Την αισιοδοξία του ότι η Θεολογική Σχολή της Χάλκης μπορεί να επαναλειτουργήσει για πρώτη φορά μετά από περισσότερο από μισό αιώνα εξέφρασε ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής Ελπιδοφόρος, σε δηλώσεις του στο Associated Press. Η τοποθέτησή του γίνεται ενόψει της επικείμενης επίσκεψης του Πάπα Λέοντα ΙΔ΄ στην Τουρκία και των συζητήσεων που βρίσκονται σε εξέλιξη μεταξύ του Οικουμενικού Πατριαρχείου και της τουρκικής κυβέρνησης.
Η ιστορική σχολή, που παραμένει κλειστή από το 1971, έχει καταστεί σύμβολο της ορθόδοξης παρουσίας στην Τουρκία και δείκτης της θρησκευτικής ελευθερίας στη χώρα. Η ενδεχόμενη επαναλειτουργία της, σύμφωνα με τον Αρχιεπίσκοπο, θα αποτελούσε σημαντική πολιτική και διπλωματική εξέλιξη, σε μια περίοδο που η Άγκυρα επιχειρεί να εμφανιστεί ως πιο ανοιχτή και σύγχρονη προς τη διεθνή κοινότητα.
Ο Αρχιεπίσκοπος Ελπιδοφόρος χαρακτήρισε «αναχρονισμό» το γεγονός ότι η σχολή παραμένει κλειστή επί πέντε δεκαετίες. Υπογράμμισε ότι στην Τουρκία λειτουργούν πλέον πολλά ιδιωτικά πανεπιστήμια και σχολεία, επισημαίνοντας: «Το να παραμένει κλειστή μόνο η Χάλκη δεν βοηθά την Τουρκία ούτε κανέναν άλλον».
Όπως εξήγησε, έχει συσταθεί κοινή επιτροπή του Οικουμενικού Πατριαρχείου και της τουρκικής κυβέρνησης, η οποία εξετάζει τρόπους για την επαναλειτουργία της σχολής. Ο Αρχιεπίσκοπος εκτίμησε ότι, εφόσον υπάρξει η απαραίτητη πολιτική βούληση, οι πρώτοι φοιτητές θα μπορούσαν να γίνουν δεκτοί ακόμη και μέσα στο επόμενο ακαδημαϊκό έτος.
Η επίσκεψη του Πάπα και η νέα δυναμική
Το ζήτημα φαίνεται να αποκτά νέα ώθηση λόγω της επίσκεψης του Πάπα Λέοντα ΙΔ΄, ο οποίος θα συναντηθεί με τον πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και στη συνέχεια θα μεταβεί στη Νίκαια, όπου θα τιμήσει μαζί με τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο τα 1700 χρόνια από την Α΄ Οικουμενική Σύνοδο.
Η ιστορική σημασία της Σχολής
Ιδρυμένη το 1844, η Θεολογική Σχολή της Χάλκης υπήρξε για δεκαετίες κεντρικό πνευματικό ίδρυμα του Οικουμενικού Πατριαρχείου, εκπαιδεύοντας κληρικούς, επισκόπους και μελλοντικούς πατριάρχες. Παρότι έκλεισε το 1971, οι εγκαταστάσεις της εξακολουθούν να ανακαινίζονται έως σήμερα, διατηρώντας ζωντανό το όραμα της επαναλειτουργίας της.
Η προσωπική διάσταση και το μήνυμα του Ελπιδοφόρου
Για τον Αρχιεπίσκοπο Ελπιδοφόρο, το θέμα έχει και προσωπική διάσταση, καθώς, όπως αναφέρει η ιστοσελίδα Ορθόδοξος Παρατηρητής, «υπηρέτησε επί οκτώ χρόνια ως Ηγούμενος της Ιεράς Μονής Αγίας Τριάδος στη Χάλκη, βιώνοντας την αντίφαση ενός χώρου που ανακαινίζονταν χωρίς σαφή προοπτική επαναλειτουργίας».
Ολοκληρώνοντας, ο Αρχιεπίσκοπος περιέγραψε τη Χάλκη ως ίδρυμα με «πνεύμα ανοιχτό στον διάλογο, στις νέες ιδέες και στην ειρηνική συνύπαρξη», το οποίο απορρίπτει τον εθνικισμό, τις θρησκευτικές προκαταλήψεις και τη ρητορική μίσους. «Ολόκληρος ο κόσμος χρειάζεται ένα σχολείο με αυτό το πνεύμα», υπογράμμισε χαρακτηριστικά.
