Αναζήτηση
Τις παραμέτρους μιας νέας δημοσιονομικής, φιλικότερης στη βιώσιμη ανάπτυξη, κανονικότητας στη μετά Covid εποχή, με πλεονάσματα σε λογικά επίπεδα αλλά χωρίς λιτότητα, και με χρέος χωρίς ψευδαισθήσεις για ακύρωση αλλά με ρεαλιστικά εφαρμόσιμους στόχους αποκλιμάκωσης, περιγράφει στην αποκλειστική του συνέντευξη στα «ΝΕΑ Σαββατοκύριακο» ο επίτροπος Οικονομικών Υποθέσεων Πάολο Τζεντιλόνι. Ο ευρωπαίος αξιωματούχος, ο οποίος θα μιλήσει στο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών, προβλέπει ισχυρή ανάπτυξη στο δεύτερο εξάμηνο του 2021, εκτιμά ότι τον Ιούλιο θα φτάσει η πρώτη δόση των πόρων ανάκαμψης, ενώ δηλώνει κατηγορηματικά ότι η εποχή των προγραμμάτων έχει παρέλθει.
Τι σας ανησυχεί περισσότερο για την Ελλάδα, την οποία βαραίνει η κληρονομιά της προηγούμενης κρίσης και το υψηλό χρέος;
Η άνευ προηγουμένου απόφαση να αντιδράσουμε διαφορετικά από την προηγούμενη κρίση, από κοινού, με έκδοση κοινού χρέους, με κοινό στόχο είναι ασυνήθιστη για την Ευρώπη. Είναι θετική και για χώρες με υψηλότερο χρέος. Ισχυρά και σταδιακά η ανάκαμψη βρίσκεται καθ’ οδόν και στην Ελλάδα μπορούμε να βλέπουμε την επικείμενη σεζόν με αισιοδοξία. Δεν είμαστε εκτός κρίσης, αλλά υπάρχουν περισσότεροι λόγοι για αισιοδοξία, παρά για ανησυχία. Οι χώρες με αρκετά υψηλό χρέος θα αντιμετωπίσουν προκλήσεις τα επόμενα χρόνια, αλλά δεν είναι η ώρα να αποσύρουμε τη στήριξη, κάτι που θα γίνει πολύ σταδιακά και στοχευμένα.
Θα χρειαστούν πολιτικές στήριξης και μετά το 2022;
Σε έναν βαθμό ναι, αλλά θα συνδέονται με τους δημοσιονομικούς κανόνες. Σήμερα έχουμε αναστολή των δημοσιονομικών κανόνων με τη γενική ρήτρα διαφυγής, που φαίνεται θα αποφασίσουμε να διατηρηθεί μέχρι το τέλος του 2022. Επειτα θα πρέπει να κινηθούμε, δεν θα έλεγα πίσω στην κανονικότητα, αλλά σε μια νέα κανονικότητα με κοινούς, αλλά αναθεωρημένους δημοσιονομικούς κανόνες, για το οποίο θα δουλέψω πολύ. Χρειάζεται συναίνεση, κάτι που θα είναι δύσκολο.
Η επιστροφή σε δημοσιονομικούς κανόνες θα σημάνει λιτότητα για την Ελλάδα;
Εχουμε δύο παράλληλες συζητήσεις στην Ευρώπη. Από τη μια είναι όσοι θεωρούν ότι πρέπει μετά τη δημοσιονομική χαλάρωση να επιστρέψουμε σε λιτότητα. Στην αντίθετη κατεύθυνση βρίσκονται όσοι λένε ότι η Ευρώπη υστερεί, κάνει λίγα. Δεν συμφωνώ ούτε με τη μία ούτε με την άλλη άποψη. Η απενεργοποίηση της γενικής ρήτρας διαφυγής δεν σημαίνει επιστροφή στην (προηγούμενη) κανονικότητα όχι μόνο διότι έχουμε το σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας μέχρι το 2026, αλλά και γιατί οι γενικές δημοσιονομικές πολιτικές δεν πρέπει να πάνε πίσω στην (προηγούμενη) κανονικότητα. Δεν μιλάμε για λιτότητα. Θα δουλέψουμε για να έχουμε περισσότερο φιλικούς σε βιώσιμη ανάπτυξη δημοσιονομικούς κανόνες. Η Κομισιόν θα παρουσιάσει προτάσεις στο τέλος του έτους, οπότε θα έχουμε περισσότερη σαφήνεια για την οικονομική προοπτική και θα έχουμε επιβεβαιώσει την πρόβλεψη για πολύ ισχυρή ανάκαμψη το δεύτερο μισό του 2021.
Θα απαιτηθεί η επιστροφή σε υψηλά πλεονάσματα για την Ελλάδα μετά τη δημοσιονομική χαλάρωση;
Το χρέος δεν θα ακυρωθεί, αλλά οι χρόνοι για σταδιακή μείωση και το κόστος συνδέονται με το πλαίσιο των δημοσιονομικών κανόνων και την εξέλιξη της κατάστασης. Ο καλύτερος τρόπος για να αντιμετωπίσουμε τα υψηλά χρέη είναι καλός ρυθμός ανάπτυξης και χαμηλά επιτόκια. Φαίνονται πιθανά στο κοντινό μέλλον και θα επιτρέψουν σε κράτη με υψηλά χρέη να αντιμετωπίσουν την κατάσταση με πλεονάσματα σε λογικά επίπεδα, τα οποία θα είναι απαραίτητα, αλλά χωρίς επιστροφή σε κανόνες λιτότητας, υπονομεύοντας τη δυνατότητα βιώσιμης ανάπτυξης.
Υπάρχουν προτάσεις για διαγραφή του χρέους που διακρατεί η ΕΚΤ, η οποία απορρίφθηκε, ή για «μεταφορά» του χρέους αυτού στον ESM. Τι νομίζετε;
Θα είναι μέρος της ενδιαφέρουσας συζήτησης την επόμενη χρονιά, αλλά χωρίς κάποια παράξενη ιδέα ή ψευδαίσθηση ότι θα βρούμε μαγική φόρμουλα ακύρωσης του χρέους. Δεν θα γίνει. Χρειαζόμαστε και θα δουλέψουμε για κοινούς, ρεαλιστικά εφαρμόσιμους δημοσιονομικούς κανόνες, χωρίς παράξενες ψευδαισθήσεις ότι μπορεί να εξαφανίσουμε χρέος.
Θα αντιμετωπιστεί διαφορετικά το χρέος της πανδημίας;
Υπάρχουν χώρες που το ξεχωρίζουν, αλλά σε ευρωπαϊκό επίπεδο από μακροοικονομική και δημοσιονομική άποψη, ο διαχωρισμός του χρέους που εκδίδεται για την πανδημία δεν αλλάζει το πρόβλημα του χρέους, δεν αλλάζει το δημοσιονομικό ισοζύγιο.
Πώς αξιολογείτε τις πρόσφατες διαβουλεύσεις για τη 10η έκθεση ενισχυμένης εποπτείας;
Η «ψηφιακή» αποστολή ήταν θετική. Οι πρώτες εντυπώσεις είναι θετικές, ειδικά σε τρία σημεία. Στην πρόοδο για την εφαρμογή του πτωχευτικού κώδικα τον Ιούνιο, στην κατάθεση του νομοσχεδίου για τη μεταρρύθμιση του εργατικού πλαισίου τον τρέχοντα μήνα και στη μεταρρύθμιση της Δικαιοσύνης. Η συζήτηση στο Eurogroup Ιουνίου, που συνδέεται με την απόφαση εκταμίευσης των 767 εκατ. ευρώ, έχει καλή βάση.
Ο γάλλος υπουργός Οικονομικών ζήτησε γρήγορη αξιολόγηση των σχεδίων ανάκαμψης. Πότε θα γίνει η πρώτη εκταμίευση;
Η Κομισιόν θα καταβάλει κάθε προσπάθεια για να αξιολογήσει τα σχέδια, όσο γρήγορα γίνεται εντός των δύο μηνών. Την ίδια ώρα έχουμε οκτώ κράτη – μέλη μέχρι σήμερα (σ.σ.: Τρίτη), που δεν έχουν επικυρώσει την απόφαση ιδίων πόρων. Χρειάζεται να γίνει εντός Μαΐου για να πάμε στις αγορές τον Ιούνιο. Η συνδυασμένη προσπάθεια θα καταστήσει δυνατόν, ήδη από τον Ιούλιο, να λάβουν την προκαταβολή τουλάχιστον οι χώρες που υπέβαλαν πρώτες τα σχέδιά τους.
Η Ελλάδα δυσκολεύεται στην απορρόφηση πόρων, ενώ θεωρείται μια χώρα δύσκολα μεταρρυθμίσιμη. Ανησυχείτε;
Το νέο εργαλείο θα είναι πρόκληση για κάθε κράτος – μέλος. Η Κομισιόν οφείλει να διασφαλίσει ότι ανταποκρινόμαστε στις προτεραιότητες, την πράσινη και ψηφιακή μετάβαση και ότι γίνονται οι μεταρρυθμίσεις σύμφωνα με τις συστάσεις για κάθε χώρα. Αυτό δεν είναι εύκολο για κανένα κράτος, δεν είναι μόνο ελληνικό πρόβλημα. Φυσικά οι χώρες, που θα λάβουν περισσότερους πόρους έναντι του ΑΕΠ, με επιχορηγήσεις και με δάνεια, αντιμετωπίζουν μεγαλύτερες προκλήσεις στην απορρόφηση των πόρων. Οι εκταμιεύσεις θα γίνουν δύο φορές τον χρόνο στη βάση της ικανοποίησης των στόχων και των χρονικών πλαισίων. Αν δεν ικανοποιούνται σε αρκετό βαθμό, η Κομισιόν δεν θα είναι σε θέση να εκταμιεύει πόρους μετά την προκαταβολή 13%.
Διατρέχει η Ελλάδα τον κίνδυνο ενός νέου προγράμματος και η ευρωζώνη μιας νέας κρίσης χρέους;
Η εποχή των προγραμμάτων έχει παρέλθει. Πρέπει να κοιτάμε τους επόμενους μήνες και χρόνια με αισιοδοξία. Φυσικά δεν είναι δεδομένη, εξαρτάται από την ικανότητά μας να διαχειριστούμε τη μετά Covid κατάσταση. Για την Ελλάδα είναι απολύτως εφικτό. Οι τέσσερις πυλώνες του εθνικού σας σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, οι οποίοι αντικατοπτρίζουν τις προτάσεις της επιτροπής Πισσαρίδη, κινούνται στη σωστή κατεύθυνση με προτεραιότητες, πράσινες, ψηφιακές, κοινωνικής συνοχής και επιχειρηματικού περιβάλλοντος. Δεν πρέπει να βλέπουμε την τωρινή κρίση με τα μάτια της προηγούμενης. Θα πρέπει να αποφύγουμε το λάθος να δούμε πάλι την κατάσταση μόνο υπό το πρίσμα της χρηματοοικονομικής σταθερότητας. Θα την αντιμετωπίσουμε καλύτερα, προωθώντας τη βιώσιμη ανάπτυξη. Αυτό είναι απολύτως δυνατό χάρη στην αντίδρασή μας σε επίπεδο κρατών – μελών και τώρα με το NGEU.
