Σαν σήμερα, στις 10 Νοεμβρίου 1983, ο Μπιλ Γκέιτς παρουσίασε για πρώτη φορά τα Windows 1.0, το λειτουργικό σύστημα που άλλαξε για πάντα τον κόσμο των υπολογιστών και αποτέλεσε το θεμέλιο πάνω στο οποίο χτίστηκε η σύγχρονη ψηφιακή εποχή. Ήταν η ημέρα που η έννοια του «παραθύρου» έγινε μεταφορικά και κυριολεκτικά το άνοιγμα προς το μέλλον της τεχνολογίας.
Εκείνη τη μέρα η Microsoft, μια σχετικά νέα εταιρεία από την Άλμπουκερκι του Νέου Μεξικού, παρουσίασε για πρώτη φορά το Microsoft Windows 1.0. Ο ίδιος ο Μπιλ Γκέιτς, τότε μόλις 28 ετών, ανέβηκε στη σκηνή του Plaza Hotel στη Νέα Υόρκη και αποκάλυψε στο κοινό ένα νέο περιβάλλον χρήσης, «γραφικό» και πρωτοποριακό: μια επιφάνεια εργασίας με παράθυρα, εικονίδια και κουμπιά, που μπορούσε να λειτουργεί πάνω από το MS-DOS.
Ο Γκέιτς περιέγραψε τα Windows ως «ένα νέο περιβάλλον λειτουργίας», σχεδιασμένο ώστε να επιτρέπει στους ανθρώπους να αλληλεπιδρούν με τους υπολογιστές με οπτικό τρόπο, αντί να πληκτρολογούν περίπλοκες εντολές. «Το μέλλον είναι τα γραφικά περιβάλλοντα», είπε τότε. Εκείνη η πρόβλεψη δεν ήταν απλώς σωστή· ήταν προφητική.
Από το DOS στα «παράθυρα»
Στις αρχές της δεκαετίας του ’80, οι περισσότεροι υπολογιστές λειτουργούσαν αποκλειστικά με γραμμές εντολών. Οι χρήστες έπρεπε να θυμούνται συντομεύσεις και να γράφουν εντολές όπως `C:\RUN PROGRAM.EXE`. Το Windows 1.0 ήρθε να αλλάξει αυτή τη λογική.
Παρόλο που δεν ήταν ακόμη αυτόνομο λειτουργικό σύστημα, αλλά επέκταση του MS-DOS, εισήγαγε καινοτομίες που σήμερα θεωρούμε αυτονόητες:
- Πολλαπλά παράθυρα ανοιχτά ταυτόχρονα.
- Κουμπιά κύλισης και μενού.
- Δυνατότητα χρήσης ποντικιού – κάτι σχεδόν άγνωστο τότε στους οικιακούς υπολογιστές.
- Εφαρμογές όπως το Notepad, το Paint και το Reversi (το πρώτο παιχνίδι στα Windows).
Το σύστημα κυκλοφόρησε τελικά δύο χρόνια αργότερα, τον Νοέμβριο του 1985, αλλά η παρουσίασή του το 1983 σηματοδότησε το ξεκίνημα μιας νέας εποχής.
Ο ανταγωνισμός με την Apple και η γέννηση μιας αυτοκρατορίας
Η Microsoft βρέθηκε τότε αντιμέτωπη με έναν ισχυρό ανταγωνιστή: την Apple, που είχε ήδη παρουσιάσει το Lisa (1983) και λίγο αργότερα τον Macintosh (1984). Και τα δύο διέθεταν γραφικό περιβάλλον χρήσης, βασισμένο σε ιδέες που προήλθαν από το ερευνητικό κέντρο της Xerox στο Palo Alto (PARC).
Ο Γκέιτς είδε στο GUI (Graphical User Interface) όχι απλώς μια τεχνολογική καινοτομία, αλλά ένα νέο επιχειρηματικό μοντέλο. Ενώ η Apple έλεγχε απόλυτα το hardware και το software, η Microsoft ακολούθησε μια διαφορετική στρατηγική: να κάνει το λειτουργικό της συμβατό με πολλούς κατασκευαστές υπολογιστών (OEMs). Έτσι, τα Windows έγιναν παντού· από τους IBM συμβατούς μέχρι τα πιο απλά PC.
Αυτή η επιλογή έκανε τη Microsoft κολοσσό. Μέχρι το 1995, με τα Windows 95, η εταιρεία είχε επιβάλει απόλυτα την κυριαρχία της, καθιστώντας τα Windows συνώνυμο του προσωπικού υπολογιστή.
Από το 1.0 στο Windows 11 – 40 χρόνια εξέλιξης
Τα Windows 1.0 μπορεί να ήταν απλοϊκά, αλλά έθεσαν τα θεμέλια για τέσσερις δεκαετίες τεχνολογικής εξέλιξης. Ακολούθησαν:
- Windows 3.0 (1990): Το πρώτο μεγάλο εμπορικό χτύπημα.
- Windows 95 (1995): Με το κουμπί «Start», το Internet Explorer και τον μαζικό εκδημοκρατισμό των PC.
- Windows XP (2001): Το σταθερότερο και πιο αγαπημένο λειτουργικό της Microsoft για μια ολόκληρη γενιά.
- Windows 7 (2009): Η χρυσή εποχή του design και της αξιοπιστίας.
- Windows 10 (2015): Η εποχή του cloud και της διασύνδεσης συσκευών.
- Windows 11 (2021): Η αισθητική ενοποίηση, η τεχνητή νοημοσύνη, η ενσωμάτωση του Copilot και η μετάβαση στη «συναισθηματική υπολογιστική».
Σήμερα, τα Windows χρησιμοποιούνται από πάνω από 1,4 δισεκατομμύρια συσκευές παγκοσμίως. Ο πυρήνας τους, αν και εκσυγχρονισμένος, εξακολουθεί να βασίζεται στις ίδιες αρχές που παρουσίασε ο Μπιλ Γκέιτς εκείνη τη μέρα του 1983.
Από εκείνη την παρουσίαση στο Plaza Hotel μέχρι σήμερα, η Microsoft έχει μεταμορφωθεί από έναν μικρό κατασκευαστή λογισμικού σε έναν από τους πυλώνες της παγκόσμιας ψηφιακής οικονομίας.
Δημιούργησε την έννοια της προσωπικής υπολογιστικής, διαμόρφωσε ολόκληρα οικοσυστήματα εκπαίδευσης και εργασίας, ενώ έθεσε τα θεμέλια για την τεχνητή νοημοσύνη, το cloud computing και το hybrid work.
Σήμερα, με τον διάδοχό του Σατιά Ναντέλα, η Microsoft επαναπροσδιορίζει τα Windows ως “πλατφόρμα εμπειρίας” και όχι απλώς ως λειτουργικό σύστημα. Με εργαλεία όπως το Copilot AI, η εταιρεία κλείνει τον κύκλο από τη γραφική διεπαφή του ’83 στην ευφυή διεπαφή του 2025.
Η παρουσίαση των Windows 1.0 δεν ήταν απλώς τεχνολογικό γεγονός. Ήταν η στιγμή που ο υπολογιστής έγινε προσιτός στον άνθρωπο. Από τα ψυχρά command lines του DOS, περάσαμε σε ένα περιβάλλον που μιλούσε τη γλώσσα του χρήστη – με εικόνες, κουμπιά και ήχους.
Τέσσερις δεκαετίες μετά, το όραμα του Μπιλ Γκέιτς για «έναν υπολογιστή σε κάθε σπίτι και σε κάθε γραφείο» έχει όχι μόνο πραγματοποιηθεί, αλλά ξεπεραστεί: οι υπολογιστές βρίσκονται πλέον σε κάθε τσέπη.
Σαν σήμερα, 10 Νοεμβρίου 1983, άνοιξε για πρώτη φορά το «παράθυρο» προς τον ψηφιακό κόσμο. Και από τότε, δεν έχει κλείσει ποτέ.
