Η κουζίνα ενός πολυσύχναστου εστιατορίου, ρεαλιστική, γεμάτη κατσαρόλες και τεντζερέδες, πρώτες ύλες και πιάτα, κουτάλες και πετσέτες, έχει στηθεί στη σκηνή του θεάτρου Κιβωτός. Εκεί εξελίσσεται, μέσα από καπνούς και «μυρωδιές», η ιστορία της «Κουζίνας» («The Kitchen») του Βρετανού Αρνολντ Γουέσκερ (Arnold Wesker, 1932-2016), στην παράσταση που υπογράφει σκηνοθετικά ο Γιώργος Κουτλής. Εκεί «ζει» και δουλεύει ένα συνονθύλευμα ανθρώπων, φυλών και νοοτροπιών, όπου με φόντο τις συνταγές, τις παραγγελίες και τη μαγειρική, ο καθένας τους αναζητά μικρές χαραμάδες ανάσας για να επιβιώσει αλλά και να ονειρευτεί.
Γραμμένη το 1956 «Η Κουζίνα» ξεκινά από την προσωπική εμπειρία του συγγραφέα στις κουζίνες και τις σκληρές συνθήκες που επικρατούσαν τότε που τις έζησε αλλά και σήμερα. Το συγκεκριμένο έργο αποτέλεσε μια από τις πρώτες παραγωγές της Αριάν Μνουσκίν με το Θέατρο του Ηλιου (1967), ενώ έναν χρόνο πριν είχε ήδη παρουσιαστεί στο Μπρόντγουεϊ, ως μια «επίθεση» στο καπιταλιστικό σύστημα που καταβροχθίζει τους πάντες και τα πάντα. Και είναι εντυπωσιακό πόσο διαχρονικό είναι το τοπίο που περιγράφεται και πόσο ζωντανή και αντιπροσωπευτική είναι η ανθρωπογεωγραφία του. Ντόπιοι και ξένοι, σεφ με ταλέντο ή χωρίς, ενώνουν τις δυνάμεις τους για να σερβίρουν στους πελάτες του εστιατορίου σε αυτή τη μεγαλούπολη.
Ενα σύνολο 14 ηθοποιών μοιράζεται τους ρόλους: ο ιδιοκτήτης, ο σεφ, οι μάγειρες, ο λαντζέρης, οι σερβιτόρες συνθέτουν αυτό το παζλ όπου η κόπωση και η εξάντληση εναλλάσσονται με τις μικρές ή μεγάλες στιγμές φιλίας, έρωτα, ανθρωπιάς αλλά και βίας ανάμεσά τους. Οι έντονοι ρυθμοί της κουζίνας μπολιάζονται από τις προσωπικές σχέσεις, τις ελπίδες και τις απογοητεύσεις αυτού του πολυπολιτισμικού συνόλου που δουλεύει αδιάκοπα, ξεχνώντας να ζήσει, γιατί δεν προλαβαίνει. Κι όταν κάποιες στιγμές το θυμάται, είναι για όλους οδυνηρό.
Η σκηνοθεσία
Ο Γιώργος Κουτλής ενορχηστρώνει αυτόν τον πολυπρόσωπο θίασο με το πάθος και τη δίνη που τον χαρακτηρίζει, συνδυάζοντας ένταση και ρυθμό με στιγμές ανάπαυλας και έντονης συγκίνησης. Εχει στήσει την παράσταση με τέτοιο τρόπο που από τη μια αναδεικνύει τον κυνισμό της σκληρής εργασιακής πραγματικότητας και από την άλλη την καταπιεσμένη, σχεδόν θαμμένη, υπαρξιακή αναζήτηση και μαζί το αδιέξοδο της καθημερινότητας. Με κάποιες παρεμβάσεις στο αρχικό κείμενο που δεν αλλοιώνουν την ουσία του και με φωτισμούς που αναδεικνύουν αισθήματα και συναισθήματα, δημιουργεί ένα τοπίο δράσης και αντίδρασης. Μουσικές, θόρυβοι που προκύπτουν από τον εξοπλισμό της κουζίνας, μεγάλη κινητικότητα, καθαρός συγχρονισμός και μέτρο, καθιστούν αυτή την «Κουζίνα» μια παράσταση όπου το κοινωνικό σχόλιο μπλέκεται με τον έρωτα, την αγάπη, τη φιλία, την αλληλεγγύη, την ίδια τη ζωή. Μια συνταγή υψηλής θερμοκρασίας.
Ο Μιχάλης Σαράντης με την εκφραστικότητα, τη σωματικότητα και τη βαθιά υποκριτική του δύναμη, μεταφέρει στον μάγειρα που ερμηνεύει τη συμπεριφορά και τις μεταπτώσεις του ανθρώπου που παρότι συνθλίβεται, ψάχνει να βρει διέξοδο – στα όνειρα και στον έρωτα…
Ο Γιώργος Κατσής είναι το αντίπαλο δέος, μια ατίθαση φύση που κουβαλά πολύ θυμό μέσα του, ενώ ο Γιλμάζ Χουσέν αποδεικνύει για άλλη μια φορά πόσο γερή είναι η θεατρική του μαγιά.
«Θεατρική» μικρή οθόνη
Δύο ζευγάρια, γένους θηλυκού, έχουν ήδη ξεχωρίσει στο φετινό τηλεοπτικό τοπίο, θυμίζοντας πως οι θεατρικές αποσκευές είναι αυτές που κάνουν πάντα τη διαφορά. Η σκηνική εμπειρία και τα πολλά «χιλιόμετρα» πάνω στο σανίδι αποτελούν το καλύτερο και αδιαμφισβήτητο καύσιμο. Ενα καύσιμο που δεν μπορεί να το «κάψει» η τηλεόραση, ιδίως όταν οι εμπλεκόμενοι είναι «χορτασμένοι». Αντιθέτως μπορεί να το εκμεταλλευτεί υπέρ της, πολλώ δε μάλλον όταν οι ηθοποιοί με την πείρα τους και την πολλή δουλειά που έχουν κάνει στο θέατρο δεν κινδυνεύουν να χάσουν την αξία και τη δυναμική τους.
Η Λυδία Φωτοπούλου και η Φιλαρέτη Κομνηνού συνθέτουν το πρώτο από τα δύο ζευγάρια γένους θηλυκού της φετινής τηλεοπτικής σεζόν. Στους ρόλους δύο αδελφών, στη σειρά του Mega «Μια νύχτα μόνο»δίνουν τη δική τους πινελιά, «συνωμοτώντας» σχεδόν, με έναν ιδιαίτερο, οικείο, τρόπο: Ηθοποιοί με κοινές αφετηρίες και παράλληλες πορείες, με ρόλους ρεπερτορίου και ερμηνείες υψηλών αποδόσεων, επικοινωνούν με άνεση, αμεσότητα και αλήθεια (και) στον φακό.
Η Αννα Μάσχα και η Ελενα Τοπαλίδου, στο «Παιδί» της ΕΡΤ είναι το δεύτερο ζευγάρι -δύο φίλες, χήρες, αποτελούν ένα αναπόσπαστο δίδυμο. Με διαφορετική πορεία η κάθε μια, αφού η πρώτη είναι μια αμιγώς θεατρική ηθοποιός και η δεύτερη, ύστερα από μια πολυετή καριέρα στον χορό, στράφηκε προσφάτως στο θέατρο, συγκλίνουν με τρόπο απόλυτο και εξαιρετικά γοητευτικό. Ακριβείς, πειθαρχημένες, χωρίς περιττά τερτίπια, μπαίνουν μέσα στα χωράφια της κωμωδίας και αλωνίζουν!
Καθώς διανύουμε την εποχή που η τηλεόραση κυριαρχεί και καθορίζει, εν πολλοίς, το καλλιτεχνικό παιχνίδι, η «μετάγγιση» από το θέατρο συχνά – πυκνά κινδυνεύει να αποβεί μοιραία για το σανίδι. Γι’ αυτό και έχει ιδιαίτερη σημασία να μην αλλοιώνονται οι ηθοποιοί από τους γρήγορους και εξουθενωτικούς ρυθμούς των γυρισμάτων και να καταφέρνουν να διατηρούν την υποκριτική τους οντότητα. Κι αυτό γίνεται ακόμα πιο ισχυρό όταν συναντούν ένα αντίστοιχης αξίας έτερο ήμισυ. Τότε το αποτέλεσμα γίνεται πολλαπλάσια απολαυστικό. Μόνο που δεν το καταφέρνουν όλοι και κυρίως όσοι αφήνουν την τηλεόραση με τις σειρήνες της – χρήματα, δημοφιλία, να πάρει το πάνω χέρι. Και δυστυχώς είναι πολλοί…
