Ετοιμάζεστε για «Το πέμπτο βήμα» του Ντέιβιντ Αϊρλαντ. Πώς συνδεθήκατε με τον ρόλο;
Υποδύομαι έναν αλκοολικό που πάει για απεξάρτηση στους ΑΑ και βρίσκει έναν μέντορα τον οποίο υποδύεται ο Παντελής Δεντάκης. Μέσα από τη μελέτη του χαρακτήρα προσπάθησα να δω πόσο ανάγκη έχει την καθοδήγηση, αλλά χωρίς να υπάρχει η θέση εξουσίας. Χωρίς να την επιβάλουμε δηλαδή. Πρέπει ν’ αποδεχθούμε τα δικά μας λάθη και να μοιραστούμε την εμπειρία μας.
Ποια είναι η λεπτή γραμμή ανάμεσα στο «καθοδηγώ» και το «χειραγωγώ»;
Αυτό αναζητούμε. Προσωπικά θεωρώ ότι ξεκινάει από εμάς: να δούμε τα δικά μας τραύματα και λάθη. Δεν μπορεί να γίνει ουσιαστική καθοδήγηση από μια θέση ισχύος. Το ίδιο συμβαίνει και στη διδασκαλία. Συνδέεται το θέμα του έργου, αφού αναπτύσσεται ένας δεσμός «πατέρα – γιου», και με το κομμάτι της αρρενωπότητας. Επομένως, ένα θέμα ακόμη που με προβληματίζει είναι το ότι οφείλουμε να κουβαλάμε έναν πατέρα μέσα μας. Και φυσικά ότι πρέπει να είμαστε άξιοι των προσδοκιών. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο αναπτύσσεται το έργο. Εχουμε δηλαδή ένα πρόσωπο που ξεκινάει μια θεραπεία απεξάρτησης και την ίδια στιγμή δημιουργεί μια νέα εξαρτητική σχέση με τον καθοδηγητή του. Σε αυτό το σημείο φωτίζεται η σύγκρουση που δημιουργείται ανάμεσα στον ασθενή, δηλαδή σε μένα, και τον μέντορα.
Εχετε βιώσει αυτή τη σύγκρουση που μου περιγράφετε σε προσωπικό επίπεδο;
Ολοι μας είχαμε στη ζωή μας δασκάλους, καθοδηγητές σε πολλά επίπεδα. Ενας τρόπος να υπάρχω μέσα σε μια δύσκολη περίοδο – ή σε μια προσωπική κρίση – ήταν να προσπαθήσω να σωθώ ξεκινώντας από τη ρίζα του προβλήματος: το νόημα της ζωής. Ξέρω ότι ακούγεται φιλοσοφικό, αλλά αυτό μου έλειπε. Μου έλειπε ένας τρόπος να φιλοσοφώ πάνω σε ό,τι είμαι.
Ζούσατε πιο ανέμελα;
Δεν μπορώ να πω ότι ζούσα επιφανειακά ούτε ότι άλλαξα κάτι ριζικά. Ολα αυτά υπάρχουν μέσα μας· δεν αλλάζεις από τη μια στιγμή στην άλλη. Απλώς νομίζω πως αντιλαμβανόμουν τα πράγματα με έναν διαφορετικό τρόπο. Δεν οικτίρω τον προηγούμενο εαυτό μου για όσα έκανε· αυτός ήμουν και έτσι ζούσα. Λόγω ηλικίας οι προτεραιότητές μου ήταν διαφορετικές στη ζωή μου. Ημουν σίγουρα πιο φιλόδοξος, πιο υλιστής, λίγο πιο «Δυτικός», να το πω έτσι, στον τρόπο σκέψης γενικά.
Πιο κυνικός;
Τώρα είμαι πιο κυνικός, αλλά αυτό με έχει απελευθερώσει θετικά. Δεν θεωρώ ότι ο κυνισμός είναι κάτι κακό· αντίθετα, τον θεωρώ απαραίτητο. Από εκεί ξεκινάει, για μένα, και το χιούμορ.
Ο κυνισμός έχει να κάνει με μια, θα έλεγα, απογύμνωση των πραγμάτων. Οι κυνικοί φιλόσοφοι, άλλωστε, αυτό ακριβώς έκαναν: όλοι αναζητούσαν την ευτυχία. Η απογύμνωση της πραγματικότητας σου δείχνει τι είναι αληθινά ουσιώδες και τι περιττό.
Αρα, παλαιότερα εστιάζατε κυρίως στην καριέρα και στο πώς φαίνεστε στους άλλους;
Είχα μεγαλύτερη φιλοδοξία σε σχέση με τη δουλειά. Ηθελα πολύ μεγαλύτερη αποδοχή. Νομίζω ότι αυτό που μου έλειπε περισσότερο ήταν η υπόσταση του εαυτού μου, το ποιος πίστευα ότι μπορούσα να είμαι σε εκείνη τη φάση της ζωής μου. Υπήρχε μεγαλύτερος ετεροπροσδιορισμός, και αυτή η δουλειά δεν σε βοηθάει να αυτοπροσδιοριστείς. Και επίσης πώς μπορείς να θέλεις να υπάρξεις περισσότερο μέσω των άλλων; Πολύ σημαντικό είναι να κοιτάμε πίσω τον εαυτό μας και να είμαστε ειλικρινείς μαζί του. Να δούμε τι είμαστε, τι έχουμε κάνει, για να μπορέσουμε να προχωρήσουμε παρακάτω.
Ηταν εύκολη αυτή η «μετακίνηση»;
Δεν ξέρω ποια είναι η πραγματικότητα, να σου πω την αλήθεια. Τελευταία σκέφτομαι ότι το μεγαλύτερο επίτευγμα της ανθρωπότητας είναι η θεωρία της σχετικότητας του Αϊνστάιν, που ουσιαστικά μας λέει ότι δεν υπάρχει μία μόνο πραγματικότητα. Αυτό με εντυπωσίασε πολύ – ακούγεται τρελό, αλλά για μένα ήταν ένα άνοιγμα. Τα πράγματα βιώνονται μέσα στην υποκειμενικότητά μας. Ολοι ζούμε διαφορετικές εμπειρίες, γι’ αυτό και δεν υπάρχει μία μοναδική αλήθεια. Στη ζωή μου πάντα προσπαθούσα να φτάσω σε ένα «άγιο δισκοπότηρο», όπως το ονομάζω. Είτε μέσα από την υποκριτική είτε μέσα από τις επαγγελματικές ή προσωπικές μου επιτυχίες, ανακάλυπτα ότι στην ουσία αυτό το «άγιο δισκοπότηρο» δεν είναι κάτι υπαρκτό. Οπως διάβασα πρόσφατα, ζούμε για τις προσδοκίες μας – και αυτό σε κάποιο βαθμό ισχύει. Αλλά αν ζεις για τις προσδοκίες, χάνεις το παιχνίδι της ζωής.
Τι σας έκανε ν’ αλλάξετε οπτική;
Είχαμε μια απώλεια σε οικογενειακό επίπεδο, τον Βασίλη, τον αδερφό μου. Οποιος έχει περάσει κάτι τέτοιο – ή μάλλον οι συγγενείς του, γιατί δεν μπορούμε να είμαστε όλοι – ξέρει ότι βιώνεις έναν τεράστιο κυκεώνα συναισθημάτων μέσα σου που δεν μπορείς να ελέγξεις. Υπάρχουν η θλίψη, η ελπίδα, η ενοχή – τεράστια, όπως λέγαμε πριν. Το πρώτο πράγμα που σκέφτεσαι είναι ότι είσαι τυχερός που ζεις, και αυτό σε τρώει. Αυτό που συνειδητοποίησα μέσα από όλη αυτή τη διαδικασία – και από τον ίδιο τον αδερφό μου – είναι ότι όταν συμβαίνει κάτι τέτοιο, η φύση του ανθρώπου τον βάζει σε μια κατάσταση αδιανόητης επιβίωσης. Είναι τρομερό. Βρήκα πράγματα μέσα μου – και σε ανθρώπους γύρω μου – που δεν υπήρχε περίπτωση να τα παρατηρήσω διαφορετικά. Αυτό είναι το ένα κομμάτι.
Το άλλο;
Αν συνέχιζα τη ζωή μου με τον ίδιο τρόπο και τις ίδιες σκέψεις, αυτός ο θάνατος θα είχε πάει χαμένος. Αλίμονο, αλίμονο αν δεν με μετακινούσε – στη ζωή, στην τέχνη. Ολα αυτά είναι αλληλένδετα. Δεν γίνεται να αλλάζεις τη ζωή σου χωρίς να αλλάξεις και τις στάσεις σου απέναντι σε αυτή.
Από πού κρατηθήκατε εκείνες τις ώρες;
Από τους ανθρώπους γύρω μου. Δεν υπάρχει κάτι άλλο. Αυτός είναι ο μόνος λόγος που κάνουμε αυτή τη δουλειά – για τους ανθρώπους. Το έχω ξαναπεί πολλές φορές. Και η τέχνη βοήθησε σε αυτό. Προσπάθησε να με στηρίξει. Προσπάθησα κι εγώ να την αξιοποιήσω, να επικοινωνήσω αυτό που αισθανόμουν, να εκφράσω τη ματαιοδοξία που ένιωθα μπροστά σε έναν θάνατο. Μπορεί να είμαι ματαιόδοξος, αλλά είμαι πια με άλλον τρόπο. Η απώλεια σου μετακινεί τα συναισθήματα. Βλέπεις τη ζωή με άλλη κάμερα. Ενστερνίζομαι πια τον πόνο, δεν τον αποφεύγω, και αυτό είναι το μεγαλύτερο μάθημα για μένα.
