Μετρήστε τον κίνδυνο

Το επενδυτικό τοπίο γίνεται όλο και πιο σύνθετο τα τελευταία χρόνια, εξαιτίας

των αλλαγών στις μορφές των επενδυτικών προϊόντων που υπάρχουν στη διάθεση των

επενδυτών αλλά και της πτώσης των επιτοκίων. Ο παράγοντας «επενδυτικός

κίνδυνος» έχει αρχίσει πλέον να απασχολεί τον μέσο Έλληνα επενδυτή, που θέλει

να πετύχει κάτι παραπάνω από τις αποδόσεις που του προσφέρουν τα σταθερού

επιτοκίου προϊόντα.

Ο επενδυτικός κίνδυνος που είναι σε θέση να αναλάβει ο επενδυτής είναι ο

παράγοντας εκείνος που τον κατατάσσει σε κατηγορίες ανάλογα με το προφίλ του.

Οι ομάδες των επενδυτών είναι τρεις: οι συντηρητικοί επενδυτές, οι μέσου

κινδύνου και εκείνοι που είναι διατεθειμένοι να ρισκάρουν ­ ή αλλιώς οι υψηλού

κινδύνου επενδυτές.

Το προφίλ των επενδυτών

Οι τοποθετήσεις σταθερών αποδόσεων παραμένουν δημοφιλείς, ιδιαίτερα σε

χρονικές στιγμές όπου το Χρηματιστήριο δεν πηγαίνει καλά και τα

χρηματοοικονομικά προϊόντα που είναι συνδεδεμένα με αυτό έχουν ανάλογη πορεία.

Αν και οι επενδύσεις σταθερών αποδόσεων δεν υπόσχονται θεαματική αύξηση των

κεφαλαίων του επενδυτή, του εξασφαλίζουν τα χρήματά του και του εγγυώνται

κάποια ικανοποιητική απόδοση. Τα πλεονεκτήματα που χαρακτηρίζουν αυτές τις

επενδύσεις χαμηλού ρίσκου είναι συγκεκριμένα. Σε συνθήκες ομαλής λειτουργίας

της οικονομίας δεν είναι δυνατόν να χάσει κανείς το αρχικό κεφάλαιό του.

Επενδύσεις της κατηγορίας αυτής είναι οι προθεσμιακές καταθέσεις, οι

καταθέσεις Ταμιευτηρίου, οι κρατικοί τίτλοι.

Αν αναζητήσει κανείς μεταξύ των υφιστάμενων επενδυτικών επιλογών εκείνες που

μπορούν να καταταγούν στην κατηγορία των επενδύσεων μεσαίου κινδύνου, δύσκολα

θα συναντήσει πρωτογενή επενδυτικά προϊόντα ενταγμένα σε αυτή την κατηγορία.

Στην κατηγορία των επενδύσεων μέσου κινδύνου οι τοποθετήσεις προκύπτουν από

συνδυασμό άλλων προϊόντων, τα οποία εμπεριέχουν ή όχι τον κίνδυνο και μπορεί

να έχουν ως συνέπεια ακόμα και την απώλεια μέρους των κεφαλαίων του επενδυτή.

Ο συνδυασμός που θα ακολουθήσει κανείς όταν επιλέξει τη σύνθεση του προσωπικού

χαρτοφυλακίου του είναι το πιο κρίσιμο στοιχείο για την απόδοση που θα

πετύχει, καθώς αυτού του είδους η επένδυση πρέπει να ισορροπήσει ανάμεσα στην

ασφάλεια που προσφέρουν οι κρατικοί τίτλοι και στην προσδοκία υψηλών αποδόσεων

που προσφέρουν, για παράδειγμα, μετοχικές τοποθετήσεις που όμως έχουν

επενδυτικούς κινδύνους.

Οι επενδύσεις της κατηγορίας υψηλού κινδύνου μπορεί να οδηγήσουν ακόμη και σε

ελαχιστοποίηση των κεφαλαίων του επενδυτή, αν οι προβλέψεις του δεν

αποδειχθούν επιτυχείς και εύστοχες. Οι επενδυτές της κατηγορίας αυτής έχουν τη

διάθεση να αναλάβουν τους κινδύνους των επιλογών τους, καθώς τα χαρτοφυλάκιά

τους βασίζονται περισσότερο σε μετοχές και μετοχικά Αμοιβαία Κεφάλαια και

λιγότερο σε επενδύσεις σταθερών αποδόσεων.

Χαρακτηριστικά επενδύσεων

Μια επένδυση χαρακτηρίζεται από τρία στοιχεία. Την απόδοση, τη ρευστότητα αλλά

και τον κίνδυνο που εμπεριέχει.

* Η απόδοση είναι η ωφέλεια του επενδυτή από την επένδυση που πραγματοποιεί.

Έχει τη μορφή εισοδήματος από τόκους καταθέσεων και μερίσματα μετοχών ή

υπεραξίας από την άνοδο των τιμών των μετοχών, τις ισοτιμίες των νομισμάτων

κ.λπ.

* Η ρευστότητα της επένδυσης είναι η ευκολία που μπορεί να έχει ο επενδυτής να

μετατρέψει την επένδυσή του σε χρήμα έχοντας λάβει υπόψη του τις προμήθειες

από τη μετατροπή, δηλαδή το κόστος αλλά και το χρονικό διάστημα στο οποίο

μπορεί αυτή να γίνει.

* Ο κίνδυνος μιας επένδυσης είναι η πιθανότητα να μην πραγματοποιηθεί η

αναμενόμενη απόδοση ή ακόμα και να μειωθεί το αρχικό κεφάλαιο της επένδυσης.

Τα συνηθέστερα λάθη

Ανεξάρτητα από το προφίλ του επενδυτή και το ρίσκο που είναι διατεθειμένος να

αναλάβει, υπάρχουν λάθη τα οποία συχνά οδηγούν σε απώλειες αποδόσεων. Πολλοί

είναι εκείνοι που λόγω ελλιπούς ενημέρωσης έχουν άγνοια των κινδύνων που

μπορεί να κρύβουν τα προϊόντα. Πολλοί, επίσης, είναι εκείνοι που επιλέγουν να

τοποθετηθούν σε κάποιου τύπου Αμοιβαίο Κεφάλαιο έχοντας ως κριτήριο επιλογής

την απόδοση που είχε το προϊόν τον περασμένο χρόνο. Όμως αυτό είναι λανθασμένο

καθώς παλαιότερες αποδόσεις των Αμοιβαίων Κεφαλαίων δεν εξασφαλίζουν τις

μελλοντικές και αυτό επιβάλλεται και να το αναφέρουν οι πωλητές Αμοιβαίων αλλά

και να το λαμβάνουν υπόψη οι υποψήφιοι επενδυτές.

Ο χρόνος της επένδυσης αποτελεί στοιχείο που καθορίζει σε σημαντικό βαθμό τις

αποδόσεις. Έτσι, για παράδειγμα, τα Αμοιβαία Κεφάλαια διαχείρισης διαθεσίμων

απευθύνονται σε συντηρητικούς επενδυτές με ορίζοντα μικρότερο του έτους, ενώ

ένα μετοχικό Αμοιβαίο εξωτερικού είναι κατάλληλο για επιθετικούς επενδυτές οι

οποίοι έχουν μεσομακροπρόθεσμο ορίζοντα.