Έντυπη Έκδοση
Το παρόν άρθρο, όπως κι ένα μέρος του περιεχομένου του tanea.gr, είναι διαθέσιμο μόνο σε συνδρομητές.
Αν είστε συνδρομητής μπορείτε να συνδεθείτε από εδώ:
Σύνδεση μέλους
Αν θέλετε να γίνετε συνδρομητής μπορείτε να αποκτήσετε τη συνδρομή σας εδώ:
Εγγραφή μέλους
Πικραίνομαι κάποιες φορές, όταν βλέπω ένα καινούργιο έργο αρχιτεκτονικής που το βρίσκω τολμηρό και ενδιαφέρον, κυρίως για ένα και μόνο λόγο: το ότι κάτι αντίστοιχο δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί στην Ελλάδα, επειδή η νομοθεσία και οι οικοδομικοί κανονισμοί δεν μας το επιτρέπουν. Πολλές φορές σε αυτόν τον τόπο οι αρχιτέκτονες αναγκαστήκαμε να ανατρέψουμε τα όνειρά μας, να πνίξουμε τις ιδέες μας, που ενίοτε σχετίζονται με έργα συναδέλφων του εξωτερικού και δεν είναι δυνατόν να πραγματοποιηθούν στην Ελλάδα. Με αυτό το παράπονο παρουσιάζω σήμερα μία νέα μελέτη, ενός από τα καλύτερα γραφεία στον κόσμο, των Snohetta, που έχουν διακριθεί τόσο για μεγάλα και σημαντικά κτίρια, όπως η Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας ή η Οπερα του Οσλο, όσο και για μικρότερα καταλύματα ενταγμένα με τον καλύτερο τρόπο στο τοπίο, όπως το περίπτερο στους λόφους του Πάρκου Dovrefjell-Sunndalsfjella, στη Νορβηγία για την παρακολούθηση των ταράνδων.
Αυτή την φορά οι Snohetta πραγματοποιούν μια ευαίσθητη αρχιτεκτονική χειρονομία στους πρόποδες του παγετώνα Svartisen, πάνω από τον Αρκτικό Κύκλο στη βόρεια Νορβηγία. Πρόκειται για το πρώτο ενεργειακό ξενοδοχείο, ένα αιωρούμενο δακτυλίδι, που το μεγαλύτερό του τμήμα στηρίζεται με πασσάλους πάνω από τα καθαρά νερά του φιορδ Holandsfjorden.
Το κυκλικό σχήμα παρέχει πανοραμική θέα στο φιορδ και μια εμπειρία ζωής κοντά στη φύση. Η κατασκευή είναι εμπνευσμένη από την τοπική αρχιτεκτονική και τους παραδοσιακούς τύπους εποχιακής κατοικίας που χρησιμοποιείται από ψαράδες. Το κτίριο τοποθετείται φυσικά στο τοπίο, με μια σχεδόν διαφανή εμφάνιση και αφήνει ένα ελάχιστο αποτύπωμα στην παρθένα φύση. Οι προδιαγραφές του πιστοποιούν ότι η ετήσια κατανάλωση ενέργειας θα είναι μικρότερη κατά 85% σε σχέση με οποιοδήποτε άλλο σύγχρονο ξενοδοχείο και παράλληλα θα παράγει και δική του ενέργεια. Διαθέτει 100 δωμάτια και μια φάρμα όπου παράγονται τα προϊόντα που τροφοδοτούν τα τέσσερα εστιατόρια που διαθέτει.
Στην Ελλάδα, πάντα πρωτοπόροι, έχουμε ανάλογα παραδείγματα, από τους προϊστορικούς χρόνους όπως ο Λιμναίος Οικισμός στο Δισπηλιό, μέχρι τις παραλιακές εξέδρες παλιών εστιατορίων που κατέγραψε ο Αρης Κωνσταντινίδης, ή ακόμη το περίπτερο στην παραλία της Αιδηψού, καθώς επίσης και τις γνωστές πελάδες των ψαράδων στις λιμνοθάλασσες του Μεσολογγίου. Ολα αυτά όμως είναι παράνομα. Πρόκειται για αυθαίρετα σύμφωνα με τον νόμο, που δεν επιτρέπει την όποια κατασκευή σε απόσταση 30 μέτρων από το κύμα.
Οι εξέδρες μέσα στη θάλασσα
Ερχομαι τώρα στις περίφημες εξέδρες μέσα στη θάλασσα, που πραγματικά χάνονται η μία μετά την άλλη. Τις αμέτρητες εξέδρες με τα ξύλινα μαδέρια και τους μεταλλικούς σκελετούς κατά μήκος των ελληνικών ακτογραμμών, που συνήθως εξυπηρετούσαν τη φόρτωση και εκφόρτωση για τις παραλιακές βιοτεχνικές εγκαταστάσεις. Εκτός από το χάζι των φορτοεκφορτώσεων στα καΐκια και τα καράβια, ήταν για μας τότε, στα παιδικά και νεανικά μας χρόνια, η χαρά των κολυμβητών. Απολαμβάναμε τις βουτιές μας, το ψάρεμα, αλλά και τους νυκτερινούς μας ερωτικούς εναγκαλισμούς στις καλοκαιρινές μας διακοπές.
Οι εξέδρες αυτές, ευάλωτες στις θαλασσοταραχές, σταμάτησαν να συντηρούνται, μια και οι περισσότερες βιομηχανικές και βιοτεχνικές μονάδες έκλεισαν. Σταδιακά κάθε χρόνο, όπως παρατηρώ στον τόπο καταγωγής μου στη Λίμνη της Εύβοιας, παραδίδονται στη φθορά, κάτω από τη δύναμη των κυμάτων. Και παρά τις προσπάθειες και τις πρωτοβουλίες ιδιωτών να αποκατασταθούν, έστω και για τους κολυμβητές, ή για να αγναντεύουμε το πέλαγος ή για να ξαναζήσουν τις παιδικές μας μνήμες τα παιδιά μας και τα εγγόνια μας, η ελληνική νομοθεσία και πάλι δεν το επιτρέπει. Ευλογεί έτσι την εξαφάνισή τους, πνίγοντας τις μνήμες μας και αφήνοντας να χαθούν τα τελευταία αυτά ίχνη του πολιτισμού μας, όπως άλλωστε συνέβη και με τα πολύτιμα καΐκια μας, που καταστρέφονται στο όνομα της ανάπτυξης.
Ο εκάστοτε έλληνας νομοθέτης στερείται ευαισθησίας και δεν αφήνει κάποια περιθώρια, έστω και κατ' εξαίρεση, με αυστηρές βέβαια προϋποθέσεις, τόσο για τη διατήρηση όσο και για τη σύνθεση μιας νέας «εν ύδασι αρχιτεκτονικής». Μιας αρχιτεκτονικής που έχει βαθιές ρίζες σε αυτό τον τόπο και αξίζει να την επαναφέρουμε με μέτρο και νόμιμα. Ζηλεύω πραγματικά βλέποντας την πρόταση των Snohetta, μια και χρόνια ονειρεύομαι να κοιμάμαι πάνω από το νερό, με ανοιχτό παράθυρο και να με νανουρίζει ο ήχος των κυμάτων όχι στους παγετώνες αλλά στις δικές μας θάλασσες.
Ο Γιώργος Τριανταφύλλου είναι αρχιτέκτων και διατηρεί τα τελευταία δέκα χρόνια τον ιστότοπο triantafylloug.blogspot.com με σχετική θεματολογία
