Μετά το σχετικά ήρεμο, σε επίπεδο διαπραγμάτευσης, καλοκαίρι, η κυβέρνηση κάνει σήμερα την πρώτη της φθινοπωρινή βουτιά στα βαθιά νερά της διαπραγμάτευσης με τους δανειστές στις Βρυξέλλες, όπου το κλίμα είναι από επιφυλακτικό μέχρι αρνητικό σε ό,τι αφορά βασικές διεκδικήσεις της, όπως το χαμήλωμα του στόχου για το πρωτογενές πλεόνασμα μετά το 2018.

Στις Βρυξέλλες στις 12 το μεσημέρι οι υπουργοί Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος, Οικονομίας Γιώργος Σταθάκης και ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Γιώργος Χουλιαράκης συναντώνται με τον επίτροπο Πιερ Μοσκοβισί. Στόχος να συζητηθεί η πορεία εφαρμογής των προαπαιτουμένων για την εκταμίευση της υποδόσης των 2,8 δισ. ευρώ και να προετοιμαστεί η δεύτερη αξιολόγηση, που κανονικά πρέπει να αρχίσει τον Οκτώβριο (αλλά υπάρχουν φόβοι ότι θα αργήσει).

Το υπουργείο Οικονομικών έχει σκοπό να θέσει το ζήτημα της μείωσης των στόχων για το πρωτογενές πλεόνασμα μετά το 2018 κάτω από το 3,5% του ΑΕΠ. Ο Χουλιαράκης θα το κάνει πιθανώς και στη συνεδρίαση του EuroWorking Group λίγο αργότερα, το οποίο θα προετοιμάσει τη συνεδρίαση του Eurogroup στις 8 Σεπτεμβρίου.

Οι πληροφορίες από Αθήνα και Βρυξέλλες συγκλίνουν στο ότι σε αυτές τις πρώτες επαφές μετά το καλοκαίρι θα φανούν και οι πρώτες δυσκολίες.

Κατ’ αρχάς όσον αφορά το πρωτογενές πλεόνασμα, στο υπουργείο Οικονομικών περιμένουν ότι «η αντίδραση θα είναι μεγάλη και καθολική». Και αυτό γιατί η μείωση του στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα από το 3,5% του ΑΕΠ στο 2,5% ή και στο 2% του ΑΕΠ, όπως επιδιώκει η ελληνική πλευρά, προϋποθέτει πιο γενναιόδωρη αναδιάρθρωση του χρέους έτσι ώστε το τελευταίο να είναι βιώσιμο, παρά τα μειωμένα πρωτογενή πλεονάσματα. Τέτοια αναδιάρθρωση όμως δεν είναι διατεθειμένη να συζητήσει, επί του παρόντος τουλάχιστον, η Ευρώπη. Ιδίως χώρες που βρίσκονται ενόψει προεκλογικής περιόδου, όπως η Γερμανία, δεν θέλουν ούτε να ακούσουν κάτι τέτοιο, καθώς φοβούνται την αντίδραση της κοινής τους γνώμης έναντι μιας υποτιθέμενης χάρης στην Ελλάδα.

Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι η κυβέρνηση δεν προτίθεται να τραβήξει το σκοινί στη διαπραγμάτευση για το θέμα αυτό, που δεν είναι άλλωστε της παρούσης αλλά αφορά το 2019 και το 2020. Θα θέσει το ζήτημα, θα αναπτύξει την επιχειρηματολογία της και θα επιδιώξει να δημιουργήσει συμμαχίες, αλλά δεν θα καθυστερήσει άλλο το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα που θα ενσωματώνει τους σχετικούς στόχους. Στόχο έχει να το καταθέσει έως τα τέλη Σεπτεμβρίου, έστω και με τους υψηλούς στόχους, επιφυλασσόμενη να επανέλθει σε μεταγενέστερο χρόνο.

ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ. Καθυστέρηση δεν υπάρχει μόνο στην κατάθεση του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος αλλά και στα 15 προαπαιτούμενα για την εκταμίευση της υποδόσης των 2,8 δισ. ευρώ που εκκρεμούν από την πρώτη αξιολόγηση. Σε αυτά περιλαμβάνονται η εναρμόνιση των κοινωνικών εισφορών, η αξιολόγηση των διοικητικών συμβουλίων των τραπεζών, η στελέχωση του Εποπτικού Συμβουλίου του νέου υπερταμείου, η επικύρωση της συμφωνίας πώλησης των μετοχών του Ελληνικού, τα μέτρα για την απελευθέρωση της αγοράς φυσικού αερίου, η πρόσκληση για την εκδήλωση ενδιαφέροντος για την Εγνατία οδό και τους τρεις κάθετους άξονες, η ενίσχυση της Αρχής Εσόδων με ανθρώπινους πόρους και υλικά και ο ορισμός μελών του συμβουλίου διοίκησής της.

Ολα αυτά πρέπει κανονικά να τελειώσουν έως τα τέλη Σεπτεμβρίου, αν πρόκειται να ληφθεί απόφαση για την εκταμίευση των 2,8 δισ. ευρώ και να αρχίσει η δεύτερη αξιολόγηση τον Οκτώβριο.

Η πρόοδος –πολύ περιορισμένη –που έχει σημειωθεί αναμένεται να συζητηθεί σήμερα.

Εν τω μεταξύ σε δύο εβδομάδες, στις 12 Σεπτεμβρίου, προγραμματίζεται να έρθει στην Αθήνα η αντιπροσωπεία των δανειστών για μια επιτόπια σύντομη εξέταση της κατάστασης, ώστε να τεθεί χρονοδιάγραμμα για το κλείσιμο των εκκρεμοτήτων.

ΔΥΣΚΟΛΟΣ ΣΤΟΧΟΣ. Στελέχη του οικονομικού επιτελείου υποστηρίζουν ότι προτεραιότητά τους είναι να τελειώσει η δεύτερη αξιολόγηση στα τέλη Οκτωβρίου (στόχος που μοιάζει ανέφικτος με τα σημερινά δεδομένα) και να γίνει η ποσοτικοποίηση των μέτρων ελάφρυνσης του χρέους από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας σύντομα, ώστε να ακολουθήσει η ένταξη στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης και να μπει το 2017 «σε νέο κύκλο με δυναμικούς ρυθμούς ανάπτυξης».

Οι ίδιες πηγές εκτιμούν ότι η χώρα βγήκε από την ύφεση, ότι τα επόμενα τρίμηνα θα έχουμε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης και ότι η εξέλιξη του ΑΕΠ το 2016 θα αποδειχθεί καλύτερη από την πρόβλεψη για υποχώρησή του κατά 0,3%.

Από κει και πέρα, αναγνωρίζουν ότι «αν δεν προχωρήσουμε σε μεγάλη τομή στις ξένες επενδύσεις, η στροφή δεν θα εδραιωθεί».

Πριν από αυτό, όμως, στις Βρυξέλλες περιμένουν να γίνουν ένα ένα τα προαπαιτούμενα και να δώσει η κυβέρνηση επιτέλους δείγματα ιδιοκτησίας του προγράμματος και όχι να εμφανίζεται κάθε τόσο ένας υπουργός ο οποίος θέλει να αλλάξει σημαντικά στοιχεία του.