Πρόσωπα Ένας διάσημος άγνωστος

Δεν τον έχει δει κανείς, ωστόσο όλοι οι Βρετανοί γνωρίζουν το έργο του. Ο

Μπάνκσυ είναι ο διασημότερος καλλιτέχνης του γκραφίτι στη Βρετανία, αλλά η

ανωνυμία του έχει ζωτική σημασία, αφού τα γκραφίτι είναι παράνομα. Τη μέρα που

θα αποκαλυφθεί η ταυτότητά του, θα σημάνει και το τέλος της καριέρας του.

Έτσι, δέχθηκε μεν να δώσει μια συνέντευξη στον Σάιμον Χάτενστοουν της

«Γκάρντιαν», αλλά γέλασε όταν ο δημοσιογράφος του ζήτησε να ποζάρει για μια

φωτογραφία.

Αρουραίοι οπλισμένοι με τρυπάνια, πίθηκοι με όπλα μαζικής καταστροφής, μικρά

κορίτσια που αγκαλιάζουν πυραύλους, ρέμπελοι άγγελοι, αστυνομικοί που βγάζουν

βόλτα κανίς: τα ασπρόμαυρα γκραφίτι του Μπάνκσυ είναι ωραία, διεισδυτικά και

ανατρεπτικά. Μερικές φορές ζωγραφίζει μόνο λέξεις, ειρωνικές σκέψεις, δηλώσεις

ή προτροπές. «Αυτό δεν αξίζει τον κόπο να φωτογραφηθεί», γράφει σε διάσημα

μνημεία. Σε δημόσια κτίρια διαβάζει κανείς: «Κατ’ εντολήν της Εθνικής Αρχής

Αυτοκινητοδρόμων, ο χώρος αυτός προορίζεται για γκραφίτι». Λίγες μέρες

αργότερα, τα γκραφίτι έχουν γεμίσει τον τοίχο.

Ο Μπάνκσυ άρχισε να κάνει γκραφίτι στα 14 του, όταν ήταν ακόμη ένας δυστυχής

μαθητής στο Μπρίστολ, όπου πέρασε λίγο καιρό στη φυλακή για ένα μικροαδίκημα.

Φτάνει νύκτα στον χώρο που έχει επιλέξει και φίλοι του φιλάνε τσίλιες ενώ

αυτός δουλεύει. Πρόσφατα επέκτεινε τις δραστηριότητές του: σχεδίασε το

εξώφυλλο του τελευταίου CD των Blur «Think Tank», ενώ τον Ιούλιο έκανε την

πρώτη έκθεσή του σε αποθήκη του Λονδίνου. «Είναι λευκός, ηλικίας 28 χρόνων,

ατημέλητος και ανέμελος», τον περιγράφει ο δημοσιογράφος τής «Γκάρντιαν».

H δουλειά με τους Blur, του είπε ο Μπάνκσυ, «μού επέτρεψε να βάλω όλα τα

χρήματα που συγκέντρωσα στο νέο μου σχέδιο: τα γλυπτά BOGOF (Buy One, Get One

Free, Αγοράζεις ένα, το άλλο δωρεάν). Κάνω τα γλυπτά δύο-δύο. Πουλάω το ένα

και προσφέρω το άλλο δωρεάν στην πόλη». Όμως, έχει ήδη αρνηθεί τέσσερις

προτάσεις της Nike. Γιατί; «Επειδή δεν έχω ανάγκη αυτά τα χρήματα και δεν μου

αρέσει να ξέρω ότι παιδιά σκοτώνονται στη δουλειά για πενταροδεκάρες». Στην

έκθεσή του, ένα γκραφίτι αναπαριστούσε εβραίες στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του

Μπέργκεν-Μπέλσεν, με τα χείλια βαμμένα με φωσφορίζον κόκκινο. «Το εμπνεύσθηκα

από το προσωπικό ημερολόγιο ενός συνταγματάρχη που συμμετείχε στην

απελευθέρωση αυτού του στρατοπέδου για γυναίκες», εξηγεί. «Αφηγείται πως

χρειαζόταν είδη πρώτης ανάγκης και έγινε έξαλλος όταν παρέλαβε μια κούτα με

κραγιόν. «Τι να τα κάνω τα κραγιόν;». Ωστόσο, τα μοίρασε στις γυναίκες, οι

οποίες έβαλαν κραγιόν η μία στην άλλη και χτενίστηκαν. Και καθώς αυτό το

κραγιόν τούς ξανάδωσε την επιθυμία για ζωή, ήταν ίσως το καλύτερο πράγμα που

θα μπορούσαν να κάνουν γι’ αυτές οι στρατιώτες. Βλέπεις, εδώ βλέπει κανείς τη

διαφορά που μπορεί να κάνει λίγο χρώμα».