Μελανές σκέψεις, απότοκες εξίσου μελανών (υπο)τροπών. Και όχι καθ’ υπερβολήν: Αποχαιρέτα την Ευρώπη που ήξερες. Και που περιπαθώς ήθελες. Και (καλώς) θέλεις. Ή που ενόμιζες ότι μπορεί να ήταν. Κατ’ ακρίβεια που μπορούσε να είχε ήδη θεσμικά μετεξελιχθεί.

Αίφνης, όμως, η Ευρώπη ανακαλύπτει (εν πολλοίς έντρομη) στα σπλάγχνα της έωλα σύνδρομα! Εθνικισμούς δηλαδή. Που τείνουν συν άλλοις ν’ αναστρέψουν την υπερβατική δυναμική εκείνων των οραμάτων. Και οι κίνδυνοι που επωάζονται στους εθνικιστικούς θυλάκους δεν είναι ούτε λίγοι, ούτε μικροί, ούτε και άγνωστοι. Το αντίθετο. Και γνώριμοι είναι και στη νιοστή καταλυτικοί. Εως και ολέθριοι εάν δεν περισταλούν.

Αίφνης μεν, αλλά όχι εκ του μη όντος. Οι ακροδεξιοί πυρήνες και οι παραφυάδες των εθνικιστικών «-ισμών» αναδύονται μέσα από επάλληλες κρίσεις που εξελίσσονται σε παραπλήσια σφαγεία. Και κυρίως επιλιπαίνονται από τις ανθρώπινες ροές που προσλαμβάνουν συχνότητα και μέγεθος ακατάσχετων χειμάρρων. Μεταναστευτικό πρώτα. Προσφυγικό μετά. Και από κοντά, ενδογενή προβλήματα που επανακάμπτουν.

Βεβαίως τον κύριο (και καίριο) ρόλο παίζουν οι καθόλου αδικαιολόγητες φοβίες, ως αποτέλεσμα του επιθετικού ισλαμικού εξτρεμισμού. Αυτές τροφοδοτούν τα σύνδρομα και διευκολύνουν την επώαση των «αβγών του φιδιού». Καθώς, αφενός, η ρατσιστική αντίληψη των εθνικιστικών ομάδων εμφανίζεται ως προσφερόμενο αντίδοτο. Και, αφετέρου, η περιχαράκωση πίσω από εθνικές γραμμές και σύνορα προσφέρει –με τον απομονωτισμό που αναπαράγεται –ευσεβοποθικό «δίχτυ ασφαλείας». Οπόταν και βλέπουμε σύνορα να σφραγίζονται. Κυριολεκτικά. Και κανόνες να ανατρέπονται. Επαναφέροντας πρακτικές που ακυρώνουν την ουσιαστική μετεξέλιξη των κρατών-μελών.

Το θέμα είναι η δυναμική που αναπαράγεται και με τη σειρά της παράγει διαγκωνισμούς. Και η Ελλάδα, ως κρίσιμη γεωπολιτική συντεταγμένη του ευρωπαϊκού γίγνεσθαι, βιώνει στο έπακρο αυτές τις βίαιες μεταλλάξεις. Κινδυνεύοντας να μεταποιηθεί σε χώρο απορρίψεως «ανθρώπινων υπολειμμάτων». Ως ανοχύρωτο εν πολλοίς ευρωπαϊκό σύνορο. Σύνορο μιας κοινής επικράτειας, της οποίας κάποιοι όμοροι εταίροι αρνούνται να αναλάβουν «αναλογούν μερίδιο» του βαρύτατου φόρτου!

Αυτά που αναδύονται ως πολιτικές δυναμικές σε καίριες περιοχές της Κεντρικής Ευρώπης (Ουγγαρία κυρίως και Πολωνία) και η κομματική ανάταξη της Ακροδεξιάς αλλού (Αυστρία κυρίως και Γαλλία) συναποτελούν τους δείκτες όσων μοιραίων μπορεί τελικά να ανακύψουν. Και να εισπραχθούν με όρους αποδομήσεων. Τη στιγμή μάλιστα που το ευρωπαϊκό εγχείρημα προσπαθεί να συνέλθει από τη βρετανική αποποίησή του! Και όταν κυρίως στην ευρύτερη περίμετρο μαίνονται πολυαίμακτες κρίσεις και ολέθριες τριβές. Κάτι που εκ των πραγμάτων επιταχύνει την αναγκαιότητα για κοινή ευρωπαϊκή άμυνα και ασφάλεια. Η οποία συνάπτεται (και εξαρτάται σήμερα πλήρως) από τις νατοϊκές στρατηγικές και δυνατότητες. Αλλά στο ΝΑΤΟ καίριο ρόλο έχουν, πέραν Ευρωπαίων, Βρετανία και Τουρκία. Κι αυτό μετρά. Ή τουλάχιστον προβληματίζει.