Η χρονιά που εκπνέει αφήνει πίσω της και τον νέο τύπο Νεοέλληνα που θα απασχολήσει το επόμενο διάστημα, αλλά οριστικοποιήθηκε ως τάση και συμπεριφορά το 2017. Αναποφάσιστος πολιτικά, αμετακίνητος από την τελευταία του απόφαση, δύσθυμος με τη φορολογία, επιδοματικός και κατακερματισμένος στην καθημερινότητα, ο Νεοέλληνας που αφήνουμε και υποδεχόμαστε δεν έχει σχέση με εκείνον προηγούμενων δεκαετιών. Με αποκηρυγμένη την εγγενή του λαϊκότητα, μεσαίος στις υλικές ανάγκες, μονίμως διασυνδεδεμένος με το κινητό, την ταμπλέτα, τον υπολογιστή.

Ο Ελληνας του 2017 δεν πέρασε χειρότερα από τον Ελληνα του 2013, αλλά και δεν θα ξαναβρεί την υλικότητα του 2009. Επινοητικός για να επιζήσει, επέστρεψε ή επιστρέφει στις πατρογονικές εστίες των λαϊκών γειτονιών –αφού είχε αποκεντρωθεί ακόμη και η διαμονή του για είκοσι χρόνια σε περιοχές εκτός σχεδίου πόλεως. Εχοντας θέσει το σπίτι του ή το δωμάτιό του στην πλατφόρμα Airbnb, έχοντας μεταναστεύσει για πάντα ή part time σε Ιρλανδία ή Ασία, έχοντας κάνει σύμφωνο συμβίωσης. Ο νέος Ελλην, ανήσυχος για το μέλλον, δυσαρεστημένος με το πολιτικό σύστημα, επιφυλακτικός με τα ανοιχτά σύνορα, έχει όμως αφομοιωμένη ξένη κουλτούρα, καταναλώνει με πλαστικό χρήμα από επιδόματα και μερίσματα, σερφάρει για ΕΣΠΑ ή επιδοτήσεις μεσαίων επιχειρήσεων διαμένοντας με τους γονείς του. Εργασιακά περιπλανώμενος, κάνοντας πολλά και διαφορετικά πράγματα, δεν έχει αντίληψη του ελεύθερου χρόνου –ούτε καν ως συνέχιση του εργάσιμου -, βλέπει με καχυποψία ή με ειρωνεία τις κλασικές απεργίες των συνδικάτων, από τα οποία έτσι κι αλλιώς δεν εκπροσωπείται πια. Εγκλωβισμένος, δε, σε μια νέα πολιτικώς ορθή διαδικτυακή κοινωνία, ξαναγοητεύεται από έναν νέο «ρομαντικό» μα επικίνδυνο εθνικισμό. Καθόλου τυχαία, το 2017 υπήρξε για όλη την Ευρώπη έτος αναδίπλωσης και εσωστρέφειας, δεν θα μπορούσε να ξεφύγει ο Ελληνας από αυτή την τάση.

Σε μια χώρα που ιδεολογική ηγεμονία έχουν τα μεσαία στρώματα, ο νέος τύπος ανθρώπου, καχύποπτος και συνάμα ανοιχτός, παραμένει επιφυλακτικός με τα παραδοσιακά ΜΜΕ, δίνοντας χώρο σε fake news αμφιβόλου υφής Μέσων, δεν βλέπει τηλεόραση, ψωνίζει από το Instagram και από το Ιντερνετ. Συναντάται με τους φίλους στα chat τις νύχτες, συμβάλλοντας στην υπεραξία των κοινωνικών δικτύων. Οι σημερινές πολιτικές δυνάμεις θα δυσκολευθούν να εντοπίσουν και να εκφράσουν τον νέο Ελληνα. Πιθανώς και εκείνος θα τις επιλέξει με όρους του ελάχιστου κακού ή άμυνας. Μια νέα Μεταπολίτευση θα μπορούσε να ανοίξει τον δρόμο για μια νέα πολιτικοποίηση. Κι αυτή όμως θα απαιτούσε γενναία επανεκκίνηση.