Το λουκέτο σε 204 καταστήματα των ΕΛΤΑ και το μπρος – πίσω που το συνόδευσε με απόφαση της κυβέρνησης δεν είναι απλώς και μόνο μία ιεράρχηση σε αυτό που λέγεται Υπερταμείο ή ένα πετσόκομμα με μία δημοσιονομική στόχευση. Κυρίως και πέραν όλων των άλλων αυτό που δείχνει το λουκέτο είναι πόσο έχουμε απομακρυνθεί από τις ανάγκες και τις αγωνίες της υπαίθρου, από τον τρόπο που τα χωριά διαρθρώνονται ακόμη και σήμερα. Και πώς βλέπουμε τις ελάχιστες εναπομείνασες νησίδες κοινωνικής συνοχής της υπαίθρου έναντι ορισμένων αριθμών. Γιατί τα ταχυδρομεία προφανώς για όσους έχουν ελάχιστη γνώση των χωριών επιτελούν πολλαπλούς ρόλους. Και όχι μόνο για τους δημογραφικά μεγαλύτερους συμπολίτες μας. Το ίδιο ακριβώς θα λέγαμε και για τα καφενεία, για τα κοινοτικά καταστήματα, για τις μικρές ταβέρνες ή ακόμα και τους ξενώνες που ζωντανεύουν τους πυρήνες των μικρών χωριών και διατηρούν ένα φως ζωής. Ολα αυτά σε μία ύπαιθρο που ψάχνει σήμερα σοβαρά κίνητρα όχι απλώς για να συνεχίσει να υπάρχει αλλά και πώς ακριβώς αυτή η ύπαιθρος θα γίνει ελκτικός πόλος για τις νεότερες ηλικίες. Για να μπορέσουν για σοβαρούς λόγους εννοούμε να επιστρέψουν σε αυτήν οι νεότεροι.
Τα μικροεπαγγέλματα στην επαρχία, ο φούρνος, το μπακάλικο, το μικρό σουπερμάρκετ, το φαρμακείο θα πρέπει έτσι να διαβάζονται από τους ανθρώπους της πόλης. Προφανώς δεν λέμε ότι η κεντρική πολιτεία θα πρέπει ακόμα και επιζήμια επαγγέλματα να τα διατηρεί, ιδίως όταν αυτά εγγράφονται σε αυτό που λέγεται ελεύθερη αγορά. Μπορεί όμως να κινητροδοτεί και να πριμοδοτεί υπηρεσίες όπως τα ΕΛΤΑ και να μην καταφεύγει σε απλοϊκές εξηγήσεις ή και παραπομπές σε παλαιότερες κυβερνήσεις λόγω του Υπερταμείου. Μα ακριβώς οι κυβερνήσεις ψηφίζονται για να υπερβούν πολλές φορές συγκεκριμένες δημοσιονομικές επιλογές, να βάλουν κάτω τα νούμερα και δεδομένου πως η χώρα παρουσιάζει πρωτογενή πλεονάσματα – όπως τουλάχιστον η κυβέρνηση λέει – αλλά και ανάπτυξη μπορεί να διατηρήσει και τη δομή και το δίκτυο των ΕΛΤΑ. Τουλάχιστον σε ένα μεγάλο μέρος της υπαίθρου.
Η αίσθηση της ερήμωσης της επαρχίας είναι έντονη τα τελευταία πολλά χρόνια και παρά μία ασθενή τάση που κατά καιρούς καταγράφεται κυρίως στο πλαίσιο μιας χαρωπής δημοσιογραφίας. Ανθρωποι υποτίθεται πως επιστρέφουν στα χωριά τους και κάνουν παραδοσιακά επαγγέλματα. Δεν ισχύει. Η αλήθεια είναι πως η πληγή συνεχίζει να βαθαίνει και οι νεότερες γενιές να αποστοιχίζονται και από τα παραδοσιακά επαγγέλματα, από την αγροτική ζωή και από τα χωριά. Οπου δεν υπάρχει τουρισμός, κυριαρχεί περισσότερο μια πιεσμένη προσπάθεια για να διατηρηθούν εκδοχές της πρωτογενούς παραγωγής. Το σχέδιο για την ύπαιθρο – οικονομικό και πολιτισμικό – συνήθως είναι κάτι γενικόλογες εκφωνήσεις. Ζητείται απάντηση σε όλα αυτά.
