Παρελάσεις σχολείων με ενιαίο ντύσιμο και στρατιωτικό βήμα είναι ένα θέαμα απωθητικό για κάθε αληθινά δημοκρατική συνείδηση. Αλλά το να βλέπεις σε μια τέτοια διατεταγμένη ομοιομορφία μία εξαίρεση όπως αυτή της μουσουλμάνας μαθήτριας που παρέλασε κουκουλωμένη από πάνω ώς κάτω είναι διπλά απωθητικό: στο μιλιταριστικό μήνυμα προστίθεται το μήνυμα ενός θρησκόληπτου σκοταδισμού, που υποχρεώνει τη γυναίκα να φυλακίζει το σώμα της σε φασκιές πριν βγει έξω.

Το χειρότερο είναι όμως αυτή καθαυτήν η εξαίρεση, που δεν θα γινόταν για κανένα άλλο θρήσκευμα και καμία άλλη εθνότητα. Αν είναι σημάδι ενός αρχόμενου εξαιρετισμού για τους μουσουλμάνους στη χώρα μας, θα πρέπει να αντισταθούμε σε μια τέτοια εξέλιξη. Η «ειρηνική συνύπαρξη πολιτισμών», για την οποία τόσες γλυκατζούρες ακούσαμε και διαβάσαμε ως επιδοκιμαστικά σχόλια για το περιστατικό, δεν μπορεί να συνεπάγεται την προσαρμογή μιας γηγενούς πλειοψηφίας στα ήθη μιας εξωγενούς μειοψηφίας, αντί για το αντίστροφο, ιδίως όταν τα ήθη αυτά είναι τόσο οπισθοδρομικά και σφραγισμένα από μια μονολιθική θρησκευτική αντίληψη. Πέρα από αυτό, θα ήταν γελοίο αν δεν ήταν επικίνδυνο να προπαγανδίζεται σήμερα ως προοδευτική κατάκτηση για την ελληνική κοινωνία το «πολυπολιτισμικό» μοντέλο, του οποίου η παταγώδης αποτυχία ομολογείται πια στη Δυτική Ευρώπη και από πρώην υποστηρικτές του.

Πρέπει βέβαια να καταδικάσουμε την ξενοφοβία που καλλιεργεί η ευρωπαϊκή εθνικιστική Δεξιά (όχι πάντοτε ταυτόσημη με την Ακροδεξιά, παρά τις απλουστευτικές δημοσιογραφικές κατηγοριοποιήσεις). Αλλά δεν βοηθούν σε αυτό οι διανοητικές λαθροχειρίες στις οποίες καταφεύγει ο αριστερός ανθρωπισμός για να υποβαθμίσει ένα πραγματικό δίλημμα. Είναι σόφισμα, για παράδειγμα, το επιχείρημα ότι η Ευρώπη των 500 εκατομμυρίων μπορεί άνετα να ενσωματώσει 2 ή 3 εκατομμύρια μουσουλμάνους πρόσφυγες και μετανάστες. Είναι σόφισμα, πρώτον επειδή οι προσφυγικές-μεταναστευτικές ροές δεν διαχέονται σε όλη την Ευρώπη αλλά κατευθύνονται σε συγκεκριμένες χώρες, κυρίως τη Γερμανία (ή, χάρη στις θαυματουργίες της ελληνικής και της ευρωπαϊκής πολιτικής, παγιδεύονται τώρα στην Ελλάδα, αύριο και στην Ιταλία). Δεύτερον, άλλο να απορροφάς δύο εκατομμύρια που έρχονται σε διάστημα είκοσι ή δέκα χρόνων και άλλο όταν καταφθάνουν μέσα σε ένα ή δύο. Τρίτον, ένα μεγάλο ποσοστό αυτών των προσφύγων-μεταναστών έχει πολλαπλασιαστές: θα επικαλεσθούν το δικαίωμα οικογενειακής επανένωσης για να φέρουν κοντά τους τις οικογένειές τους, που γενικά δεν τις λες ολιγομελείς.

Τελευταίο και σημαντικότερο είναι ότι υπάρχουν σοβαροί λόγοι να αμφιβάλλουμε για την προθυμία της μεγάλης μάζας των προσφύγων-μεταναστών να ενσωματωθούν. Οι αριστεροί σχολιαστές αρνούνται δημόσια αυτό που παραδέχονται ιδιωτικά: ότι υπάρχει πρόβλημα με το Ισλάμ, άσχετα αν και κατά πόσο οφείλεται σε στενή ή στρεβλή ερμηνεία των ιερών κειμένων του. Οι πολιτισμικές πρακτικές των περισσότερων επήλυδων μουσουλμάνων είναι ανελαστικές και ασυμβίβαστες με θεμελιώδεις ευρωπαϊκές αξίες. Από καμία άλλη θρησκευτική κοινότητα στην Ευρώπη –και υπάρχουν πολλές –δεν εκπορεύεται εξάλλου τόση άρνηση του ευρωπαϊκού πολιτισμού, τόση διεκδίκηση καθεστώτος εξαίρεσης από τον ευρωπαϊκό τρόπο ζωής. Σε καμία άλλη δεν υπάρχει τόση επιρροή της θρησκείας στην καθημερινότητα, από καμία άλλη δεν ακούγονται απαιτήσεις όπως για διαφορετικούς χώρους για τα δύο φύλα στα κολυμβητήρια, διαφορετικό μενού για τα παιδιά της στους παιδικούς σταθμούς και βέβαια για ανοχή στη μεταχείριση των γυναικών της ως υπεξούσιων πλασμάτων, για τα οποία ισχύουν ειδικοί περιοριστικοί κανόνες.

Ασφαλώς οι μουσουλμάνοι πρόσφυγες και μετανάστες, όπως όλοι οι άνθρωποι, πρέπει να κρίνονται ως αυτόνομα υποκείμενα και όχι ως μονάδες μιας θρησκευτικής, εθνικής, εθνοτικής ή φυλετικής συλλογικότητας. Αυτό ορίζει η παράδοση του Διαφωτισμού και είναι μια πραγματική κατάκτηση του ευρωπαϊκού πολιτισμού. Πολλοί ανάμεσα στους πρόσφυγες-μετανάστες έχουν και τις προϋποθέσεις και τη θέληση να ενταχθούν στις κοινωνίες μας μετέχοντας στις βασικές αξίες του πολιτισμού μας χωρίς να αποκηρύξουν τον δικό τους. Αυτούς πρέπει να τους καλωσορίσουμε. Αλλά θα ωφελήσουμε και τους ίδιους αν δούμε στον ερχομό τους μια παραίνεση να ξαναβρούμε την πολιτισμική αυτοπεποίθησή μας ως Ευρωπαίοι.

Τελευταία Νέα