Μου κάνει τεράστια εντύπωση ότι το προχθεσινό πέρασμα του προέδρου της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, από την Αθήνα δεν έγινε μείζον μιντιακό συμβάν. Για δύο λόγους. Ο πρώτος είναι απλός: επειδή η χώρα του υφίσταται την άγρια επίθεση της αυταρχικής αναθεωρητικής Ρωσίας του Πούτιν. Και παρότι ο εισβολέας υπερέχει σε ανθρώπινο δυναμικό και σε οπλισμό, η Ουκρανία αντιστέκεται σθεναρά, ταπεινώνοντάς τον. Αποτέλεσμα; Επειτα από πολλά εγκλήματα πολέμου, η Ρωσία σήμερα προσπαθεί να κάμψει το φρόνημα του ουκρανικού λαού χτυπώντας τις υποδομές της χώρας και τις πόλεις της, συμπεριλαμβανομένης της πρωτεύουσας, του Κιέβου.
Η Ελλάδα, από την πρώτη στιγμή, πολύ ορθά, αντιτάχθηκε ως χώρα στη ρωσική εισβολή. Αφενός για λόγους αρχής: επειδή δεν ήταν δυνατόν να νομιμοποιήσει τον αναθεωρητισμό, την παραβίαση των συνόρων, όταν μάλιστα και η ίδια υφίσταται μια αναθεωρητική αμφισβήτηση από την Τουρκία, για την οποία είναι υποχρεωμένη να εξοπλίζεται, σε βάρος αναπτυξιακών και εκσυγχρονιστικών οικονομικών στρατηγικών.
Αφετέρου, όμως, και ως χώρα της Ευρώπης και γενικότερα του δυτικού κόσμου: όπως το περιέγραφε ο μακαρίτης Δημήτρης Τριανταφυλλίδης, βαθύς γνώστης της Ρωσίας, ό,τι συμβαίνει είναι μια επίθεση «κατά της Δύσης, κατά του δυτικού πολιτισμού, κατά των δυτικών αξιών της δημοκρατίας, του δικαιώματος στην επιλογή, του αυτοπροσδιορισμού και της αυτοδιάθεσης. Είναι η επίθεση του νέου ρωσικού ολοκληρωτισμού κατά της ανθρωπότητας και ως τέτοια θα την αντιμετωπίσει το δικαστήριο της ιστορίας».
Υπάρχει όμως και ένας δεύτερος λόγος εξαιτίας του οποίου η προχθεσινή επίσκεψη Ζελένσκι έχει ιδιαίτερη σημασία. Η Ελλάδα προβάλλει ενεργά ως εγγυήτρια στην πορεία της Ουκρανίας προς την Ευρωπαϊκή Ενωση, ενώ ταυτόχρονα χαράσσεται η ενεργειακή αρτηρία μέσω της οποίας αλλάζει ο ευρωπαϊκός χάρτης της ενέργειας. Η Ρωσία χάνει τη μεγάλη ευρωπαϊκή αγορά που κατείχε, ως συνέπεια των πολιτικών της επιλογών και, ιδίως, της επιλογής του πολέμου. Επωφελείται η Αμερική – και η Ελλάδα, μέσω των υποδομών που έχουν δημιουργηθεί και συνεχίζουν να δημιουργούνται, λιμανιών και δικτύων, γίνεται το πέρασμα για τη διεκπεραίωση του αμερικανικού υγροποιημένου φυσικού αερίου στην Κεντρική και στην Ανατολική Ευρώπη. Οχι στο μέλλον, αλλά αμέσως – αφού η ΔΕΠΑ είναι η εταιρεία μέσω της οποίας θα καλυφθεί η αγορά της Ουκρανίας φέτος, τώρα.
Ταυτόχρονα, η χώρα αποκτά στρατηγικό ρόλο στη μεταπολεμική ανοικοδόμηση της Ουκρανίας. Βεβαίως, για ένα ιδεολογικό μπλοκ που θεωρεί ότι «ο λαός» δεν ωφελείται από την προνομιακή πρόσβαση μεγάλων εταιρειών σε έργα υποδομών, αυτά δεν έχουν σημασία. Προφανώς, πρόκειται για άποψη και στάση μηδενιστική. Η πρόοδος μιας χώρας σηματοδοτείται και από τις θέσεις εργασίας υψηλής εξειδίκευσης που μπορεί να εξασφαλίσει. Η μικρομεσαία Ελλάδα της μονοκαλλιέργειας του τουρισμού δεν μπορεί να είναι το μοναδικό μέλλον μας.
Ολες αυτές οι εξελίξεις για τη χώρα μας δεν είναι προϊόν σύμπτωσης. Απαίτησαν σχεδιασμό, ευελιξία, σταθερή στάση στις μεγάλες αλλαγές που συνέβησαν τα τελευταία χρόνια. Και φυσικά, απαίτησαν ηγεσία που έκανε τη δουλειά. Αυτό είναι δεδομένο, έστω κι αν η χώρα σήμερα βρίσκεται σε μια ιδιότυπη ομηρία από πολιτικούς που σχεδιάζουν για λογαριασμό τους μια διάδοχη κατάσταση, κάποιοι από τους οποίους ελπίζουν να τους προσφερθεί πριν από τη λήξη της θητείας της σημερινής κυβέρνησης.
Καμία τέτοια προοπτική δεν θα τελεσφορήσει. Για έναν απλό λόγο. Επειδή δεν διασφαλίζονται η συνέχεια του κράτους, η σταθερότητα των επιλογών του και οι προοπτικές που, ήδη, έχουν χαραχθεί τα τελευταία επτά χρόνια. Κι αυτό πάντα υπάρχει μια κρίσιμη μάζα πολιτών που το καταλαβαίνει – και δεν θα το επιτρέψει.
Η συντριβή της μνήμης
Περί τους 23.000 πολίτες, σύμφωνα με την Αστυνομία, βρέθηκαν στη χθεσινή πορεία προς την αμερικανική πρεσβεία. Νομίζω ότι αυτό δείχνει κάτι μοναδικό: παρά τη διάδοση των συνθημάτων και της ηρωικής ανάγνωσης των γεγονότων του Πολυτεχνείου, οι διαχειριστές της μνήμης του έχουν καταφέρει να το συρρικνώσουν ως γεγονός. Απλώς, διάφοροι μηχανισμοί κομμάτων, ομάδων και γκρουπούσκουλων μιας κατακερματισμένης Αριστεράς διεκδικούν για τον εαυτό τους την εξέγερση από τα κάτω απέναντι στο χουντικό καθεστώς, με το οποίο η ελληνική κοινωνία (με ελάχιστες εξαιρέσεις) είχε συμβιβαστεί. Επιδιώκουν έτσι να περιχαρακώσουν το νόημα του Πολυτεχνείου στις δικές τους αλυσιτελείς μαρξιστικές αναγνώσεις. Δεν υπάρχει μεγαλύτερος αναχρονισμός.
Το χειρότερο είναι ότι η κοινωνία αδιαφορεί για όλες αυτές τις αναγνώσεις. Απλώς, έχουμε όλοι συμβιβαστεί με την ιδέα ότι μια μέρα τον χρόνο το κέντρο της Αθήνας και άλλων μεγάλων πόλεων παραδίδεται σε επαγγελματίες κατά κύριο λόγο της Αριστεράς που φωνάζουν «φονιάδες των λαών Αμερικάνοι» και άλλα ποιήματα – ενώ χρειάζεται μια μεγάλη κινητοποίηση της Αστυνομίας για να μη λύσουν τις διαφορές τους, μεταξύ τους και με την κανονικότητα, διάφορες γκρούπες, σέχτες και άτομα που φαντασιώνονται ανατροπές και, κυρίως, μπάχαλα.
Μεγάλο κατόρθωμα η συντριβή της μνήμης από τους καταχραστές της.
