Οι 4 νάρκες στα χέρια του Μητσοτάκη: Τα ανοικτά μέτωπα της κυβέρνησης

Σε παράλληλα μέτωπα που απαιτούν διαρκείς ασκήσεις ισορροπίας και επαναξιολόγηση στρατηγικής, δεδομένου ότι η εικόνα τους μεταβάλλεται ραγδαία, κινείται πλέον το Μαξίμου. Καθ’ οδόν προς το πολιτικό ορόσημο της ΔΕΘ στις αρχές Σεπτεμβρίου – όταν θα αποκαλυφθούν τα πρωθυπουργικά… new year’s resolutions, κατά την αγγλοσαξονική παράδοση -, ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει στα χέρια του «νάρκες» που απειλούν να «σκάσουν», οδηγώντας σε νέες περιπέτειες και πληγώνοντας σοβαρά το αφήγημά του, στόχους, προτεραιότητες και χρονοδιαγράμματα που ο ίδιος θέτει για το υπόλοιπο του 2020 και για το 2021. Με δεδομένο (αλλά αναμενόμενο εξαρχής) το μεταλλασσόμενο κεφάλαιο της πανδημίας το οποίο εξακολουθεί να ζητεί γρήγορες και στοχευμένες αποφάσεις, η κυβέρνηση έχει μπει σε περίοδο όξυνσης στις ελληνοτουρκικές σχέσεις με απροσδιόριστη έκταση.

Και στο βάθος, όχι και τόσο μακρινό πια, υπάρχουν η ανάγκη ανασυγκρότησης της οικονομίας και τα μεγάλα στοιχήματα για τη διατήρηση της κοινωνικής συνοχής και τη συγκράτηση της ύφεσης, των δεικτών της ανεργίας και των λουκέτων στην αγορά. Στο Πρωθυπουργικό Γραφείο, η κάθε «νάρκη» ζυγίζεται ξεχωριστά. Και ο ίδιος ο Μητσοτάκης αναγνωρίζει τι κρύβεται πίσω από τα «ανάμεικτα αισθήματα» που, όπως συνηθίζει να λέει, διατρέχουν σήμερα την καθημερινότητα. Προφανώς γιατί δεν του περνούν απαρατήρητα τα ποιοτικά χαρακτηριστικά και οι δείκτες των δημοσκοπήσεων που αναδεικνύουν… οριζόντια τη διπλή κυρίαρχη σκέψη της κοινωνίας: αγωνία για την οικονομική κρίση και φόβος για θερμό επεισόδιο με την Τουρκία.

Ελληνοτουρκικά:

«Χαρτί» κυρώσεων και συμμαχίες

Είναι σαφές τα τελευταία 24ωρα ότι απέναντι στην Τουρκία η Αθήνα σκληραίνει τη στάση της, μεταξύ άλλων εγείροντας ζήτημα οικονομικών και πολιτικών κυρώσεων αλλά και αμυντικής συνδρομής από την ΕΕ (άρθρο 42) εφόσον παραβιαστούν τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας. «Ναι» στους θεσμικούς διαύλους επικοινωνίας, «όχι» υπό απειλές, ενεργή στήριξη των Ευρωπαίων, παραμένει η βασική κυβερνητική γραμμή. Ομως το πρόσφατο μπαράζ διπλωματικών κινήσεων και η αυξημένη επιφυλακή από το Μαξίμου και το υπουργείο Εξωτερικών δεν έρχονται τυχαία. Στον απόηχο της απόφασης για την Αγία Σοφία, ενισχύονται οι εκτιμήσεις ότι η αποκλιμάκωση δεν βρίσκεται καθόλου στα σχέδια του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Οπως και ενισχύονται τα σενάρια για πιθανό τουρκικό… βήμα πρόκλησης νοτιοανατολικά της Κρήτης ή στην περιοχή του Καστελλόριζου, ακόμα και εντός του καλοκαιριού.

Εξού και η κυβέρνηση επιχειρεί να «βγάλει» στο διεθνές τερέν κάθε πτυχή της τουρκικής επιθετικότητας, επιδιώκοντας σαφή αναφορά – καταδίκη της Ευρώπης στη Σύνοδο Κορυφής, που βρίσκεται σε εξέλιξη στις Βρυξέλλες. Και ενώ το θέμα απασχολεί έντονα και τη γερμανική ατζέντα, με το Βερολίνο στην προεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου να θέλει να κρατήσει μακριά τον κίνδυνο ατυχήματος στη Μεσόγειο, όλα δείχνουν ότι ο Μητσοτάκης θα ανεβάσει το θέμα ψηλά – το λιγότερο – στο περιθώριο της Συνόδου, αν όχι και στο τραπέζι της διά ζώσης διαβούλευσης. Εξού και προγραμματίζει συζητήσεις με ομολόγους του όπως ο Εμανουέλ Μακρόν και η Ανγκελα Μέρκελ, καθώς και με την ηγεσία της Ευρώπης, την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και τον Σαρλ Μισέλ. Διπλωματικές πηγές εκτιμούσαν πάντως ότι το ισχυρό και σύνθετο διακύβευμα της Συνόδου, το ευρωπακέτο δηλαδή, το πολύ να περιορίσει το θέμα της Τουρκίας σε μια μικρή παράγραφο στο κείμενο συμπερασμάτων.

Ευρωπακέτο:

«Κρίνεται» η τετραετία

Η μεγάλη πρόκληση των Βρυξελλών ωστόσο είναι το Ταμείο Ανάκαμψης και η επίτευξη συμφωνίας, που θέλει διακαώς η Ελλάδα, εντός του Ιουλίου για τα ποσά, τους όρους, τη διάρκεια και τους ελεγκτικούς μηχανισμούς. Η διαχείριση του ευρωπακέτου ουσιαστικά θα κρίνει την τετραετία του Κυριάκου Μητσοτάκη, κατά την παραδοχή του πρωθυπουργικού περιβάλλοντος, γι’ αυτό και οι διεκδικήσεις του στην Ευρώπη συνοψίζονται στις λέξεις «ευελιξία» και «καμία πρόσθετη ειδική προϋπόθεση» (τύπου τρόικας, κοινώς).

Στην εσωτερική σκηνή, δεν είναι τυχαίες οι προσπάθειες του Μαξίμου να δείξει ότι συντονίζεται έγκαιρα μπροστά στις οικονομικές προκλήσεις, αναθέτοντας σε επιστήμονες τη σύνταξη τελικών και στοχευμένων προτάσεων ως τον Σεπτέμβριο, αλλά και διαρρέοντας ήδη μια θετική ατζέντα, με μελλοντικές φοροελαφρύνσεις, στήριξη της εργασίας και των ανέργων, ενίσχυση της πράσινης ατζέντας και των ψηφιακών πολιτικών. Θεωρείται βέβαιο ότι στο προσεχές διάστημα ο Μητσοτάκης θα υψώσει σημαία της συναίνεσης – πολιτικής και κοινωνικής – για το κεφάλαιο οικονομία και μένει να φανεί εάν και πότε θα θέσει σε ευρεία διαβούλευση το αποκαλούμενο «εθνικό σχέδιο μετασχηματισμού της κοινωνίας».

Μεσαία τάξη:

Ενα ανοιχτό στοίχηµα

Στο κυβερνητικό επιτελείο διαπιστώνουν σε κάθε περίπτωση ότι η ώρα των προθέσεων έχει περάσει και ήρθε η ώρα των αποφάσεων. Η προσπάθεια του Μαξίμου από τους πρώτους μήνες της διακυβέρνησης είναι να αναδεικνύει ως στρατηγική επιλογή του τη στήριξη της μεσαίας τάξης. Το στοίχημα παραμένει ανοιχτό μετά τις αρχικές κυβερνητικές ενέργειες (μειώσεις στον ΕΝΦΙΑ, στη φορολογία επιχειρήσεων κ.λπ.), ενόσω συνεργάτες του Πρωθυπουργού διαμηνύουν ότι οι κρίσεις του Εβρου και της πανδημίας δεν εκτροχίασαν τους στόχους.

Μπροστά στην ύφεση ωστόσο, το βάθος της οποίας αποφεύγουν να εκτιμήσουν από την κυβέρνηση, και στη βασική κυβερνητική αγωνία για τυχόν έκρηξη της ανεργίας, παραμένει το ερώτημα εάν η τακτική των φοροελαφρύνσεων μπορεί να συνεχιστεί. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι σε κλειστές συσκέψεις του Μαξίμου και του οικονομικού επιτελείου αναζητούνται περιθώρια. Και ήδη εξετάζονται, κατά τις ίδιες πηγές, «προγράμματα – γέφυρα» με αιχμή τη στήριξη της εργασίας. «Θα είμαστε έτοιμοι όταν ξεπεράσουμε την υφεσιακή κατάσταση και βρεθούμε στο σταυροδρόμι…» έλεγε προ ημερών ο υπουργός Γιώργος Γεραπετρίτης.

Τουρισµός:

Εικόνα που προβληματίζει

Αν υπάρχει ένα αδιαμφισβήτητο δεδομένο στο κεφάλαιο τουρισμός, είναι ότι η (όποια) κάμψη του θα φέρει μείωση εισοδημάτων, καθορίζοντας στο τέλος της ημέρας το βάθος της ύφεσης. Και η ανησυχία στο κυβερνητικό επιτελείο εντείνεται από τη μέχρι στιγμής εικόνα στον κλάδο και υπό τον φόβο νέου κύματος πανδημίας: χώρες – γείτονες με υψηλό επιδημιολογικό φορτίο, γκρεμισμένες αφίξεις στα αεροδρόμια (80% κάτω σε σχέση με την περσινή περίοδο, όπως έλεγε προ ημερών ο κυβερνητικός εκπρόσωπος), ελάχιστη κατανάλωση στους τουριστικούς προορισμούς, διστακτικός εσωτερικός τουρισμός.

«Να σώσουμε ό,τι σώζεται φέτος, να θωρακιστούμε για τη σεζόν του 2021…» ήταν εξαρχής η κυβερνητική πολιτική, που μεταφράζεται σταδιακά σε προβληματισμό και ανταλλαγή απόψεων για το πώς θα μείνουν στις θέσεις τους επιχειρήσεις και εργαζόμενοι. Μετά τις διορθωτικές κινήσεις σε προγράμματα που δεν προχώρησαν με βάση τις προσδοκίες (όπως το Συν-Εργασία), το κυβερνητικό επιτελείο καλείται να «ξαναμετρήσει» τα δημοσιονομικά περιθώρια και τις αποκαλούμενες από τον Πρωθυπουργό «εφεδρείες» για δράσεις που ζητά ο κλάδος πριν από το τέλος του καλοκαιριού.