τις αγκυλώσεις, τη ζωντανή, λειτουργική παράδοση

από το μουσειακό απολίθωμα.

Κάθε θεσμός εξουσίας έχει το τελετουργικό του, που είναι η θεατρική

έκφραση της λειτουργίας του, η σκηνική εμφάνιση των συμβόλων και των

συμβολισμών τους. H ανάληψη των καθηκόντων ενός Προέδρου της Δημοκρατίας έχει

τελετή στη Βουλή, κατάθεση στεφάνου στο μνημείο των πεσόντων, για τον σεβασμό

στην Ιστορία και την αλλαγή σκυτάλης μπροστά στις κάμερες του προηγούμενου με

τον επόμενο Πρόεδρο. Αρκούν αυτά τα λιτά και ουσιαστικά.

Οι συμβολισμοί οι οποίοι παρήχθησαν από την προχθεσινή τελετή αποδεικνύουν πως

μπορεί οι θεσμοί να υπάρχουν πέρα από τα πρόσωπα, αλλά αποδεικνύουν τη

δυσλειτουργικότητά τους και τη φθορά τους, όταν τα πρόσωπα κατορθώνουν να

επιβληθούν σε αυτούς και να τους χρησιμοποιήσουν.

… και ψαλτήρια

Και ο κ. Χριστόδουλος έκανε τα πάντα για να υπερβεί τον θεσμό που

εκπροσωπούσε. Το πρόσωπό του πρόσφερε στις τηλεοπτικές κάμερες, το ανέδειξε ως

φωτογενή αναπαράσταση της υπερβατικής και ως εκ τούτου αδιαμφισβήτητης

εξουσίας του. Επέδειξε μπροστά στις κάμερες σύγχυση μεταξύ του συμβολικού

ρόλου του και μιας κοσμικής εικόνας εξουσίας.

Και την επόμενη ημέρα της τελετής της δημοκρατίας ακριβώς αυτό απέδειξε,

την ταύτισή του με την εικόνα που ο ίδιος εμπνεύστηκε για τον εαυτό του.

Προτίμησε, αντί προβληματισμού και προσευχής, να προσφέρει θέαμα επίθεσης,

πολεμικό και ασυμβίβαστο φυσικά με τον χώρο του ναού, όπου συμπεριφέρεται σαν

να είναι ο χώρος της δεσποτείας του.

«Τα έψαλλε» στους πολιτικούς, στους δημοσιογράφους, εναντίον του «καθρέφτη»

εν τέλει, στον οποίο διεκδίκησε να καθρεφτιστεί. Του φταίει το κυνήγι της

τηλεθέασης και όχι τα πραγματικά γεγονότα τα οποία έχουν σκανδαλίσει τους

πιστούς.

Αυτό όμως το καταναλωτικό θέαμα στήριξε και ο ίδιος ο κ. Χριστόδουλος

θεωρώντας ότι μπορεί να αξιοποιήσει τις εκτυφλωτικές εικόνες του για να

μετατρέψει ζητήματα ψυχής και θρησκευτικής ανάγκης σε θέαμα επίδειξης

προσωπικής εξουσίας – ας θυμηθούμε τα λάβαρα στο Σύνταγμα υπέρ των ταυτοτήτων

κ.λπ.

Το κυριακάτικο πολεμικό κήρυγμα του κ. Χριστόδουλου ήταν το ιδανικό

συμπλήρωμα της εικόνας στη γιορτινή Βουλή της προηγουμένης. Ήταν η επιβεβαίωση

της ανάγκης για τον διάλογο που θα αποδεσμεύσει τους θεσμούς από τις βλέψεις

των εκπροσώπων τους, οι οποίες τους κάνουν ευάλωτους και θα τους εντάξει εκεί

όπου ετάχθησαν, τη δημοκρατία στη Βουλή και τη θρησκεία στην Εκκλησία.