Πριν τέσσερα χρόνια η πρωτοβουλία των 58 επιχείρησε να φέρει ποιότητα, γνώση, λογική και ηθική στην πολιτική. Με στόχο την ενότητα και ανανέωση της Κεντροαριστεράς, αντανακλούσε το κλασικό αίτημα ολοκλήρωσης του ημιτελούς εκσυγχρονισμού της χώρας με δυτικόστροφο, φιλελεύθερο χαρακτήρα. Επί μήνες είχε σημαντικό ακροατήριο, πολλοί την στήριξαν και οικονομικά, αλλά βρέθηκε αντιμέτωπη με φανερούς ή κρυφούς κομματικούς πολιτικαντισμούς. Η ηγεσία της ΔΗΜΑΡ απαξίωσε το εγχείρημα ως προκάλυμμα νεοφιλελεύθερης πολιτικής, η ηγεσία του ΠΑΣΟΚ έδειξε να το αγκαλιάζει για να το ελέγξει και να μη θιγεί ο παλαιοκομματισμός, ενώ ακούστηκαν και χλευασμοί όπως «συσσωρευμένο σημιταριό» ή «Ελιά, Ελιά με Μπένι βασιλιά».

Οι 58 είχαν εσωτερικές αδυναμίες. Ο άνεμος ανανέωσης πήγαζε από άσπρα μαλλιά. Ο οικονομικός φιλελευθερισμός προκαλούσε αντιθέσεις. Πολύ λίγοι ήταν διατεθειμένοι να ριψοκινδυνεύσουν πολιτικά και, κυρίως, έλειπε η κυρίαρχη ηγετική προσωπικότητα. Δεν έγινε αντιληπτή η μεγάλη πυκνότητα του πολιτικού χρόνου και, παρά την ορμή των δημόσιων εκδηλώσεων, η κίνηση βραδυπόρησε. Η τολμηρή εναλλακτική πρόταση δημιουργίας νέου κόμματος για τις ευρωεκλογές απορρίφθηκε, έτσι η δημοφιλής πρωτοβουλία μετεξελίχθηκε σε ανούσια «προοδευτική δημοκρατική παράταξη», συμπράττοντας με τοξικά πολιτικά πρόσωπα. Η χαριστική βολή δόθηκε με την εισαγωγή από το ΠΑΣΟΚ του σταυρού στις ευρωεκλογές, η οποία υποβάθμιζε την πρωτοβουλία σε άθροισμα μη αναγνωρίσιμων ατόμων. Ενα καινούργιο κόμμα αρχηγικού στυλ, που εμφανίστηκε αργότερα, υποκατέστησε τους 58, αξιοποίησε το θετικό κλίμα που είχε δημιουργηθεί και προσείλκυσε πολλές προσωπικότητες, δεν τους έδωσε όμως κανένα ουσιαστικό ρόλο και το πλούσιο μεταρρυθμιστικό δυναμικό γρήγορα φυλλορρόησε.

Σήμερα η κρίση έχει παραγάγει άφθονη απαισιοδοξία και μοιρολατρία, ενώ ο ευρωκεντρικός φιλελευθερισμός είναι αδύναμος. Παραδοσιακός λαϊκισμός αλλοιώνει το μεταρρυθμιστικό τόξο, μετασχηματίζοντας σταδιακά τα κόμματα σε φιλευρωπαϊκά ομοιώματα ΣΥΡΙΖΑ. Η πλειονότητα των σημερινών και των πιθανών ψηφοφόρων τραβούν τη ΝΔ προς τα κάτω, απομακρύνοντάς την από το εκσυγχρονιστικό αίτημα. Το ΚΙΝΑ, στοχεύοντας κυρίως σε επάνοδο παλιών οπισθοδρομικών ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ, επιστρέφει κατά το πλείστον στις παραδοσιακές αντιλήψεις, στον παλιό καλό κρατισμό και τη θωπεία των συντεχνιών. Εχει ουσιαστικά εγκαταλειφθεί χωρίς πολιτική εκπροσώπηση η ιστορική προοδευτική ιδεολογία του κεντρώου χώρου με πυρήνα τον κοσμοπολιτισμό και την εκπεφρασμένη υιοθέτηση φιλελεύθερων δυτικών προτύπων, τα οποία παρασάγγας απέχουν από τις ρίζες του νεοελληνικού εξαιρετισμού, τους εθνικούς μύθους, τον εθνικισμό, την κληρικοκρατία, τη διείσδυση της θρησκείας στην εκπαίδευση και τη δημόσια ζωή. Αν και άμεση προτεραιότητα είναι η απομάκρυνση των σημερινών κυβερνώντων από την εξουσία, παραμένει η αναγκαιότητα ενός φιλελεύθερου, μη πολυσυλλεκτικού σχήματος ως αιχμή πολιτικής ρηξικέλευθων αλλαγών κοινωνικών, οικονομικών και πολιτιστικών.

Παραδοσιακά, ρόλος της κλασικής μουσικής ήταν η συνοδεία θλιβερών γεγονότων. Ο απόηχος των 58 χάθηκε σαν ακομπανιαμέντο ποιοτικής μουσικής σε βαλκανικό σκυλάδικο. Ωστόσο, το υπόγειο ρεύμα υπέρ μιας ανοικτής κοινωνίας είναι διαχρονικά παρόν και ξεσπώντας σαν ορμητικό κύμα κέρδισε διακομματικές θετικές γνώμες του 37% των πολιτών πριν τέσσερα χρόνια.

Τελευταία Νέα