Το εκ των υστέρων μοντάζ ενός αρχειακού υλικού από το BBC, μέσω του οποίου εμφανίζεται ο Τραμπ να υποκινεί οπαδούς του να καταλάβουν με τη βία το Καπιτώλιο, ήταν κάτι αχρείαστο. Το μονταρισμένο υλικό δημοσιεύτηκε χρόνια μετά το περιστατικό στο Καπιτώλιο, τέσσερις μέρες πριν από τις τελευταίες εκλογές στις ΗΠΑ, και ήταν κυρίως προϊόν ιδεοληψίας: πιθανόν όσοι το διέπραξαν να πίστευαν ότι θα έπαιζε ρόλο στις αμερικανικές εκλογές – λες και στην Αϊόβα, στο Κεντάκι ή στο Τέξας αδημονούσαν να δουν τι έπαιζε για τις εκλογές του το BBC. Η ουσία είναι ότι το είδε, μάλλον καθυστερημένα, ο Τραμπ και τώρα τους απειλεί με αγωγές. Πριν από μερικές ημέρες απομακρύνθηκαν στελέχη του σταθμού αναλαμβάνοντας την ευθύνη της λαθροχειρίας ενώ, ακόμα κι αν τελικά με συγγνώμες αποφευχθεί η δικαστική σύγκρουση και η τεράστια αποζημίωση που διεκδικεί ο αμερικανός πρόεδρος, το κακό έχει γίνει: ένα παραδοσιακό μαζικό μέσο ενημέρωσης, που φημιζόταν για το κύρος του, έχει πληγεί ανεπανόρθωτα.
Η αλήθεια είναι ότι, όντως, το BBC περιβαλλόταν από πρωτοφανή αίγλη. Δεν είναι τυχαίο ότι όλοι ήθελαν να του μοιάσουν – και ρητά ή άρρητα, πολλά ΜΜΕ σε όλον τον κόσμο το προσπάθησαν. Στην αρχή και η ελληνική ραδιοφωνία, αργότερα και η κρατική ελληνική τηλεόραση. Αλλά έπεσαν θύματα της ελληνικής πραγματικότητας: του πελατειακού κράτους – και σύντομα λιγόστεψαν οι απαιτήσεις. Δεν είναι υπερβολή να πει κανείς ότι το BBC έφτιαξε τη γλώσσα του ραδιοφώνου και της σοβαρής τηλεόρασης και, σίγουρα, καθιέρωσε τα ειδησεογραφικά σόου, τις εκπομπές με ανταποκρίσεις, τις συνεντεύξεις και τις συζητήσεις.
Οπως όλα, όμως, στη ζωή τελειώνουν, έτσι τελείωσε κάποια στιγμή και η απαίτηση για ακρίβεια, διασταύρωση των ειδήσεων, κύρος. Αυτό συνέβη για δύο λόγους. Ο πρώτος είναι ο ανταγωνισμός: όταν ο διπλανός έχει πρώτος την είδηση (ή ό,τι θεωρείται είδηση) θα γίνεις ελαστικός σε θέματα διασταύρωσης για να τον ξεπεράσεις έχοντας πρώτος εσύ την επόμενη. Ο δεύτερος, η ιδεοληπτική στάση απέναντι στα πράγματα. Η ιδεοληπτική ειδησεογραφία δεν αφήνει την πραγματικότητα να χαλάσει μια προαποφασισμένη «αλήθεια». Και όπως φαίνεται, τα τελευταία χρόνια, έχει σε αυτή προσχωρήσει σε ένα βαθμό και το BBC.
Τι σημαίνει αυτό; Οτι, πολύ συχνά, η είδηση (η είδηση, όχι η γνώμη) θα έλθει στα μέτρα μιας ιδεολογικής ανάγνωσης του κόσμου. Αυτό που, παραδοσιακά, μαθαίναμε, ότι σεβόμαστε την είδηση και την ακρίβειά της, στον σημερινό κόσμο καταστρατηγείται ευκολότερα. Το ιδεολογικό φίλτρο αλλοιώνει το πρωτογενές υλικό του δημοσιογραφικού λόγου. Δεν είναι τυχαίο ότι, τους προηγούμενους μήνες, συχνά επικρίθηκε το BBC για την κάλυψη του πολέμου στη Γάζα – υπάρχουν σοβαρές κατηγορίες για έλλειμμα ακρίβειας, για μεροληπτικές πρακτικές στην παρουσίαση των γεγονότων και για απουσία ισορροπημένου ρεπορτάζ. Πρόσφατα, απέσυρε ντοκιμαντέρ πέντε μέρες μετά την προβολή του, επειδή αποκαλύφθηκε ότι ο αφηγητής, ένας 13χρονος, ήταν γιος μέλους στελέχους της Χαμάς στη Γάζα. Μόλις χθες, μπήκα στην ιστοσελίδα του και ανακάλυψα, όχι χωρίς έκπληξη, ότι ακόμα υπάρχει «ρεπορτάζ» για την ανύπαρκτη «νεκρή Μαρία του Εβρου»!
Δεν είναι όλα αυτά προβλήματα του BBC αλλά όλων όσοι εργάζονται στον Τύπο. Οι οποίοι οφείλουν, στους εαυτούς τους και στο κοινό τους, ένα μόνο πράγμα. Το μόνο πράγμα που διαφοροποιεί τα παραδοσιακά Μέσα από τα σόσιαλ μίντια: τον σεβασμό στην είδηση, στο γεγονός, τη διασταύρωση της πληροφορίας, την ακρίβεια. Απ’ αυτή τη μικρή λεπτομέρεια θα κριθεί η δουλειά μας, το κύρος της και το μέλλον της.
Προχωρώντας και αναθεωρώντας
Διαβάζω ότι η Νέα Αριστερά, που προέκυψε από διάσπαση του ΣΥΡΙΖΑ, πρόκειται κι αυτή να διασπαστεί (κατά άλλες πληροφορίες θα τριχοτομηθεί) και δεν σας κρύβω ότι ανησυχώ για ένα πράγμα. Τι θα απογίνει ο Νίκος Μπίστης.
Γιατί ο Νίκος Μπίστης; Επειδή όλη του τη ζωή προχωρούσε και αναθεωρούσε. Στην κατάληψη της Νομικής το 1973 ήταν στην ΚΝΕ και όταν μεγάλωσε πέρασε στο ΚΚΕ. Μετά το 1983, εντάχθηκε στην ανανεωτική Αριστερά. Αλλά ύστερα έγινε μέλος και στέλεχος του ΠΑΣΟΚ, το 2003 έφτασε και υφυπουργός Εσωτερικών στην κυβέρνηση Σημίτη. Στον χώρο του ΠΑΣΟΚ έμεινε ως το 2012. Εκτοτε μεταπήδησε στη ΔΗΜΑΡ, συμμετείχε στους 58 για ενιαία μεγάλη Κεντροαριστερά και, το 2014, βρέθηκε στην Ελιά – έναν συνασπισμό μικρών κομμάτων της Κεντροαριστεράς. Στις συγκεντρώσεις των «Μένουμε Ευρώπη» και με το ΝΑΙ στο δημοψήφισμα, λίγο μετά εντάχθηκε στον ΣΥΡΙΖΑ, συμμετείχε μάλιστα και στο Πολιτικό Συμβούλιό του. Ωσπου το 2023 αποχώρησε και φαίνεται ότι βρήκε επαναστατικό αποκούμπι στη Νέα Αριστερά.
Αλλά τώρα που διασπάται και η Νέα Αριστερά δεν σας κρύβω την ανησυχία μου. Υπάρχει ακόμα κάποια διαθέσιμη κομματική στέγη – ή θα μείνει άστεγος; Κρίμα δεν είναι, τώρα, που γίνονται χειμέρια τα πράγματα;
