Αναζήτηση
Στο κεντρικό λιμάνι του Πειραιά, η διάταξη που έχουν τα γραφεία των
ακτοπλοϊκών εταιρειών αξίζει… χίλιες λέξεις.
|
|
Από τη μια πλευρά, στην Ακτή Κονδύλη, βρίσκεται η Minoan Flying Dolphins (MFD)
και από την άλλη πλευρά, στην Ακτή Μιαούλη, όλοι οι άλλοι αντίπαλοι. Οι
συσχετισμοί αυτοί, που ίσχυαν για περισσότερα από 25 χρόνια στην ελληνική
ακτοπλοΐα, ήταν γραφτό να αλλάξουν μέσα σε έναν μόλις μήνα.
Τον Νοέμβριο του 1999, μια νεοσύστατη ακτοπλοϊκή εταιρεία, που βγαίνει από τα
σπλάγχνα των Μινωικών Γραμμών, προχωράει σε ένα μπαράζ εξαγορών που όμοιό του
δεν έχει υπάρξει ποτέ στα πειραϊκά χρονικά. Μέσα σε 30 ημέρες, η MFD αγοράζει
από τους ανταγωνιστές της 30 επιβατηγά πλοία, τα οποία είναι δρομολογημένα
στις Κυκλάδες, τον Αργοσαρωνικό και τις Σποράδες.
Εκεί έστρεψαν την προσοχή τους οι άνθρωποι των Μινωικών Γραμμών, μετά την
Κρήτη και την Αδριατική. Από την ανάπτυξη αυτών των γραμμών εκτιμάται ότι τα
επόμενα χρόνια ο συνολικός τζίρος της ακτοπλοΐας θα αυξηθεί από 120 σε 150
δισεκατομμύρια τον χρόνο. Για τον λόγο αυτό, η επέλαση της MFD αρχίζει από
το… σύμπλεγμα των Κυκλάδων.
Τα έχασαν όλοι…
Είναι η περίοδος που οι πλοίαρχοι και τα υπόλοιπα μέλη των πληρωμάτων των
επιβατηγών πλοίων τα έχουν χαμένα. Άλλοι φεύγουν από τον Πειραιά για τις
Κυκλάδες με εργοδότη τον Βεντούρη και όταν γυρίζουν λογοδοτούν στον Σφηνιά,
άλλοι φεύγουν από τη Ραφήνα για τη Μύκονο με εργοδότη τον Αγούδημο και όταν
επιστρέφουν λογοδοτούν και πάλι στον Σφηνιά. Η Ακτή Κονδύλη είχε νικήσει κατά
κράτος την Ακτή Μιαούλη. Ένας πρώην ναυτιλιακός πράκτορας, ο Παναγιώτης
Σφηνιάς, ως άλλος Κονδύλης πραγματοποιεί το δικό του… «κίνημα» και πολιορκεί
τις αντίπαλες δυνάμεις.
Το σχέδιο που εμπνεύστηκε, σχεδίασε και υλοποίησε ο αντιπρόεδρος της MFD,
αποδείχθηκε αριστοτεχνικό. Οι εξουθενωμένοι και αλληλοσπαρασσόμενοι εχθροί,
δεν έπρεπε να βγουν από το παιχνίδι ταπεινωμένοι. Με την υπόμνηση κορυφαίων
ονομάτων της οικονομικής ζωής οι οποίοι στηρίζουν το ελπιδοφόρο εγχείρημα, οι
παραδοσιακοί ακτοπλόοι πείθονται να γίνουν σύμμαχοι, να προσδεθούν στο άρμα
της νέας δύναμης που στο πέρασμα της δεν συντρίβει, αλλά εξαγοράζει τα πάντα.
Απίστευτα μερίδια αγοράς
Οι προσοδοφόρες γραμμές του Αργοσαρωνικού και των Κυκλάδων αλώθηκαν μέσα σε
ένα καλοκαίρι. Το διάστημα αυτό η MFD κατάφερε να αποκτήσει τέτοια μερίδια
αγοράς, που θα τα ζήλευαν ακόμη και οι διαχειριστές των παλαιών κρατικών
μονοπωλίων: 95% στον Αργοσαρωνικό, 90% στις Κυκλάδες, 50% στις Σποράδες. Όσο
για το σχήμα Μινωικές Γραμμές και Minoan Flying Dolphins; Τα πλοία των δύο
εταιρειών εκτιμάται ότι τη φετινή χρονιά θα μεταφέρουν το 80% των επιβατών και
των τροχοφόρων, δηλαδή οκτώ εκατομμύρια επιβάτες και ένα εκατομμύριο
τροχοφόρα!
Τα ενοχλητικά «παιδιά του Πειραιά», γόνοι παραδοσιακών οικογενειών της
ελληνικής ακτοπλοΐας, είχαν βγει από το παιχνίδι μια για πάντα. Αθόρυβα, δίχως
να ανοίξει ρουθούνι, δίχως να ακουστούν οι φωνές τους στο λιμάνι. Όλα έγιναν
κόσμια, σε χαμηλούς τόνους, όπως επιβάλλει το σύγχρονο επιχειρηματικό
παιχνίδι. Υπό την πίεση των αυξημένων χρεών σε ελληνικές και ξένες τράπεζες,
των εγγυητών και της αβεβαιότητας που δημιουργούσε η απελευθέρωση των
ακτοπλοϊκών γραμμών, ο Α. Αγαπητός, ο Κ. Αγαπητός, ο Γ. Βεντούρης, ο Λ.
Νομικός, αλλά και ο Γ. Γούτος, ο Κ. Μουλόπουλος, ο Σταθάκης, ο Μανούσος, ο
ένας μετά τον άλλον πούλησαν τα πλοία τους (και κυρίως τις άδειες
σκοπιμότητας) στο νέο αφεντικό της ελληνικής ακτοπλοΐας. Για να πουν το «ναι»,
η MFD ξόδεψε 27 δισεκατομμύρια δραχμές μόνο για την αποπληρωμή των δανείων
τους, σε ελληνικές και ξένες τράπεζες, ενώ άγνωστο παραμένει το χρηματικό ποσό
και το πακέτο μετοχών της νέας εταιρείας που έλαβαν οι παλαιοί πλοιοκτήτες.
«Μιζέρια ή καλύτερο»
«Δεν μπορούσα να κυνηγάω τη σκιά μου, να κυνηγάω την παγκοσμιοποίηση. Είχα να
επιλέξω τη μιζέρια ή το καλύτερο», λέει στα «ΝΕΑ» ο Κώστας Αγαπητός, ο οποίος
συνεργάστηκε με τον κ. Σφηνιά. Αν και από τα γεννοφάσκια του στην ακτοπλοΐα,
όπως αναφέρει ο ίδιος, επέλεξε τον «δυνατό φορέα» από την «πεθαμένη εταιρεία».
Η νέα τάξη στην ελληνική ακτοπλοΐα μόλις είχε αρχίσει να χτίζεται. «Αθήνα
2004», «Χαρούλα», «Άνεμος», «Λήμνος», «Μακεδών», «Ποσειδών», «Πήγασος»,
«Μήλος», «Παπαδιαμάντης», «Σούπερ Ναϊάς», «Παναγία Εκατονταπυλιανή»,
«Πηνελόπη», τα γραφικά ονόματα που έδωσαν οι παλαιοί ιδιοκτήτες στα πλοία τους
σβήστηκαν μια για πάντα. Κάτω από τη σημαία της… MFD, απέκτησαν νέα ονόματα,
πιο εκσυγχρονισμένα.
Παρατηρητής το υπουργείο
Μπροστά στη θύελλα των εξαγορών και των ραγδαίων μεταβολών που συντελούνται
στην ακτοπλοΐα, το υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας παρέμενε απλός παρατηρητής.
«Μπορούσε να εμποδίσει κάποιος τον Σφηνιά να αγοράσει όλους εκείνους που ήταν
χρεωμένοι και είχαν πρόβλημα;», διερωτάται σήμερα ο τότε υπουργός Εμπορικής
Ναυτιλίας Σταύρος Σουμάκης, ο οποίος αποσιωπά το γεγονός ότι το υπουργείο του
εκχωρούσε άδειες σκοπιμότητας σε εταιρείες όπως η Μύλος Ακτοπλοϊκή του
Αγαπητού ή Βαλτέτσι του Γούτου και το έργο τους εκτελούσε πλέον μια άλλη
εταιρεία, η MFD.
Ανάλογη σιωπή επέδειξε το υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας και στις εξαγορές της
Minoan Flying Dolphins που προηγήθηκαν και ακολούθησαν της απορρόφησης «των
παιδιών του Πειραιά». Ο πρώτος «κεραυνός» του Παντελή Σφηνιά έπεσε στις 7
Δεκεμβρίου του 1998. Την ημέρα αυτή, στην πρωτεύουσα της παγκόσμιας ναυτιλίας,
το Λονδίνο, πέφτουν οι υπογραφές για την εξαγορά της CERES, της εταιρείας του
Πίτερ Λιβανού, από τη MFD. Στα 31 δελφίνια της εξαγορασθείσας εταιρείας που
μονοπωλούν τις γραμμές των νησιών του Αργοσαρωνικού προστίθενται άλλα 20, που
αγοράστηκαν από άλλες μικρότερες εταιρείες.
Μεγάλα ονόματα κατέχουν πακέτα μετοχών της MFD
|
|
Οι εταιρείες λαϊκής βάσης, αν και διατηρούν τον πολυμετοχικό τους χαρακτήρα,
έχουν χάσει τη… λαϊκότητά τους. Εταιρείες όπως οι Μινωικές Γραμμές, η ΑΝΕΚ,
η ΝΕΛ και η ΔΑΝΕ, που πριν από 25 και πλέον χρόνια έγιναν οι τιμονιέρηδες της
ελληνικής ακτοπλοΐας, διαβλέποντας τις αλλαγές των καιρών, φρόντισαν να
βρεθούν στα χέρια μικρών ομάδων επιχειρηματιών, ορισμένοι από τους οποίους
έχουν μικρή σχέση με την αλμύρα και τη… λαμαρίνα.
Τα νέα αφεντικά της ακτοπλοΐας, με την προτροπή των ανθρώπων που έχτισαν τις
θαλάσσιες μεταφορές στην Ελλάδα, συγκέντρωσαν μέσω του Χρηματιστηρίου
σημαντικά πακέτα μετοχών, με τα οποία σήμερα μπορούν να καθορίζουν τη σύσταση
των Διοικητικών τους Συμβουλίων, στο πλαίσιο των Γενικών Συνελεύσεων.
Η εταιρεία που δεν ακολούθησε αυτή την πορεία είναι η ΕΠΑΤ. Σ’ αυτήν την
περίπτωση η σύνθεση των μεγαλομετόχων είναι γνωστή, καθώς την κυρίαρχη θέση
έχει ο ιδρυτής της και βασικός μέτοχος κ. Περικλής Παναγόπουλος. Στην
περίπτωση των άλλων εταιρειών, αναφορικά με τα ακριβή πακέτα που κατέχουν οι
μεγαλομέτοχοί τους, δεν ισχύει το ίδιο.
«Άγνωστοι» μέτοχοι
Όπως συμβαίνει και σε άλλες εισηγμένες εταιρείες, τα πραγματικά ποσοστά των
προσώπων που φέρονται ως βασικοί μέτοχοι δεν είναι ποτέ γνωστά, καθώς είναι
διεσπαρμένα σε διαφορετικά πρόσωπα του στενού οικογενειακού, φιλικού και
επαγγελματικού περιβάλλοντός τους.
Στη Minoan Flying Dolphins βασικός μέτοχος είναι η εταιρεία Μινωικές Γραμμές,
η οποία ελέγχει περίπου το 32% των μετοχών της νεοσύστατης εταιρείας.
Σημαντικά πακέτα φέρεται να κατέχουν και τα κορυφαία στελέχη των Μινωικών
Γραμμών, όπως ο πρόεδρος της εταιρείας κ. Κωνστ. Κληρονόμος, ο γενικός
διευθυντής κ. Κασσαπάκις και ο αντιπρόεδρος κ. Μαν. Κουλεντάκης.
Το μεγάλο άνοιγμα της MFD σε νέους μεγαλομετόχους έγινε στις αρχές του έτους,
όταν η εταιρεία πραγματοποίησε αύξηση μετοχικού κεφαλαίου κατά 130 δισ.
δραχμές. Τότε απέκτησαν μετοχές τα «παιδιά του Πειραιά», που πούλησαν τα πλοία
τους στον νέο ακτοπλοϊκό φορέα.
Την ίδια στιγμή, μια άλλη κατηγορία επενδυτών αγόραζαν μετοχές της εταιρείας,
όχι γιατί θέλησαν να ασχοληθούν με την ακτοπλοΐα, αλλά για να αποκομίσουν
υπεραξίες από την προσδοκώμενη εισαγωγή των μετοχών της MFD στη Σοφοκλέους.
Όπως υποστήριζαν οι άνθρωποι της εταιρείας, η μετοχή της εταιρείας θα
εκτινασσόταν από τις 3.000 στις 20.000 δραχμές!
Μεγάλα ονόματα
Μεταξύ αυτών των επιχειρηματιών που μπήκαν στο μετοχικό κεφάλαιο της εταιρείας
ήταν ο κ. Δημήτρης Κοντομηνάς του ομίλου Ιντεραμέρικαν, ο Ελληνοκύπριος
επιχειρηματίας κ. Δάκης Ιωάννου (βασικός μέτοχος κατασκευαστικής εταιρείας και
του ξενοδοχείου «Ιντερκοντινένταλ»), η εταιρεία Θρύλος Α.Ε. συμφερόντων του κ.
Σωκράτη Κόκκαλη, ο κ. Θεόδωρος Βασιλάκης (βασικός μέτοχος της Aegean Airlines
και της Auto Hellas), ο κ. Φίλ. Βρυώνης (βασικός μέτοχος της κατασκευαστικής
εταιρείας Ατέρμων), οι επιχειρηματίες κ. κ. Θανάσης και Πάνος Λασκαρίδης
(βασικοί μέτοχοι του «Hyatt» και της Cronus Airlines), η εταιρεία Σφακιανάκις,
ο επιχειρηματίας κ. Γιώργος Βαρδινογιάννης, ο κ. Μάκης Μάτσας της Μίνος ΕΜΙ,
και ο εφοπλιστής κ. Ευστ. Γουρδομιχάλης.
Στις επιχειρήσεις Αττικής, εκτός του κ. Παναγόπουλου, πακέτο 12% κατέχουν μέλη
της οικογένειας Στρίντζη. Σημαντικά πακέτα της εταιρείας φέρεται να κατέχουν,
μεταξύ άλλων, ο επιχειρηματίας κ. Γιώργος Βερνίκος, καθώς και Έλληνες και
ξένοι επενδυτές.
Στην ΑΝΕΚ, εκτός από τα μεγάλα στελέχη της εταιρείας, μεταξύ των οποίων είναι
και ο διευθύνων σύμβουλος κ. Στέλιος Ζαμπετάκης, και γνωστούς επιχειρηματίες
του Νομού Χανίων, σημαντικό πακέτο μετοχών κατέχουν μέλη της οικογένειας του
κ. Σήφη Βαρδινογιάννη. Στη ΝΕΛ, το 17% των μετοχών βρίσκεται στο χαρτοφυλάκιο
της ΑΝΕΚ ενώ από τα φυσικά πρόσωπα δεν φαίνεται κανένα να συγκεντρώνει κάποια
αξιόλογα ποσοστά. Στη ΔΑΝΕ, το 46% των μετοχών κατέχει με την ιδιότητα του
στρατηγικού επενδυτή η ΑΝΕΚ ενώ σημαντικό ποσοστό φέρεται να κατέχει ο μέχρι
πριν από λίγες ημέρες πρόεδρος της εταιρείας κ. Γ. Καλογεράτος.
«Κάποιοι με… μισό τηλεφώνημα εξασφαλίζουν άδειες»
«Δεν πολεμάμε με κανέναν υπουργό, όσο κι αν αυτός μας πολεμά. Είναι θέμα
ταμπού. Αν συμβεί αυτό, θα πρέπει μετά να σερνόμαστε στους διαδρόμους του
γραφείου του». Προβεβλημένο στέλεχος γνωστής ακτοπλοϊκής εταιρείας, δίνει το
στίγμα των σχέσεων που αναπτύσσονται μεταξύ τού εκάστοτε υπουργού Εμπορικής
Ναυτιλίας και ορισμένων ακτοπλόων.
«Το καθεστώς στο Αιγαίο είναι ανελεύθερο. Οι εκάστοτε κυβερνήσεις άφησαν να
δημιουργηθεί ένα ισχυρό μονοπώλιο στην Κρήτη, με αποτέλεσμα οι Κρητικοί, και
ιδιαίτερα οι των Μινωικών Γραμμών, να αλωνίζουν σε όλο το Αιγαίο. Επί εποχής
Σουμάκη όμως, το πράγμα παράγινε. Ο άνθρωπος τούς τα έδωσε όλα», προσθέτει.
Τα όσα καταλογίζουν στον πρώην υπουργό Εμπορικής Ναυτιλίας τα στελέχη όλων των
ακτοπλοϊκών εταιρειών (με εξαίρεση τους ανθρώπους του Ομίλου Minoan), σε κατ’
ιδίαν συζητήσεις, δεν περιγράφονται. Παρ’ ότι έχουν πλήρη επίγνωση των
λεγομένων τους, ωστόσο ζητούν να μη μιλήσουν επώνυμα. «Υπάρχει ένα καθεστώς 21
ετών προνομιακής μεταχείρισης των κρητικών ακτοπλοϊκών εταιρειών, και
ιδιαίτερα των Μινωικών Γραμμών. Αυτά τα γνωρίζει όλος ο Πειραιάς. Δεν είναι
μυστικά», δικαιολογούνται.
Τι γνωρίζει ο Πειραιάς;
Περίπτωση 1η: Είναι Σεπτέμβριος του 1997, όταν οι Επιχειρήσεις Αττικής
(ΕΠ.ΑΤ.) του Περικλή Παναγόπουλου, επιχειρούν να βάλουν στη γραμμή Πειραιάς –
Ηράκλειο ένα υπερσύγχρονο Superfast. Η ενέργειά του ισοδυναμεί με κήρυξη
πολέμου, καθώς θέλει να μπε σφήνα στις… Μινωικές Γραμμές. Σύμφωνα με τα
στελέχη της εταιρείας, «το πλοίο ήταν ολοκαίνουργιο και υπήρχε προσφορά για
μειωμένο ναύλο σε ποσοστό 23%». Το αίτημα για τη χορήγηση άδειας σκοπιμότητας,
δεν ικανοποιήθηκε ποτέ. «Το επιχείρημα των τότε αρμοδίων ήταν ότι «το καράβι
δεν χωράει στο λιμάνι του Ηρακλείου», αναφέρουν τα στελέχη της εταιρείας! Και
προσθέτουν: «Τα κριτήρια χορήγησης αδειών σκοπιμότητας είναι αδιαφανή. Κάποιοι
με μισό… τηλεφώνημα εξασφαλίζουν άδειες και κάποιοι πρέπει να στήνονται ώρες
έξω από το γραφείο του υπουργού και να φεύγουν με άδεια χέρια».
Περίπτωση 2η: Είναι Μάρτιος του 1999 όταν με ανακοίνωσή της η
Ναυτιλιακή Εταιρεία Λέσβου (ΝΕΛ) γνωστοποιεί τη συνεργασία της με την ΑΝΕΚ, με
πώληση ποσοστού 16,5% του μετοχικού της κεφαλαίου στους Χανιώτες. Για τα
μάτια… της ΝΕΛ, είχε προηγηθεί ένας πολύμηνος τσακωμός ΑΝΕΚ και Μινωικών
Γραμμών. Αν και στον πρώτο γύρο νικητές στα σημεία είχαν αναδειχθεί οι
Ηρακλειώτες, στον τελευταίο γύρο νίκησαν οι Χανιώτες. «Η κατάληξη αυτή, απ’
ό,τι φάνηκε, δεν άρεσε ούτε στις Μινωικές Γραμμές ούτε στον κ. Σουμάκη»,
υποστηρίζουν στελέχη της ΑΝΕΚ. «Λίγες ημέρες μετά, το υπουργείο Εμπορικής
Ναυτιλίας αρχίζει τα αντίποινα: εγκρίνει τη χορήγηση τριών νέων αδειών
σκοπιμότητας για Μυτιλήνη, τερματίζοντας την ευνοϊκή μεταχείριση της τοπικής
ακτοπλοϊκής εταιρείας. Τις δύο άδειες τις έδωσε στις Μινωικές Γραμμές και τη
μία, για να θολώσει τα νερά, στον Στρίντζη»!
Περίπτωση 3η: Νοέμβριος 1999. Ο Αντώνης Αγαπητός έχει φέρει στον
Πειραιά ένα υπερσύγχρονο πλοίο, το οποίο έμελλε να ταράξει τα λιμνάζοντα νερά
του Αιγαίου, καθώς με τις υψηλές ταχύτητες που αναπτύσσει φέρνει τα νησιά πιο
κοντά στην ηπειρωτική Ελλάδα. Διαδρομές διάρκειας εννέα ωρών με τα συμβατικά
πλοία, τις… περιορίζει στο δίωρο! Παρ’ ότι όμως η ηγεσία του αρμόδιου
υπουργείου διατεινόταν ότι θα δώσει άδεια σκοπιμότητας σε όσους φέρουν νέα
πλοία, δεν τηρεί τον λόγο της. Ο Αγαπητός δεν έλαβε ποτέ του άδεια.
Αναγκάστηκε να το πουλήσει στον Σφηνιά, ο οποίος, αφού το βάφτισε «Highspeed
4», κατάφερε να πάρει την πολυπόθητη άδεια!
