Αναζήτηση
Να πάρει, τώρα, το σπαθί και να λύσει τον «γόρδιο δεσμό» της διαπλοκής και
των άλλων προβλημάτων που «καίνε» την κυβέρνηση και το ΠΑΣΟΚ καλεί ο κ. Κώστας
Σκανδαλίδης τον Πρωθυπουργό.
Ο γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής του ΠΑΣΟΚ που συναντάται σήμερα, στο
Μέγαρο Μαξίμου, με τον κ. Κ. Σημίτη επισημαίνει ότι για την άρση του
αδιεξόδου χρειάζονται αμέσως μεγάλες τομές σε τέσσερις τομείς, και ρίχνει στο
τραπέζι συγκεκριμένες προτάσεις: Νέο πλαίσιο κανόνων διαφάνειας στην αγορά,
εξοντωτικές ποινές για το χτύπημα της μίζας και της διαφθοράς, αύξηση της
κρατικής χρηματοδότησης των κομμάτων και πλήρη απεξάρτησή τους από το ιδιωτικό
κεφάλαιο. Προτείνει ακόμα, μεταξύ άλλων, ουσιαστική επέκταση του «πόθεν έσχες»
σε κάθε φύσεως αιρετά στελέχη, στους δημόσιους λειτουργούς αλλά και στους
δικαστές.
Βασικό σκέλος των προτάσεών του αποτελούν τα μέτρα για την εξουδετέρωση της
διαπλοκής, όπως λέει, μεταξύ πολιτικών και ιδιωτικού κεφαλαίου, και ζητεί να
μελετηθεί πρόταση για νέο εκλογικό σύστημα που να συνδυάζει λίστα στην
περιφέρεια και σταυρό σε μονοεδρικές με έναν μόνο υποψήφιο, ώστε να ενισχυθεί
η κομματική αντιπαράθεση έναντι της προσωπικής αντιπαράθεσης των βουλευτών.
Παρ’ όλο που ο κ. Κ. Σκανδαλίδης δεν αρνείται ότι υπάρχει «μίζα και
διαφθορά» στη λειτουργία του κράτους και ότι «όλα ανεξαιρέτως» τα κόμματα
αξιοποιούν ιδιωτικά κεφάλαια, επιτίθεται στη Ν.Δ. ότι «διαπλοκολογεί» όχι για
να κατοχυρώσει τη διαφάνεια αλλά, όπως λέει, «για να αλλάξουν οι δουλειές».
Για τις τομές που απαιτούνται ο κ. Κ. Σκανδαλίδης επισημαίνει ότι οι
πρωτοβουλίες του Πρωθυπουργού πρέπει να είναι προϊόν και συλλογικής απόφασης
και συλλογικής βούλησης. Και σπεύδει να καθησυχάσει για την ύπαρξη «νέων»
ηγετικών ομάδων, λέγοντας ότι η ηγεσία του ΠΑΣΟΚ εκφράζεται στο Εκτελεστικό
Γραφείο, στην Κεντρική Επιτροπή και στα κυβερνητικά όργανα.
|
|
ΕΡ.: Να λοιπόν, κ. Σκανδαλίδη, που βρεθήκατε μπροστά σε έναν
κυκεώνα προβλημάτων. «Κοτερολογία», ναυάγιο,
διαπλοκή, Ολυμπιακοί Αγώνες, αντιπαραθέσεις στελεχών,
ταυτότητες, απεργίες για τα εργασιακά. Το ΠΑΣΟΚ βρίσκεται στη
γωνία και σφυροκοπείται. Τίποτε δεν θυμίζει ότι νικήσατε έξι μήνες
πριν. Μήπως ήρθε η ώρα της οριστικής φθοράς και της επερχόμενης
ήττας;
ΑΠ.: Όντως αυτήν τη στιγμή η αρνητική συγκυρία αλλά και τα προβλήματα μοιάζουν
με πραγματικό γόρδιο δεσμό, όπως έχουν συσσωρευτεί. Ας μη βιάζονται, όμως, οι
Κασσάνδρες να καλλιεργούν εικόνες παρατεταμένης κρίσης, να βγάζουν πορίσματα
για επερχόμενη ήττα και διάλυση. Τόσα χρόνια θα έπρεπε να έχουν καταλάβει ότι
το ΠΑΣΟΚ αντιδρά καλύτερα με την πλάτη στον τοίχο. Ότι γόρδιους δεσμούς
μπορούμε και μόνοι μας, δυστυχώς, να δημιουργούμε πολλές φορές, αλλά ποτέ μην
ξεχνάτε και πόσους έχουμε λύσει.
Οι δαπάνες
ΕΡ.: Τα τελευταία γεγονότα, όπως απέδειξαν οι περιπτώσεις Ροκόφυλλου
και Σαλαλέ, έδωσαν το δικαίωμα στους πολίτες αλλά και στα κόμματα της
αντιπολίτευσης να λένε ότι αποδεικνύεται η ύπαρξη της διαπλοκής εντός των
κόλπων της κυβερνητικής παράταξης…
ΑΠ.: Να είμαστε ειλικρινείς. Τα κόμματα για τη συντήρηση και τη λειτουργία
τους αξιοποιούν ιδιωτικά κεφάλαια. Όλα τα κόμματα ανεξαιρέτως. Οι υποψήφιοι
κάθε θεσμού δέχονται οικονομική ενίσχυση για να αντεπεξέλθουν σε προεκλογικές
δαπάνες. Μόνο που αυτό ακριβώς είναι το μείζον πρόβλημα της εποχής μας για
όλες τις ανεπτυγμένες δημοκρατίες και δεν αντιμετωπίζεται με κυνήγι μαγισσών,
με εξεταστικές και ανακριτικές επιτροπές για κάθε υποψία ή υπόνοια.
Όσο για τις «αποδείξεις», δεν συμφωνώ. Περισσότερο δείχνουν την πολιτική
ευαισθησία ενός χώρου που αμύνεται απέναντι σε σχέσεις και σε υπόνοιες σχέσεων
διαπλοκής, χωρίς μ’ αυτό να θέλω να μειώσω το πρόβλημα. Διαφθορά και μίζα
υπάρχουν στη λειτουργία του κράτους από πλέον υψηλόβαθμους έως και τους
τελευταίους υπαλλήλους. Σχέσεις που συχνά υπερασπίζονται με τις πράξεις τους
οι ίδιοι οι πολίτες. Διασυνδέσεις υπάρχουν ανάμεσα σε αρμούς της πολιτικής
εξουσίας και τον επιχειρηματικό κόσμο.
«Διαπλοκολογεί»
ΕΡ.: Φαντάζομαι αναφέρεστε στον κ. Καραμανλή για την εκμετάλλευση
του προβλήματος που τον κατηγορείτε ότι επιχειρεί;
ΑΠ.: Η Ν.Δ. δεν αντιτίθεται στη διαπλοκή, απλώς διαπλοκολογεί όχι για να
κατοχυρώσει τη διαφάνεια αλλά για να αλλάξουν χέρια οι δουλειές. Διαβάζω ότι ο
κ. Καραμανλής στο κατ’ εξοχήν θεσμικό πρόβλημα της πολιτικής ανέθεσε στα
στελέχη του να ψάξουν στοιχεία για «ύποπτες συναλλαγές» στελεχών του ΠΑΣΟΚ με
τα οικονομικά κέντρα, να γίνουν δηλαδή εισαγγελείς. Η Δημοκρατία δεν είναι
κράτος δικαστών και ο κ. Καραμανλής ο ανώτατος δικαστής της χώρας. Η πολιτική
μας δεν έχει ανάγκη από αυτόκλητους Σέρλοκ Χολμς που με το μεγάλο ματογυάλι
μεγεθύνουν τα προβλήματα.
ΕΡ.: Τι έχει να κερδίσει ο κ. Καραμανλής από μια τέτοια τακτική αν
του αμφισβητείτε την ειλικρίνεια και την ανιδιοτέλεια;
ΑΠ.: Με επιλεκτικές κατηγορίες εναντίον επιχειρηματιών και με κυνήγι μαγισσών
θεωρεί ότι διασφαλίζει την εσωτερική συνοχή και συσπείρωση της παράταξής του.
Ότι έτσι θα απαντά συνεχώς στην κ. Μπακογιάννη ή τον κ. Αβραμόπουλο μέχρι τις
επόμενες εκλογές, όπου το ήδη καταγγελθέν καθεστώς του ΠΑΣΟΚ φιλοδοξεί να το
μετατρέψει σε καθεστώς διαπλοκής και διαφθοράς. Έτσι, όμως, μόνο με μιζέρια
και νοσηρό κλίμα τροφοδοτεί τη δημόσια ζωή και μόνο τον σημαντικό ρόλο του
αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης, που φιλοδοξεί να γίνει πρωθυπουργός
της χώρας, δεν υπηρετεί.
Θεσμικό πλαίσιο
ΕΡ.: Εσείς αποδέχεστε το πρόβλημα της διαπλοκής, τα κόμματα
διαπλοκολογούν. Έτσι θα πάει το καράβι, αρμενίζοντας;
Απαντήσεις και λύσεις δεν υπάρχουν;
ΑΠ.: Ασφαλώς και υπάρχουν και πρέπει να είναι ριζικές. Η διαπλοκή δεν
αντιμετωπίζεται ούτε με το μοίρασμα της μεγάλης πίτας που η χώρα διαθέτει ούτε
με την αλλαγή των ρόλων ανάμεσα σε επιχειρηματίες και πολιτικούς.
Αντιμετωπίζεται με βαθιά τομή στο πολιτικό σύστημα. Με χτύπημα της διαπλοκής
στη ρίζα της, εκεί που αναπτύσσεται. Με αλλαγή του θεσμικού πλαισίου που
καθορίζει τη νέα αυτονομία της πολιτικής από τα κέντρα της οικονομικής
εξουσίας. Η Δημοκρατία της μεταπολίτευσης άγγιξε τα όριά της και το πολιτικό
σύστημα εξάντλησε τον προοδευτικό του χαρακτήρα.
ΕΡ.: Τι να αλλάξει δηλαδή;
ΑΠ.: Να αλλάξουν οι κανόνες λειτουργίας και το θεσμικό πλαίσιο. Να αλλάξουν οι
σχέσεις οικονομίας και πολιτικής με βαθύτατες αλλαγές και τομές σε όλα τα
επίπεδα. Να αλλάξουν οι συσχετισμοί στα κέντρα λήψης των αποφάσεων. Να
αλλάξουν, όχι χέρια οι δουλειές, αλλά οι όροι διαφάνειας και νομιμότητας των
επενδύσεων. Ας περάσουμε από τη δημοκρατία της πολιτικής που οριστικά
κατοχύρωσε το ΠΑΣΟΚ στον κύκλο της μεταπολίτευσης, στη δημοκρατία της
οικονομίας. Η Δημοκρατία του 2000 πρέπει να ολοκληρώσει αυτό τον δισυπόστατο
χαρακτήρα της. Αυτό είναι το κεντρικό μας καθήκον για την τετραετία αυτή. Εκεί
θα κριθούμε. Εκεί θα συσπειρώσουμε την κοινωνία. Εκεί θα δημιουργήσουμε τους
όρους μιας νέας νικηφόρας πορείας.
Διαφάνεια
ΕΡ.: Σε ποιες τομές αναφέρεστε, σε ποια επίπεδα, σε ποιες
πολιτικές προτάσεις που θα ήταν διέξοδος στη μετεξέλιξη, όπως λέτε,
του πολιτικού συστήματος;
ΑΠ.: Αναφέρομαι σε τέσσερις μεγάλες τομές.
Η πρώτη τομή αφορά στον επανακαθορισμό των σχέσεων ανάμεσα στην πολιτική, το
κράτος και την οικονομική εξουσία. Το ρυθμιστικό πλαίσιο κανόνων διαφάνειας,
νομιμότητας και αξιοκρατίας μέσα στο οποίο λειτουργεί η αγορά με ό,τι αυτό
συνεπάγεται. Ολοκλήρωση των θεσμών διαφάνειας και κοινωνικού ελέγχου στην
κρατική και την επιχειρηματική δραστηριότητα.
Η δεύτερη τομή αφορά στο χτύπημα της μίζας και της διαφθοράς στον χώρο των
κρατικών και ελεγκτικών μηχανισμών. Το κράτος για να γίνει αξιόπιστο οφείλει
να διαμορφώσει πλαίσιο λειτουργιών, που η παραβίασή τους θα οδηγεί σε
εξοντωτικές ποινές.
Η τρίτη τομή αφορά στο πολιτικό χρήμα και την αλλαγή του θεσμικού πλαισίου που
το διέπει. Αύξηση της κρατικής χρηματοδότησης των κομμάτων με ταυτόχρονη πλήρη
απεξάρτηση από το ιδιωτικό κεφάλαιο. Διάφανη και ελεγχόμενη λειτουργία στα
οικονομικά των κομμάτων με ανταποδοτικές και υπό δημόσιο έλεγχο
δραστηριότητες. Ουσιαστική αποτύπωση και έλεγχος στο πόθεν έσχες των κάθε
φύσεως αιρετών στελεχών.
Η τέταρτη τομή αφορά στο χτύπημα της διαπλοκής ανάμεσα στους πολιτικούς και το
ιδιωτικό κεφάλαιο. Με αλλαγή του τρόπου ανάδειξης των βουλευτών. Με δραστική
μείωση των εκλογικών δαπανών. Με μετάθεση των όρων διεξαγωγής του εκλογικού
αγώνα από τους υποψηφίους και τον εσωτερικό τους ανταγωνισμό σε καθαρή
κομματική αντιπαράθεση. Με την αναβάθμιση του ρόλου και την αξιοπρεπή διαβίωση
του βουλευτή.
Αναβάθμιση
ΕΡ.: Εξαιρετικά σημαντικό ακούγεται. Μπορείτε όμως να
αναφερθείτε πιο συγκεκριμένα σε κάποιες προτάσεις;
ΑΠ.: Βεβαίως. Θα αναφέρω ενδεικτικά ένα παράδειγμα για κάθε χώρο. Θα μπορούσε
να μελετηθεί πρόταση εκλογικού συστήματος που συνδυάζει λίστα στην περιφέρεια
και σταυρό σε μονοεδρικές με ένα μόνο υποψήφιο για κάθε κόμμα. Θα μπορούσε ο
μηχανισμός ελέγχου τού πόθεν έσχες να γίνει για το πολιτικό προσωπικό, τους
δημοσίους λειτουργούς και τους δικαστές ένα πλήρες, ουσιαστικό και
αποτελεσματικό όργανο, όσο κι αν κοστίζει αυτό σε χρήματα και προσωπικό. Θα
μπορούσε να προσαρμοστεί το αμερικανικό μοντέλο ενάντια στην κερδοσκοπία, τη
φοροδιαφυγή και τη συναλλαγή στα ελληνικά δεδομένα. Θα μπορούσε να
αναβαθμισθεί ποιοτικά και θεσμικά ο κοινοβουλευτικός έλεγχος στις κρατικές και
επιχειρηματικές δραστηριότητες, ώστε η Βουλή να μπορεί ενεργά και ουσιαστικά
να ελέγχει.
ΕΡ.: Μα όλα αυτά απαιτούν χρόνο. Θα τραβήξουν εις μάκρος.
Πότε και πώς θα υλοποιηθούν;
ΑΠ.: Εδώ και τώρα να ανοίξουμε τον διάλογο στην ελληνική κοινωνία για όλα τα
θέματα. Ήδη ο Πρωθυπουργός ανακοίνωσε τη συζήτηση για το πολιτικό χρήμα. Η
συνταγματική αναθεώρηση μπορεί να διασφαλίσει τα ευρύτερα πλαίσια που θα
οδηγήσουν σε νομοθετικές πρωτοβουλίες. Πριν από τις δημοτικές εκλογές θα έχουν
αποφασιστεί όλα τα βήματα. Εμείς πρέπει να οδηγήσουμε τις εξελίξεις προς τα εμπρός.
«Είναι ευθύνη μας να συστρατευθούμε όλοι μαζί και ο καθένας χωριστά»
«Όλοι μαζί» και ο καθένας ξεχωριστά πρέπει να στρατευθεί, λέει ο κ. Κ.
Σκανδαλίδης για τα κορυφαία στελέχη του ΠΑΣΟΚ. Ο γραμματέας του ΠΑΣΟΚ στο
ερώτημα ποιος, πώς και από «ποιο κόμμα» θα αντιμετωπιστεί ο κυκεώνας των
προβλημάτων που «πνίγουν» την κυβέρνηση είναι σαφής:
«Ήρθε η ώρα να πάρει το σπαθί ο Κώστας Σημίτης και να κόψει τον «γόρδιο δεσμό»
των προβλημάτων που δείχνουν να μας καθηλώνουν. Η πράξη του δεν μπορεί παρά να
είναι το προϊόν της συλλογικής μας απόφασης αλλά και της συλλογικής μας
βούλησης να πούμε όχι στη συνολική απαξίωση της πολιτικής. Να πούμε όχι στην
πορεία ακύρωσης του δημιουργικού έργου που έχει ανάγκη ο τόπος. Να πούμε όχι
στον κίνδυνο απώλειας της πρωτοβουλίας που έχουμε στις πολιτικές και
κοινωνικές εξελίξεις. Ας δώσει το έναυσμα τώρα ο Πρωθυπουργός με το μεγάλο όχι
και να συστρατευθούμε όλοι και ο καθένας ξεχωριστά. Είναι η ευθύνη μας».
ΕΡ.: Ναι, αλλά το κόμμα εξαντλείται σε μάχες διαδοχής, σε
«κουρασμένους» και «ξεκούραστους», σε «παλιές» και «νέες» ηγετικές
ομάδες, σε «συντροφικά μαχαιρώματα». Πώς θα βρει τη δύναμη της
υπέρβασης;
ΑΠ.: Το ΠΑΣΟΚ θα αλλάξει ριζικά μόνο μέσα από τις ίδιες τις αλλαγές που θα
φέρουμε στο πολιτικό σύστημα. Όταν θα πάψει η Κ.Ε. να εκλέγεται ως όργανο
παλαιοκομμουνιστικού τύπου. Όταν οι αντιπροσωπεύσεις του θα είναι αυθεντικές.
Όταν η κοινωνία έρθει με πάταγο στο κομματικό προσκήνιο. Αυτό όλοι πρέπει να
το διευκολύνουμε, με πρώτα τα ίδια τα ιστορικά στελέχη. Έτσι, αποκτά νόημα η
ιδέα τού όλοι μαζί.
ΕΡ.: Ακούγοντάς σας μου φαίνεται ότι δεν ήσασταν παρών στην τελευταία
Κ.Ε. Μάλλον με το 1996 έμοιαζε.
ΑΠ.: Όλοι ξέρουν και διακηρύσσουν ότι το 1996 είναι ήδη μακρινό παρελθόν. Ότι
οι παραλυτικές ισορροπίες πρέπει να ανατραπούν. Ότι νέες δυνάμεις πρέπει να
βγουν στο προσκήνιο. Και ότι γι’ αυτό πρέπει να ξαναβρούμε το νήμα που συνδέει
την προσωπική μας φιλοδοξία με τη συλλογική προσπάθεια.
ΕΡ.: Νέες δυνάμεις άρα και «νέες ηγετικές ομάδες»;
ΑΠ.: Να σταματήσει αυτή η καραμέλα αλλά και να πάψει η όποια δικαιολογημένη ή
αδικαιολόγητη ανασφάλεια. Η ηγεσία του ΠΑΣΟΚ εκφράζεται στο Ε.Γ. του Κινήματος
και στην Κ.Ε., καθώς και στα κυβερνητικά όργανα. Η συνέχεια είναι δεδομένη
αλλά και η ανανέωση και η διεύρυνση είναι επιτακτική ανάγκη. Μόνο που πρέπει
να προέλθει από βαθιές αλλαγές δομών και λειτουργιών. Αλλαγές που
υπαγορεύονται από βιολογικούς κύκλους, από πραγματικές και νέες ανάγκες για
σύγχρονο και επίκαιρο ιδεολογικό και πολιτικό λόγο. Γι’ αυτό και δεν μας
ταιριάζει η εικόνα του κόμματος της επετηρίδας. Πώς θα γίνει αυτό; To Ε.Γ.
έχει την ιστορική ευθύνη, με πρώτο βέβαια τον πρόεδρο, γι’ αυτή την υπέρβαση.
Να ανοίξει τον δρόμο για ένα πραγματικά ιστορικό Συνέδριο που θα φέρει το
ΠΑΣΟΚ στη νέα εποχή.
ΕΡ.: Και μια προσωπική τελευταία ερώτηση. Κότερο,
κοτερολογία, αντιπαραθέσεις συντρόφων, αλληλομαχαιρώματα.
Σας άφησε πικρία όλη αυτή η ιστορία;
ΑΠ.: Έχω βάλει τελεία και παύλα. Ούτε στιγμή δεν με άγγιξε, γιατί πιστεύω ότι
η κοινωνική ζωή και συμπεριφορά του καθένα μας είναι ο καθρέπτης της ίδιας του
της παρουσίας και της διαδρομής. Άρα και η καλύτερη ασπίδα του. Πρόβλημα με
πρόσωπα δεν έχω και δεν μου αρέσουν οι προσωπικές αντιπαραθέσεις. Το έχω
αποδείξει στην πράξη πολλά χρόνια τώρα. Έχω μεγάλο στομάχι. Το μόνο που με
στενοχωρεί είναι όταν ξεπερνιούνται τα όρια της όποιας ηθικής και πολιτικής
αλληλεγγύης ανάμεσα μας. Δείχνει ότι κάτι σάπιο υπάρχει στο «βασίλειο της
Δανιμαρκίας». Κάτι πολύ βαθύτερο και μονιμότερο που δεν αντιμετωπίζεται με
«ανθρωποφαγίες», αλλά με πολιτική αντιπαράθεση απόψεων, ιδεών και πρακτικών
και με αλλαγή δομών και λειτουργιών.
«Οι Ολυμπιακοί είναι εθνική συλλογική υπόθεση πρώτης γραμμής και όχι πρώτης
τάξης ευκαιρία για μοναχικούς δρόμους»
«Καμπανάκι» για τους Ολυμπιακούς κρούει ο κ. Κ. Σκανδαλίδης. Ο γραμματέας του
ΠΑΣΟΚ ζητεί να σταματήσει το παιχνίδι τού «εγώ» απέναντι στο «εμείς» όταν του
επισημαίνεται ότι τα καπετανάτα, οι αντιπαραθέσεις και συγκρούσεις φιλοδοξιών
απειλούν τους Αγώνες του 2004.
«Ούτε διανοούμαι ότι δεν θα γίνουν οι Ολυμπιακοί Αγώνες και πρέπει να
σταματήσουν εδώ και τώρα οι εκβιασμοί, οι ψίθυροι, οι κινδυνολογίες. Η Ελλάδα
οφείλει να προειδοποιήσει τη ΔΟΕ και όσους καλλιεργούν αυτό το κλίμα. Βεβαίως,
η καλύτερη απάντηση θα είναι μέσα από πράξεις. Αρκετά παίξαμε με τα «εγώ»
απέναντι στο «εμείς». Είναι εθνική συλλογική υπόθεση πρώτης γραμμής και όχι
πρώτης τάξης ευκαιρία για μοναχικούς δρόμους».
Για τη Γιουγκοσλαβία όπου οι εξελίξεις φαίνεται εκ των υστέρων να δικαιώνουν
την πολιτική της ελληνικής κυβέρνησης ο κ. Σκανδαλίδης υποστηρίζει ότι «η
«πολιτική που ασκούμε στη Βαλκανική και ιδιαίτερα στο Γιουγκοσλαβικό είναι
υποδειγματική. Δεν πανηγυρίζουμε για την εκ νέου δικαίωση της πολιτικής μας. Η
μεταπολίτευση στη φίλη χώρα», λέει, «έχει μακρύ δρόμο ακόμη να διανύσει. Η
Ευρώπη έχει ευθύνες. Ολιγώρησε την πρώτη φορά, ας μην ολιγωρήσει στην
ανοικοδόμηση της Γιουγκοσλαβίας. Και μην ξεχνάτε ότι το εκρηκτικό μείγμα
υπάρχει. Κόσοβο, Μαυροβούνιο, το αλβανικό πρόβλημα. Χρειάζονται από μας
πρωτοβουλίες, ισορροπίες, παρεμβάσεις».
Μήπως όμως το κύμα ανθελληνισμού υποχρεώνει την Αθήνα να επανεξετάσει την
πολιτική της απέναντι στην Αλβανία; Ο κ. Σκανδαλίδης είναι αρνητικός: γιατί,
όπως εξηγεί, «η πολιτική μας στηρίζεται στον ηγεμονικό ρόλο της χώρας μας στην
περιοχή. Έχει μακροχρόνια εμβέλεια και δεν είναι δυνατό να υποτάσσεται σε
συγκυριακές εντάσεις. Ωστόσο», προσθέτει, «μια χώρα που ακόμη διεκδικεί την
ύπαρξη της στον χώρο και που αυτή η ύπαρξη εξαρτάται κυρίως από το ελληνικό
οξυγόνο δεν δικαιούται να τρέφει ανιστόρητους μεγαλοϊδεατισμούς».
Τέλος, όσον αφορά το ψήφισμα της Ιεραρχίας της Εκκλησίας για το Κυπριακό και
τα εθνικά θέματα, δίνει την ευκαιρία να… προτρέψει την Εκκλησία να ασχοληθεί
με τον… Θεό.
«Η ηγεσία της Εκκλησίας πρέπει να καταλάβει μια για πάντα», λέει, «ότι είναι
Ιεραρχία και όχι Εθναρχία. Ασφαλώς και έχει δικαίωμα και χρέος να ταυτίζεται
και να υποστηρίζει τα δίκαια του Ελληνισμού και να βγάζει ψηφίσματα, φθάνει να
μην κρύβει δεύτερες σκέψεις που υπονομεύουν τον πραγματικό ρόλο της. Ας
μιλήσουν και λίγο για τον Θεό».
