Αναζήτηση
Ηθοποιός, σκηνοθέτης, μουσικός και stand up comedian, η Κύνθια Βουκουβαλίδου αυτή την περίοδο, μεταξύ άλλων, ανεβαίνει στη σκηνή του θεάτρου 104 κι’ αναμετράται με χιλιάδες Κρέοντες, στην «Αντιγόνη μου» του Ανδρέα Φλουράκη. Έναν μονόλογο που θέτει με χιούμορ καίρια ερωτήματα για την ανθρώπινη φύση, για τη θέση της γυναίκας, την εξουσία αλλά και την ατομική ευθύνη.
Μ’ αφορμή την παράσταση μιλά για τις σπουδαίες ηρωικές πράξεις της εποχής μας, για την ορατότητα και για όλα όσα θα έπρεπε ν’ αλλάξουν για να δικαιωθούν οι “Αντιγόνες” μας.
Φέτος, στέκεστε μόνη στη σκηνή του θεάτρου «104» και ενσαρκώνετε την ηρωίδα του Ανδρέα Φλουράκη «Η Αντιγόνη μου» που ζει στο σήμερα. Τι την συνδέει και τι την χωρίζει με την ηρωίδα του Σοφοκλή;
Είναι και οι δυο έξυπνα πλάσματα με δυνατή ηθική πυξίδα, κόντρα στην επιταγή της εποχής τους. Η Αντιγόνη μου όμως έρχεται στο σήμερα, σε αντίθεση με την Αντιγόνη του Σοφοκλή που πάνω από όλα έχει τον θεϊκό νόμο αυτή δεν πιστεύει, έχει απομυθοποιήσει και τον ίδιο το θεό & δεν έχει κανένα σύμμαχο (όπως είχε κανονικά η Αντιγόνη στο πρόσωπο του Αίμονα και του χορού).
Στα μάτια μου είναι ένα πλάσμα λίγο πιο ώριμο και συνειδητοποιημένο, που τολμά ν’ αγγίξει πέρα απ’ το πρέπει και την εσωτερική της πυξίδα.
Εντοπίζετε στοιχεία δικά σας στην «Αντιγόνη μου» και αντίστοιχα της έχετε δώσει κάτι από εσάς;
Τα όρια στους ρόλους μπερδεύονται. Έτσι κι αλλιώς όταν ενσαρκώνουμε έναν ρόλο κυριολεκτικά τού δανείζουμε τη φωνή, το σώμα μας, τον ψυχισμό μας και λειτουργούμε στις φανταστικές του συνθήκες. Στην προκειμένη περίπτωση, ακόμα περισσότερο. Δεν είναι τυχαίο ότι ο Φλουράκης μού πρότεινε τον μονόλογο, άρα κάτι είχε δει ήδη. Υπάρχουν φίλοι που με έχουν ρωτήσει «αυτό το πρόσθεσες εσύ ή υπήρχε στο έργο» και αυτό είναι μόνο ένα παράδειγμα της πολύ μεγάλης ταύτισης και αγάπης που έχω στην Αντιγόνη μου.
Αν στεκόταν απέναντί σας η «Αντιγόνη μου» τι θα νιώθατε την ανάγκη να της πείτε;
Σε καταλαβαίνω.
Ποια θα μπορούσε να θεωρηθεί ηρωική πράξη σήμερα, τόσο σε προσωπικό όσο και σε συλλογικό επίπεδο;
Είναι μια δύσκολη εποχή. Κάθε πράξη που δεν έχει γνώμονα το συμφέρον και μπαίνει μπροστά η φροντίδα, το δίκιο και ο αλτρουισμός είναι ηρωική πράξη. Στις μέρες μας οι ήρωες μπορεί να νιώθουν σαν άλλοι Δον Κιχώτες που τα βάζουν μ’ ανεμόμυλους γιατί είναι δύσκολη η καθημερινότητά και μηδαμινή η αναγνώριση.
Υπάρχουν άνθρωποι που με αυτοθυσία και πείσμα τα βάζουν με την εξουσία, βοηθούν τους πιο αδύναμους τα βάζουν ακόμα και με το ίδιο το σύστημα που ειδικά στην χώρα μας θυμίζει Λερναία Ύδρα.
Οι Αντιγόνες, για να γίνουν ηρωίδες, μοιραία έχει προηγηθεί μια αδικία. Για ποια αυτονόητα εξακολουθούν να παλεύουν οι Αντιγόνες ακόμη και το 2025 και με τι κόστος;
Είναι απίστευτο το ότι μεγαλώνοντας κι έχοντας μια μητέρα που ήταν μέσα στο πολυτεχνείο και γιαγιάδες που ήταν σε συλλογικότητες γυναικών, που πάλεψαν για την ισότητα πίστευα ότι αυτά ήταν εκ των ουκ άνευ πια. Κι όμως το 2025 σε πολιτείες της Αμερική υπάρχει η πρόθεση η έκτρωση να τιμωρείται με θανατική ποινή! Σε άλλες χώρες της Ασίας από εκεί που σπούδαζαν οι γυναίκες τώρα δεν επιτρέπεται να οδηγούν και να φαίνεται ο καρπός ή το πρόσωπό τους. Παλεύουμε καθημερινά με μικρότερα ή μεγαλύτερα περιστατικά σεξισμού, έχουμε σε ειδικό σχηματισμό τα κλειδιά μας όταν γυρνάμε σπίτι το βράδυ, μπορεί να πρέπει να μιλήσει ο μπαμπάς ή ο φίλος μας με κάποιους για να ακουστεί αυτό που λέμε. Το κόστος είναι τεράστιο. Από τον βιοπορισμό μας μέχρι τη σωματική και ψυχική μας υγεία. Ακόμα και την επιβίωσή μας.
Τι θα έπρεπε ν’ αλλάξει για να βρει την δικαίωση η Αντιγόνη μου ή και για να μην χρειάζεται να υπάρχουν Αντιγόνες;
Να έπεφτε ο καλοκουρδισμένος μηχανισμός του καπιταλιστικού πατριαρχικού συστήματος, του υπερκαταναλωτισμού και του εγωκεντρικού αφηγήματος που έχουμε γνωρίσει. Να μην κέρδιζε το «ωχ αδερφέ» αλλά η ουσία. Ή αλλιώς, να ακούγαμε ο ένας τον άλλο (άλλη) και να μας ενδιέφερε η ισότητα, η ουσιαστική σχέση, η επικοινωνία και η ευημερία όλων.
Πόσο δύσκολο είναι σήμερα- και ιδιαίτερα για μια γυναίκα- να πραγματώσει τα «θέλω» της σε μια συντηρητική, πατριαρχική, μη συμπεριληπτική κοινωνία;
Είναι δύσκολο, δεν ξεκινά απ’ το μηδέν μια γυναίκα, ξεκινά από το μείον και σε πιο κακοτράχαλο δρόμο. Σε σχέση με παλαιότερα είναι λίγο λιγότερο μείον, δηλαδή η μητέρα μου γεννήθηκε πρωτοχρονιά και δεν έφαγαν απ’ τη στεναχώρια τους που γεννήθηκε κορίτσι και έδωσαν μάχη οι θείες μου για να σπουδάσει, ενώ η θεία μου είχε παντρευτεί με προξενιό. Εμένα δεν τέθηκε θέμα για την σπουδή μου, ούτε με παντρέψαν με το ζόρι. Υπάρχει πάντα η υποτίμηση, δυο μέτρα και δυο σταθμά, το κομμάτι του αόρατου. Το θέμα της ορατότητας δεν είναι καθόλου αθώο. Η Κάθριν Μπίγκελοου έγινε η πρώτη γυναίκα που πήρε Όσκαρ σκηνοθεσίας το 2010 για το πολεμικό δράμα Hurtlocker, σπάζοντας το ανδρικό άβατο. Φανερώθηκε τότε ότι τα μέλη της ακαδημίας δεν έβλεπαν και παρέλειπαν ταινίες που είχαν σκηνοθετήσει γυναίκες και αυτή είχε το ατού ότι πρόκειται για πολεμικό δράμα, άρα είχε κάποιο ενδιαφέρον να την δουν. Πολύ καλά, επίσης, έχει ειπωθεί: «η Τζίντζερ Ρόντζερς έκανε ό,τι κι ο Φρεντ Αστέρ, ένα βήμα πίσω και πάνω σε τακούνια πράγμα που το κάνει πιο δύσκολο αλλά παρόλα αυτά όλοι γνωρίζουν τον Φρεντ Αστέρ». Δεν τίθεται θέμα για την ικανότητα των γυναικών, τίθεται για την ορατότητά τους και τις ευκαιρίες που τους δίνονται. «Τα κορίτσια ωριμάζουν πιο γρήγορα» αλλά αυτό δεν τους δίνει θέσεις εξουσίας νωρίτερα παρά μόνο υποχρέωση συγχώρεσης κ μεγαλοψυχίας μιας και boys will be boys.
Όποτε μιλάμε για το βίωμα μας κινδυνεύουμε να μας πούνε «πικρόχολες, υστερικές, ξινές και ότι τα βάζουμε με τους άντρες».
Τις περισσότερες φορές αντί να απολογηθεί ο καταπιεστής και να κάνει διορθωτική κίνηση δεχόμαστε επίθεση για τον τρόπο που είπαμε «με πονάς» και τον τόνο της φωνής μας.
Υπάρχει παντού το αφήγημα ότι ζούμε σε έναν κόσμο με ίσα δικαιώματα και αξίες. Δεν είναι έτσι. Κι όποιος αντιλέγει σε αυτό εθελοτυφλεί σκόπιμα. Είναι γνωστό το ρητό «ο μεγαλύτερος φόβος μιας γυναίκας είναι μήπως ένας άνδρας την σκοτώσει, ενώ ενός άνδρα ότι η γυναίκα θα γελάσει μαζί του». Απ’ αυτή την τρομαχτική αλήθεια και μόνο καταλαβαίνει κανείς την τρομαχτική απόσταση του βιώματος μιας γυναίκας κι ενός άνδρα.
INFO
Θέατρο 104, Κάθε Κυριακή,
Προπώληση: https://tinyurl.com/yzvnvyh6
