Αν οι εκλογές για την ανάδειξη νέου προέδρου του Eurogroup διεξάγονταν πριν από μερικές εβδομάδες δύσκολα θα μπορούσε να φανταστεί κανείς ότι η αναμέτρηση μεταξύ του Κυριάκου Πιερρακάκη και του βέλγου Βίνσεντ βαν Πέτεγκεμ θα μπορούσε να εξελιχθεί σε ισότιμη μάχη. Η πλάστιγγα, λένε στις Βρυξέλλες, θα έγερνε προς τη μεριά του Βέλγου, που κατατάσσεται ανάμεσα στους μακροβιότερους υπουργούς – μέλη του Eurogroup.
Τον περασμένο Οκτώβριο συμπλήρωσε πέντε χρόνια και είναι μάλιστα από τα ελάχιστα πρόσωπα που έχουν θητεία αρκετών ετών. Στον αντίποδα βρίσκεται ο Πιερρακάκης. Η συμμετοχή του έλληνα υπουργού Οικονομικών στο Eurogroup μετρά πολύ λιγότερο από έναν χρόνο. Το πρώτο Eurogroup, το οποίο ήταν μάλιστα «άτυπο», όπου συμμετείχε ήταν μόλις στις 11 Απριλίου στη Βαρσοβία. Η συνάντηση στις 11 Δεκεμβρίου, όταν οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωομάδας θα επιλέξουν τον νέο τους πρόεδρο και αντικαταστάτη του Ιρλανδού Πασκάλ Ντόναχιου, θα είναι το όγδοο Eurogroup στο οποίο συμμετέχει. Παρά πάντως τη σύντομη θητεία του, κατά ορισμένους αξιωματούχους, έχει ήδη «προλάβει» να αφήσει θετική εντύπωση στις συνεδριάσεις του Eurogroup, ξεχωρίζοντας για «τις διορατικές και στοχευμένες παρεμβάσεις».
Προεδρικές ικανότητες
Ο Βαν Πέτεγκεμ έχει ήδη αποδείξει τις «προεδρικές» του ικανότητες, αφενός καθώς κατέχει επίσης τη θέση του αντιπροέδρου της βελγικής κυβέρνησης και αφετέρου ως «επικεφαλής» του Ecofin στη διάρκεια της βελγικής προεδρίας το πρώτο εξάμηνο του 2024. Διαχειρίστηκε, μάλιστα, τον κρίσιμο φάκελο των νέων δημοσιονομικών κανόνων, το οποίο θυμίζει στην επιστολή του προς τους συναδέλφους του ενόψει των εκλογών. «Οδήγησα με επιτυχία τις πολύπλοκες και ευαίσθητες διαπραγματεύσεις για την αναθεώρηση της οικονομικής διακυβέρνησης μέχρι την ολοκλήρωσή τους» έγραψε. «Ως βέλγος αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης και υπουργός Προϋπολογισμού σε έναν πολυκομματικό συνασπισμό, έχω συνηθίσει να συμβιβάζω αποκλίνουσες θέσεις και να επιτυγχάνω ισορροπημένες, εφαρμόσιμες συμφωνίες. Θέλω να φέρω την ίδια δέσμευση για συμπερίληψη και διαφάνεια στο Eurogroup».
Ομως, το τελευταίο διάστημα στις Βρυξέλλες εκτιμάται ότι η στάση της βελγικής κυβέρνησης έναντι του δανείου επανορθώσεων για τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας μπορεί να αποδειχθεί ίσως το «χαρτί» που θα ανατρέψει τις θετικές προοπτικές του Βαν Πέτεγχεμ. Σε μια αναμέτρηση, που κρίνεται από 11 χώρες ανάμεσα σε 20 συνολικά κράτη – μέλη του Eurogroup, η ψήφος των μικρών χωρών έχει βαρύτητα, λένε στα «ΝΕΑ» πηγές στις Βρυξέλλες.
Τι σημαίνει αυτό στην προκειμένη περίπτωση; Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν οι τρεις βαλτικές χώρες, εκτιμούν στις Βρυξέλλες. Εσθονία, Λιθουανία, Λετονία, για τις οποίες η απρόσκοπτη χρηματοδότηση της Ουκρανίας αποτελεί ζωτικό ζήτημα, εμφανίζονται δυσαρεστημένες με τη στάση του Βελγίου. Οπερ και δεν αποκλείεται να επιδείξουν τη δυσαρέσκειά τους ψηφίζοντας υπέρ του έλληνα υποψηφίου για την προεδρία του Eurogroup. Η λογική αυτή μπορεί να επικρατήσει και σε άλλες χώρες, παρότι ο ίδιος ο Βαν Πέτεγκεμ έχει κρατήσει αποστάσεις από το δάνειο των επανορθώσεων, αποφεύγοντας να κάνει δηλώσεις ή αναφορές στο ζήτημα παρά τις επανειλημμένες προσπάθειες και από βέλγους δημοσιογράφους.
Δεν μπορεί βέβαια να προδιαγράψει κανείς τι επίδραση θα έχει μια αλλαγή στάσης του Βελγίου (αν και θεωρείται απίθανη) τώρα που η Κομισιόν παρουσίασε τη νομική πρόταση για το δάνειο επανορθώσεων. Στα αρνητικά καταγράφεται επίσης η δύσκολη δημοσιονομική κατάσταση στη χώρα του, κάτι που δεν «βαρύνει» τον Πιερρακάκη.
Θετική ρητορική
Αντίθετα η θετική ρητορική που επικρατεί γύρω από τις δημοσιονομικές επιδώσεις της Ελλάδας μπορεί να βοηθήσει τον Πιερρακάκη. Στην επιστολή του προς τους συναδέλφους του ενόψει των εκλογών ανάγει μάλιστα την ελληνική επιτυχία σε ευρωπαϊκή, επιδεικνύοντας κάποιον βαθμό μετριοπάθειας. «Η πρόσφατη ιστορία της Ελλάδας δείχνει τι μπορεί να πετύχει η Ευρώπη όταν ενεργεί από κοινού.
Η γενιά μου διαμορφώθηκε από μια υπαρξιακή κρίση που αποκάλυψε τη δύναμη της ανθεκτικότητας, το κόστος του εφησυχασμού, την αναγκαιότητα των μεταρρυθμίσεων και τη στρατηγική σημασία της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης. Αυτές οι εμπειρίες διαμορφώνουν τον τρόπο με τον οποίο κατανοούμε τον ρόλο της Ευρώπης στη διασφάλιση της σταθερότητας και στην προώθηση της προόδου. Η ιστορία μας δεν είναι μόνο εθνική. Είναι βαθιά ευρωπαϊκή» έγραψε. Στα θετικά καταγράφεται επίσης η γνώση του στο πεδίο της ψηφιοποίησης σε μια εποχή που το Eurogroup απασχολούν θέματα όπως το ψηφιακό ευρώ.
Στην περίπτωση Πιερρακάκη εναντίον Βαν Πέτεγκεμ η κομματική ταυτότητα δεν αναμένεται να παίξει ρόλο. Και οι δύο προέρχονται από το ΕΛΚ, γεγονός, μάλιστα που σπάνια συμβαίνει, καθώς κάθε πολιτική οικογένεια «φροντίζει» να έχει έναν υποψήφιο. Σε παλαιότερες εκλογές μάλιστα, και πάλι για την προεδρία του Eurogroup, ο Βαν Πέτεγκεμ αποχώρησε, αφήνοντας τον δρόμο ανοιχτό στον Ντόναχιου να διεκδικήσει τη θέση ως ο υποψήφιος του ΕΛΚ. Οπότε στην παρούσα συγκυρία πολλά θα εξαρτηθούν από τις προσωπικές σχέσεις των δύο υποψηφίων ή των κυβερνήσεών τους με τους συναδέλφους τους από την κεντρώα πολιτική οικογένεια.
Καλή δικτύωση
Ο Βαν Πέτεγκεμ θεωρείται ότι έχει καλή δικτύωση εντός του ΕΛΚ, και είναι «κοντά» στον πρόεδρό του, τον Μάνφρεντ Βέμπερ. Παράλληλα, όμως, ο Βέμπερ έχει προσωπική σχέση με τον έλληνα Πρωθυπουργό και ήταν μάλιστα πρόσφατα καλεσμένος του Κυριάκου Μητσοτάκη στην Αθήνα. Στην Αθήνα βρέθηκε επίσης πρόσφατα η πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου Ρομπέρτα Μέτσολα, επίσης στέλεχος του ΕΛΚ με μεγάλη επιρροή. Κατά ορισμένες πηγές στις Βρυξέλλες η Ιταλία μπορεί επίσης να βρεθεί στο στρατόπεδο Πιερρακάκη λόγω της σχέσης Μελόνι – Μητσοτάκη.
Τα πράγματα φαίνονται πιο «θολά» στην περίπτωση ορισμένων χωρών όπως της Γερμανίας, όπου μπορεί ο καγκελάριος Μερτς να προέρχεται από το ΕΛΚ, αλλά ο γερμανός υπουργός Οικονομικών και αντικαγκελάριος Λαρς Κλίγκμπαϊλ προέρχεται από τους Σοσιαλιστές. Είναι μάλιστα συν-ηγέτης του SPD.
Σύμφωνα με πληροφορίες η προσοχή του είναι περισσότερο στραμμένη στο τι συμβαίνει στο Βερολίνο παρά στις Βρυξέλλες, αλλά αναμένεται – κατά ορισμένους – ότι θα είναι αυτός που θα «αναλάβει» να πάρει την απόφαση για το ποιον θα στηρίξει στην προεδρία του Eurogroup. Παράλληλα, όμως, η Γερμανία είναι ένθερμος υποστηρικτής της ιδέας για το δάνειο επανορθώσεων. Θα μπορούσε η αναμέτρηση Πιερρακάκη – Βαν Πέτεγκεμ να εξελιχθεί σε μάχη στήθος με στήθος; Δεν αποκλείεται, απάντησε στα «ΝΕΑ» αξιωματούχος στις Βρυξέλλες. Προφανώς σαφή απάντηση θα έχουμε την Πέμπτη.
