Αν η πολιτική είναι –κατά Κλάουζεβιτς –η μήτρα στην οποία αναπτύσσεται ο πόλεμος, η μήτρα των δικών μας εξελίξεων ενδέχεται να μην είναι το πολυδιαφημισμένο Ασφαλιστικό, αλλά το Προσφυγικό.

Τα επεισόδια του Σαββατοκύριακου μεταξύ μεταναστών στο Τάε Κβον Ντο αλλά και η έμμεση αναγνώριση από τον Πρωθυπουργό ότι η χώρα κινδυνεύει να γίνει «αποθήκη ψυχών», σενάριο που ξυπνά τους χειρότερους εφιάλτες της Αριστεράς (αλήθεια, τι θα κάνει τότε, ασκήσεις καταστολής με ΜΑΤ και δακρυγόνα εναντίον μεταναστών;) είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου.

Η αλήθεια είναι ότι η Ελλάδα δεν έχει απαντήσεις για το τι θα κάνει σε περίπτωση που όσοι δεν δικαιούνται άσυλο εγκλωβιστούν στη χώρα. Λογικό, αφού απαντήσεις δεν έχει ούτε η Ευρώπη που στέκεται αμήχανη μπροστά στις εξελίξεις και, πάντως, όχι σαν έτοιμη από καιρό γι’ αυτό που ερχόταν.

Θεσμοί όπως η Επιτροπή Γιούνκερ και χώρες όπως η Γερμανία κάνουν μια ύστατη προσπάθεια να αρθρώσουν μια ευρωπαϊκή απάντηση στην αντιμετώπιση του Προσφυγικού. Ομως τα περιθώρια για κοινές απαντήσεις στενεύουν όταν οι Ανατολικοευρωπαίοι σηκώνουν φράχτες επειδή δεν θέλουν να μετάσχουν στην κατανομή των προσφύγων και μετά ρίχνουν το ανάθεμα στην Ελλάδα για να κρύψουν τα πραγματικά τους κίνητρα.

Πλέον δεν τηρούνται καν τα προσχήματα. Οι Ανατολικοευρωπαίοι δεν θέλουν να δεχθούν πρόσφυγες και δεν τους ενδιαφέρει να το φωνάζουν κιόλας. Ενδεικτικές είναι οι ερωτήσεις που απηύθυναν στον Μάρτιν Σουλτς δημοσιογράφοι από την Ουγγαρία και τη Σλοβακία σε σεμινάριο δημοσιογράφων απ’ όλη την Ευρώπη που οργάνωσε το Ευρωκοινοβούλιο με αιχμή το Προσφυγικό. Επιχειρούσαν εμμέσως πλην σαφώς να επιρρίψουν την ευθύνη στην Ελλάδα μένοντας στο θέμα των hotspots, λες και αυτό θα μειώσει τις ροές προσφύγων προς την Ευρώπη. Από την άλλη, Ελληνες και Ιταλοί ζητούσαν να μάθουν τι θα γίνει μετά τα hotspots φοβούμενοι ακριβώς αυτό που είπε ο Αλέξης Τσίπρας: ότι δεν υπάρχει κανένα σχέδιο μετεγκατάστασης και οι πρόσφυγες θα ξεμείνουν στα κέντρα υποδοχής. Απαντήσεις δεν έλαβαν ούτε οι μεν ούτε οι δε. Διότι στην πραγματικότητα δεν υπάρχει σχέδιο.

Στα καθ’ ημάς, στις Βρυξέλλες δεν έχουν καμία διάθεση να συνδέσουν το Προσφυγικό με το Μνημόνιο. Στο άκουσμα και μόνο της ιδέας χτυπάει το καμπανάκι ότι η Ελλάδα δεν έχει σκοπό να εφαρμόσει τα συμφωνηθέντα. Στο βάθος παραμένει η γνωστή αίσθηση ανυποληψίας που δηλητηριάζει την ατμόσφαιρα και οι μήνες που έρχονται μοιάζουν με τοπίο στην ομίχλη.

Βέβαια, η Ελλάδα έχει την ευκαιρία από μέρος του προβλήματος να γίνει μέρος της λύσης. Μπορεί να βγει από τη «σέντρα» μέσω της συνεργασίας με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς και της συνδιαμόρφωσης των ευρωπαϊκών απαντήσεων.

Εξάλλου, η Σένγκεν κινδύνευσε περισσότερο από τους φράκτες του Ορμπάν και λιγότερο από το χάος στα ελληνικά νησιά. Το θετικό για την Ελλάδα είναι ότι, όταν πλέον οι Ευρωπαίοι προειδοποιούν ότι δεν μπορούν διάφορες χώρες να παίρνουν από τις Βρυξέλλες αλληλεγγύη και να μη δίνουν τίποτα σε αντάλλαγμα, δεν αναφέρονται σε μας αλλά στους άλλους. Είναι κι αυτή μια πρόοδος.