Έντυπη Έκδοση
Το παρόν άρθρο, όπως κι ένα μέρος του περιεχομένου του tanea.gr, είναι διαθέσιμο μόνο σε συνδρομητές.
Αν είστε συνδρομητής μπορείτε να συνδεθείτε από εδώ:
Αν θέλετε να γίνετε συνδρομητής μπορείτε να αποκτήσετε τη συνδρομή σας εδώ:
Εγγραφή μέλους
Η Ελίζαμπεθ Ρόζενταλ άρχισε να καταλαβαίνει για ποιον λόγο ήταν τόσο πεισματικά αφοσιωμένη στο τρέξιμο μόνο όταν δεν μπορούσε πλέον να τρέξει. Ηταν 6 Απριλίου 2020 όταν ξύπνησε στα Επείγοντα με εγκεφαλική κάκωση που υπέστη όταν σκόνταψε και έπεσε σπίτι της μέσα στη νύχτα. «Το τελευταίο πράγμα που θυμάμαι», λέει, «ήταν πως είχα κατέβει στην κουζίνα. Ο άντρας μου άκουσε έναν δυνατό θόρυβο και με βρήκε κάτω, αναίσθητη, με μια λίμνη αίματος να μεγαλώνει στο πίσω μέρος το κεφαλιού μου. Οταν συνήλθα έξι ώρες αργότερα στο νοσοκομείο, οι μύες στην αριστερή πλευρά του σώματός μου δεν μπορούσαν να συντονιστούν σωστά σε βασικές κινήσεις».
Σαν μαριονέτα
Οταν άρχισε να ξαναμαθαίνει να περπατά, οι αργές κινήσεις της έμοιαζαν με αυτές μιας μαριονέτας. Και, φυσικά, για τρέξιμο ούτε κουβέντα. «Τις δύο ημέρες πριν από το ατύχημα είχα τρέξει 5-6 χιλιόμετρα γύρω από το εμπορικό κέντρο της Ουάσιγκτον» θυμάται η 65χρονη σήμερα εντατικολόγος, πρώην ανταποκρίτρια των «New York Times» και συγγραφέας. «Ημουν νευριασμένη και απογοητευμένη και δεν ήξερα τι άλλο να κάνω. Η μητέρα μου πέθαινε από COVID-19 στην απομόνωση σε ένα γηροκομείο στη Νέα Υόρκη και μια συνομήλική μου συνάδελφος είχε μόλις πεθάνει από την ασθένεια. Ο γιος μου και οι συγκάτοικοί του στο Μπρούκλιν είχαν επίσης κορωνοϊό. Λόγω καραντίνας δεν μπορούσα να δω φίλους ή να βγω για ψώνια. Μάθαινα να δουλεύω και να κάνω συσκέψεις από την κρεβατοκάμαρά μου. Ομως εκείνη την ημέρα, όταν είχα βγει για τρέξιμο, ο ουρανός είχε ένα φοβερό μπλε χρώμα και τα μνημεία της σχεδόν έρημης Ουάσιγκτον έλαμπαν. Οι ανθισμένες κερασιές δεν ενδιαφέρονταν για το αν ο κόσμος κατέρρεε από την πανδημία ή από το μίσος. Και για περίπου 40 λεπτά, ούτε κι εγώ».
Η μοναδική σταθερά
Η Ρόζενταλ είχε αγνοήσει δεκαετίες συμβουλών από τους γιατρούς που της έλεγαν να βρει ένα άλλο χόμπι, καθώς λόγω ενός παλιού τραύματος στο γόνατο είχε (θεωρητικά) αυξημένο κίνδυνο εκφυλιστικής αρθρίτιδας. Με τα χρόνια, είχε δοκιμάσει και απορρίψει πολλές εναλλακτικές μορφές άσκησης - γιόγκα, πιλάτες, ποδήλατο, ζούμπα... Αλλά ήταν πεισματάρα. Το τρέξιμο - μέσα από γάμους, χωρισμούς, παιδιά, δουλειές, μετακομίσεις - είχε παραμείνει η μοναδική σταθερά στη ζωή της. «Αν και δεν είχα ποτέ την παραμικρή επιθυμία για έναν προπονητή ή να κάνω πρόγραμμα για να βελτιώσω ένα ατομικό μου ρεκόρ. Εχω τρέξει σε δύο αγώνες μόνο και μόνο για να συνοδεύσω φίλους. Ο ανταγωνισμός και η ταχύτητα ποτέ δεν με τράβηξαν. Οταν οι φίλοι μου ρωτούσαν γιατί συνεχίζω να τρέχω παρά τις ιατρικές συμβουλές, τους απαντούσα απλά: "Γιατί χρειάζομαι την άσκηση". Ετσι μαθαίνω τις πόλεις που επισκέπτομαι ως δημοσιογράφος. Γιατί είναι εύκολο να το κάνω όποτε καταφέρνω να βρω ελεύθερο χρόνο. Γιατί έτσι συναντώ τις φίλες μου. Γιατί βγαίνω έξω, στην ύπαιθρο».
Το ατύχημά της ωστόσο την έκανε να εκτιμήσει τους βαθύτερους λόγους πίσω από την «πεισματική» αφοσίωσή της. «Σε αυτά τα 40 λεπτά που τρέχω, κάνω ένα διάλειμμα από τις ευθύνες και τις ανησυχίες. Το τρέξιμο απενεργοποιεί αυτές τις σκέψεις από το μυαλό μου και του επιτρέπει να περιπλανηθεί ελεύθερο» γράφει στην εφημερίδα «Independent». «Οταν βγαίνω για τρέξιμο μόνη, όπως συνήθως κάνω (ή, μάλλον, έκανα και ελπίζω να ξανακάνω σύντομα), προτιμώ να τρέχω σε μια συγκεκριμένη πάντα διαδρομή. Ξέρω ακριβώς πού βρίσκεται η κάθε ρίζα δέντρου, το κάθε κράσπεδο ή λακκούβα, οπότε δεν χρειάζεται να προσέχω πού πάω. Σε τι ρυθμό; Δεν έχω ιδέα· και δεν έχει σημασία».
Η αναζωογόνηση
Σε αυτή την ψυχική κατάσταση, περιγράφει, «απορροφά» στοιχεία του κόσμου γύρω της που συχνά ξεχνά - είτε την ομορφιά του Καπιτωλίου είτε τη μεγαλοπρέπεια του ποταμού Χάντσον είτε πιο ασήμαντα, όπως τη μελωδία από εκείνο το καρουζέλ στο Ινστιτούτο Σμιθσόνιαν. Και τα προβλήματα επιλύονται ως διά μαγείας: «Ξαφνικά βρίσκω την τέλεια φράση για να ξεκινήσω ένα κείμενο που με ζόριζε. Τι δώρο να πάρω σε έναν φίλο που έχει τα πάντα. Πώς να επιλύσω μια οικογενειακή διαφωνία. Οταν τελειώσω αυτά τα 5-6 χιλιόμετρα, αισθάνομαι σωματικά κουρασμένη αλλά συναισθηματικά αναζωογονημένη. Η ανάγκη να ξανακερδίσω αυτή τη συναισθηματική "θρέψη" που μου παρέχει το τρέξιμο είναι το πράγμα που μου έδωσε κίνητρο στους μήνες της κουραστικής φυσικοθεραπείας».
«Η φυσική αποκατάσταση από έναν τραυματισμό στο κεφάλι είναι το αντίθετο της ψυχικής ελευθερίας που σου δίνει το τρέξιμο. Πρέπει να σκεφθείς κάθε φορά πού θα πατάς το πόδι σου για να περπατήσεις και να "προσχεδιάσεις" πώς θα αποφύγεις π.χ. μια πέτρα στο πεζοδρόμιο. Αν γυρίσεις το κεφάλι σου να παρατηρήσεις το τοπίο, θα χάσεις την ισορροπία σου. Συγκεντρώνεσαι σε κάθε ομάδα μυών, ώστε να μάθεις να κινείσαι σωστά ξανά. Δεκάδες χιλιάδες επαναλήψεις απαιτούνται ώστε να διδαχθεί ο εγκέφαλός σου μια απλή κίνηση και υπάρχουν εκατοντάδες μύες που πρέπει να ξαναθυμηθούν τους ρόλους τους» λέει.
Καλά και κακά νέα
Τα καλά νέα, συνεχίζει η Ρόζενταλ, είναι ότι ο εγκέφαλος είναι συχνά σε θέση να επανασυνδέσει τα κατεστραμμένα κυκλώματά του μέσω της εντατικής προπόνησης - μια ικανότητα που ονομάζεται «νευροπλαστικότητα». Τα κακά νέα είναι ότι είναι πολύ αργός μαθητής. Η θεραπεία μπορεί να διαρκέσει χρόνια. «Η πρόοδός μου είναι αργή αλλά αισθητή, και δεν μπορώ να μάθω αν θα σταματήσει ή πότε. Σήμερα, με προσοχή, μπορώ να περπατήσω (αν και λίγο άκομψα) με κανονική ταχύτητα. Μπορώ να κολυμπήσω, να οδηγήσω και να μαγειρέψω. Μπορώ να ανεβοκατέβω σκάλες χωρίς να κρατιέμαι από την κουπαστή. Οι περισσότεροι ασθενείς στην ηλικία μου μπορεί να είναι ικανοποιημένοι με αυτά. Εγώ, όχι. Το να είμαι σε θέση να τρέξω ξανά είναι το δικό μου Εβερεστ».
Πριν από λίγες ημέρες, ύστερα από δύο χρόνια φυσικοθεραπείας σε νοσοκομεία, πισίνες και γυμναστήρια, η Ελίζαμπεθ Ρόζενταλ έκανε τα πρώτα της βήματα τζόγκινγκ. «Σε τι ταχύτητα; Οχι πιο γρήγορα από περπάτημα. Αλλά για μένα - και υποψιάζομαι για τους περισσότερους μεγαλύτερους σε ηλικία ανθρώπους που λατρεύουν αυτό το άθλημα που συχνά θεωρείται ένα ακατάλληλο για την ηλικία μας, η ταχύτητα δεν ήταν ποτέ το ζητούμενο...».
