«Δεν πρόκειται να τρέξουμε πίσω από τους Παλαιστινίους… την παλαιστινιακή ηγεσία, δεν μπορεί κανείς πραγματικά να την αντιμετωπίσει σαν να ήταν μία σοβαρή κυβέρνηση, ή άξιοι ή ικανοί διαπραγματευτές. Θα κάνουν ό,τι έκαναν πάντα, που είναι να τα κάνουν θάλασσα»: σε αυτή τη δήλωση του Τζάρεντ Κούσνερ, γαμπρού του Ντόναλντ Τραμπ, και επικεφαλής των προεδρικών συμβούλων που ανέλαβαν, πριν από τρία χρόνια, να καταρτίσουν το μεγαλεπήβολο ειρηνευτικό σχέδιο της κυβέρνησης Τραμπ για τη Μέση Ανατολή, συνοψίζεται η ουσία της αμερικανικής στάσης. Μπορεί ο αμερικανός πρόεδρος να χαρακτήρισε προχθές το σχέδιό του «win-win», δηλαδή επωφελές και για τις δύο πλευρές, όπως επεσήμαινε ωστόσο χθες η Monde, οι μόνες δύο «πλευρές» που ωφελεί είναι η ισραηλινή κυβέρνηση Νετανιάχου, που σπεύδει να προσαρτήσει άμεσα σχεδόν το ένα τρίτο της κατεχόμενης Δυτικής Οχθης, και οι αμερικανοί ευαγγελικοί χριστιανοί, ένα σημαντικό κομμάτι της εκλογικής βάσης του Τραμπ, που στηρίζουν τυφλά το Ισραήλ για θεολογικούς λόγους. Για την «κλοπή του αιώνα» έκανε λόγο το Economist – αντί της «συμφωνίας του αιώνα» που διαφημίζει ο αμερικανός πρόεδρος.
Τι προβλέπει. Το σχέδιο προτείνει τη δημιουργία ενός αποστρατιωτικοποιημένου παλαιστινιακού κράτους, κάτω από αυστηρές προϋποθέσεις, με περιορισμένη κυριαρχία και σύνορα σχεδιασμένα έτσι ώστε να ικανοποιούν τις ισραηλινές αξιώσεις, με πρωτεύουσα το Αμπού Ντις, ένα παλαιστινιακό χωριό στη Δυτική Οχθη ακριβώς έξω από τα ισραηλινά δημοτικά όρια της Ιερουσαλήμ, «αδιαίρετης πρωτεύουσας» του Ισραήλ. Προβλέπει πως οι ΗΠΑ θα αναγνωρίσουν τους εβραϊκούς οικισμούς στην κατεχόμενη Δυτική Οχθη – τους οποίους το μεγαλύτερο κομμάτι της διεθνούς κοινότητας θεωρεί παράνομους – ως κομμάτι του Ισραήλ, και σε αντάλλαγμα το Ισραήλ θα συμφωνήσει σε τετραετές πάγωμα της εποικιστικής δραστηριότητας, όσο θα εξελίσσονται θεωρητικά οι διαπραγματεύσεις για ένα παλαιστινιακό κράτος. Παράλληλα, ενταφιάζει το δικαίωμα επιστροφής των παλαιστίνιων προσφύγων στη γη τους. «Η Ιστορία χτύπησε την πόρτα του σπιτιού μας και μας έδωσε μια μοναδική ευκαιρία να εφαρμόσουμε την ισραηλινή νομοθεσία σε όλους τους οικισμούς στη Σαμάρια, την Ιουδαία, την κοιλάδα του Ιορδάνη και τη βόρεια Νεκρά Θάλασσα» έσπευσε να θριαμβολογήσει χθες ο ακροδεξιός υπουργός Αμυνας του Ισραήλ, Ναφτάλι Μπένετ, ενόσω ο πρωθυπουργός του, Μπενιαμίν Νετανιάχου, έσπευδε στη Μόσχα ελπίζοντας σε ένα νέο δώρο έπειτα από αυτό του Τραμπ. Ο Μπένετ επεσήμανε ότι έχει ήδη σχηματίσει μια ομάδα ώστε να ξεκινήσει η διαδικασία. Διακήρυξε επίσης, ενώ ο Τραμπ έκανε λόγο για μία «ρεαλιστική λύση δύο κρατών» και το Ισραήλ ετοιμάζεται για νέες πρόωρες εκλογές τον Μάρτιο έπειτα από δύο ατελέσφορες αναμετρήσεις, ότι «η ισραηλινή κυβέρνηση δεν θα αναγνωρίσει ένα παλαιστινιακό κράτος». «Ο Τραμπ, το Ισραήλ και η Παλαιστίνη: η βιαιότητα του τετελεσμένου» ήταν χθες ο τίτλος του κύριου άρθρου της Monde.
Επιλογές. Οι Παλαιστίνιοι επέκριναν με σφοδρότητα το ειρηνευτικό σχέδιο του Τραμπ. Βραχυπρόθεσμα όμως, αρκετοί αναλυτές θεωρούν πως δεν έχουν πολλές επιλογές ώστε να εμποδίσουν το Ισραήλ να το εφαρμόσει. «Οι παλαιστινιακές επιλογές είναι περιορισμένες, για πολλούς λόγους» επεσήμανε ο Χιου Λόβατ, αναλυτής στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων. «Καταρχήν, έχουν να αντιμετωπίσουν τον δικό τους διχασμό (μεταξύ Παλαιστινιακής Αρχής και Χαμάς), δεύτερον, τη δυσμενή περιφερειακή δυναμική (ελέω Ιράν, οι μεγάλες δυνάμεις του Κόλπου, όπως η Σαουδική Αραβία, έχουν προσεγγίσει τα τελευταία χρόνια το Ισραήλ) και, τρίτον, τις διαφορές μεταξύ των Ευρωπαίων». Μόλις λίγες ημέρες προτού εγκαταλείψει την ΕΕ, η Βρετανία καλωσόρισε θερμά το σχέδιο Τραμπ την ώρα που η Γαλλία και η Κομισιόν προειδοποιούσαν ότι το διεθνές δίκαιο πρέπει να γίνει σεβαστό. Ακόμα όμως και χωρίς το ΗΒ, ομοφωνία στους κόλπους της ΕΕ δεν υφίσταται, και η δύναμη επιρροής της είναι ντε φάκτο περιορισμένη.
