Από τις 10 Δεκεμβρίου, οι κάτω των 16 ετών στην Αυστραλία θα απαγορεύεται να χρησιμοποιούν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης όπως Tiktok, X, Facebook, Instagram, YouTube, Snapchat και Threads. Πρόκειται για απόφαση, η εξέλιξη της οποίας θα παρακολουθείται στενά από άλλες χώρες που σκοπεύουν να λάβουν ανάλογα μέτρα.
Πως θα λειτουργεί η απαγόρευση;
Οι πλατφόρμες που συμπεριλαμβάνονται στην απαγόρευση είναι δέκα: Facebook, Instagram, Snapchat, Threads, TikTok, X, YouTube, Reddit και οι πλατφόρμες streaming Kick και Twitch.
Η κυβέρνηση αξιολογεί πιθανούς ιστότοπους με βάση τρία βασικά κριτήρια:
– αν ο μοναδικός ή «σημαντικός σκοπός» της πλατφόρμας είναι να επιτρέπει την διαδικτυακή κοινωνική αλληλεπίδραση μεταξύ δύο ή περισσότερων χρηστών·
– αν επιτρέπει στους χρήστες να αλληλεπιδρούν με ορισμένους ή όλους τους άλλους χρήστες· και
– αν επιτρέπει στους χρήστες να δημοσιεύουν υλικό·
Όσα παιδιά δεν έχουν λογαριασμό δεν θα μπορούν να δημιουργήσουν από εδώ και πέρα ενώ και τα υπάρχοντα προφίλ θα απενεργοποιηθούν.
Σε αγώνα δρόμου βρίσκεται η πλατφόρμα Roblox που έχει εισαγάγει ελέγχους ηλικίας σε ορισμένες λειτουργίες προσπαθώντας να αποφύγει την ένταξή της στην ομάδα των εφαρμογών που θα απαγορευθούν σε παιδιά κάτω των 16. Προσφάτως άλλωστε άρχισε να μην επιτρέπει σε χρήστες κάτω των 13 ετών να επικοινωνούν απευθείας εκτός παιχνιδιού στην πλατφόρμα.
Ποιος θα τιμωρείται;
Ενδιαφέρον έχει ότι η παραβίαση της απαγόρευσης δεν επιφέρει ποινές για παιδιά και γονείς αλλά για τις εταιρείες. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης θα αντιμετωπίζουν πρόστιμα έως και 49,5 εκατομμύρια δολάρια Αυστραλίας (32 εκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ) για σοβαρές ή επαναλαμβανόμενες παραβιάσεις.
Η κυβέρνηση της Αυστραλίας υποστηρίζει ότι οι εταιρείες πρέπει να λάβουν «εύλογα μέτρα» για να κρατήσουν τα παιδιά μακριά από τις πλατφόρμες τους και θα πρέπει να χρησιμοποιούν πολλαπλές τεχνολογίες διασφάλισης ηλικίας.
Τα μέσα που προτείνονται είναι:
– οι κυβερνητικές ταυτότητες
– η αναγνώριση προσώπου ή φωνής
– «συμπερασματολογία ηλικίας», η οποία είναι μέθοδος που αναλύει τη διαδικτυακή συμπεριφορά και τις αλληλεπιδράσεις για να εκτιμήσει την ηλικία ενός ατόμου.
Η Meta, η οποία κατέχει το Facebook, το Instagram και το Threads, άρχισε να κλείνει εφηβικούς λογαριασμούς ήδη από τις 4 Δεκεμβρίου. Σε ανακοίνωσή της μάλιστα ενημέρωνε πως αν κάποιος θεωρεί ότι διεγράφη κατά λάθος ο λογαριασμός του θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει κυβερνητική ταυτότητα ή να παράσχει ένα selfie βίντεο για να αποδείξει την ηλικία του.
Το Snapchat έχει δηλώσει ότι οι χρήστες μπορούν να χρησιμοποιήσουν τραπεζικούς λογαριασμούς, ταυτότητα με φωτογραφία ή selfies για επαλήθευση.
Γιατί η αυστραλιανή κυβέρνηση προχωρά στην απαγόρευση;
Μελέτη που δημοσιεύθηκε πρόσφατα συμπέρανε ότι το 96% των παιδιών ηλικίας 10-15 ετών χρησιμοποιούσαν μέσα κοινωνικής δικτύωσης και ότι επτά στα 10 από αυτά είχαν εκτεθεί σε επιβλαβές περιεχόμενο. Αυτό περιελάμβανε περιεχόμενο που ενίσχυε τον μισογυνισμό και βίαιο υλικό, όπως επίσης και περιεχόμενο που προωθεί διατροφικές διαταραχές και αυτοκτονία.
Ένα στα επτά παιδιά ανέφερε ότι έχει βιώσει συμπεριφορά τύπου grooming από ενήλικες ή μεγαλύτερα παιδιά, και περισσότερα από τα μισά δήλωσαν ότι είχαν πέσει θύματα διαδικτυακού εκφοβισμού.
Η κυβέρνηση υποστηρίζει πως με αυτόν τον τρόπο θα μειώσει τον αρνητικό αντίκτυπο των «χαρακτηριστικών σχεδιασμού των μέσων κοινωνικής δικτύωσης που ενθαρρύνουν τους νέους να περνούν περισσότερο χρόνο στις οθόνες, ενώ παράλληλα προσφέρουν περιεχόμενο που μπορεί να βλάψει την υγεία και την ευεξία τους».
Θα λειτουργήσει η απαγόρευση;
Το ερώτημα είναι πολύ μεγάλο και από το πώς θα πάει το εγχείρημα «κρέμονται» πολλές άλλες χώρες που έχουν αποφασίσει να κινηθούν δραστικά.
Κάποιοι φοβούνται ότι οι τεχνολογίες διασφάλισης ηλικίας ενδέχεται να μπλοκάρουν λανθασμένα τους ενήλικες, ενώ παράλληλα δεν θα μπορούν να εντοπίσουν με ακρίβεια ανήλικους χρήστες.
Οι επικριτές της απόφασης υποστηρίζουν επίσης ότι το περιορισμένο πεδίο εφαρμογής της απαγόρευσης – ακόμη και αν εφαρμοστεί σωστά – υπονομεύει την ικανότητά του να προστατεύει τα παιδιά ενώ θεωρούν πιο αποδοτικό μέσο την εκπαίδευση των παιδιών σχετικά με τον τρόπο πλοήγησης.
Ένα άλλο μελανό σημείο της απόφασης είναι ότι εξαιρούνται οι ιστότοποι γνωριμιών μαζί με τις πλατφόρμες παιχνιδιών, όπως και τα chatbots τεχνητής νοημοσύνης, τα οποία πρόσφατα έγιναν πρωτοσέλιδα για την υποτιθέμενη ενθάρρυνση παιδιών να αυτοκτονήσουν και για τη διεξαγωγή «αισθητικών» συζητήσεων με ανηλίκους.
Φυσικά δεν πρέπει να ξεχνάμε το δαιμόνιο των παιδιών που θα ψάχνουν μέσα πρόσβασης στα κοινωνικά δίκτυα, όπως ψεύτικα προφίλ ή παραβίαση προφίλ ενηλίκων.
