Αναζήτηση
Ούτε πουλί δεν θα περάσει από τον τουρκικό εναέριο χώρο, προειδοποιούσε ο Αχμέτ Νταβούτογλου στις αρχές Οκτωβρίου, όταν ρωσικό μαχητικό παραβίασε τον εναέριο χώρο της Τουρκίας.
Τελικά το «πουλί» καταρρίφθηκε. Μόνο που ήταν ρωσικό βομβαρδιστικό, το οποίο υποτίθεται ότι βομβάρδιζε στόχους τζιχαντιστών στη Βόρεια Συρία. Δεν είναι μόνο το περιστατικό ατυχές. Είναι και η συγκυρία σε μια περίοδο που καταβάλλονται προσπάθειες αποκλιμάκωσης στη Συρία, ειδικά μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις στο Παρίσι.
Η κατάρριψη του ρωσικού Sukhoi Su-24 από την Τουρκία θα μπορούσε να λειτουργήσει σαν σπίρτο στο ήδη εύφλεκτο μείγμα της Συρίας. Δεν είναι όμως ακριβώς «πισώπλατη μαχαιριά» όπως υποστήριξε ο Βλαντίμιρ Πούτιν. Ούτε και προκάλεσε έκπληξη στους παροικούντες την Ιερουσαλήμ.
Οχι μόνο επειδή η Ρωσία είχε προειδοποιηθεί και από την Τουρκία και από το ΝΑΤΟ για τους κανόνες εμπλοκής και για το τι θα συνέβαινε αν η Μόσχα παραβίαζε τουρκικό εναέριο χώρο στη μεθόριο με τη Συρία. Εξάλλου, χθες δεν ήταν η πρώτη φορά που η Ρωσία παραβίασε τουρκικό εναέριο χώρο (μια απ’ αυτές μάλιστα είχε ισχυριστεί ότι επρόκειτο για… λάθος πλοήγησης). Αλλά επειδή φαίνεται ότι δεν ήταν αυτή καθαυτή η παραβίαση του τουρκικού εναέριου χώρου που έκανε τους Τούρκους να πατήσουν το κουμπί.
Το παραδέχθηκε ο Ταγίπ Ερντογάν στις χθεσινοβραδινές του δηλώσεις. Διότι ναι μεν είπε το αυτονόητο, ότι κάθε χώρα έχει δικαίωμα να προστατεύει τα σύνορά της. Πρόσθεσε όμως τη λεπτομέρεια που κάνει τη διαφορά: ότι η Ρωσία δεν βομβάρδιζε στόχους τζιχαντιστών, αλλά Τουρκμάνους, που δεν έχουν καμία σχέση με το ISIS.
Η Τουρκία δεν είχε δείξει την ίδια ευαισθησία όταν χιλιάδες στρατιώτες της παρακολουθούσαν με απάθεια την προέλαση των τζιχαντιστών και τη σφαγή στο Κομπάνι τον περασμένο Οκτώβριο ούτε βέβαια είχε παραχωρήσει τη βάση του Ιντσιρλίκ στα αμερικανικά αεροπλάνα, προκαλώντας διεθνή κατακραυγή.
Ομως ο Νοέμβριος του 2015 δεν είναι ο Οκτώβριος του 2014. Η αμερικανική και η νατοϊκή αντίδραση στο χθεσινό επεισόδιο υποδεικνύει ότι κατά πάσα πιθανότητα η Τουρκία δεν λειτούργησε ως προβοκάτορας, αλλά στο πλαίσιο κοινού σχεδιασμού με τις ΗΠΑ. Το σφράγισμα, εξάλλου, του εναέριου χώρου της Συρίας ήταν το κατεξοχήν αντικείμενο της ρωσικής επέμβασης μετά τη συμφωνία του περασμένου Ιουλίου, όταν η Τουρκία παραχώρησε στις ΗΠΑ τη δυνατότητα χρήσης της βάσης του Ιντσιρλίκ.
Τα τελευταία γεγονότα όμως, προφανώς, συνδέονται με το νέο τουρκικό μότο, αυτό της δημιουργίας «ασφαλούς ζώνης» στον χώρο ανάμεσα στα αυτονομημένα κουρδικά καντόνια Αφρίν και Κομπάνι, υποτίθεται για την αποκατάσταση των προσφύγων. Σύμφωνα με πληροφορίες, η τουρκική δραστηριοποίηση για τη δημιουργία προσφυγικών καταυλισμών στο συριακό έδαφος οδηγεί ντε φάκτο στη δημιουργία της «ζώνης ασφαλείας».
Κάπου εδώ οι Τούρκοι εξανίστανται για τις ρωσικές επιδρομές σε περιοχές όπου κατοικούν Τουρκμάνοι. Προ ημερών έκαναν και σχετικό διάβημα στη Μόσχα ενώ επιδιώκουν να θέσουν το ζήτημα και στην ημερήσια διάταξη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ.
Κανένας δεν είναι αθώος. Οι Τούρκοι εμφανίζονται έτοιμοι να προστατεύσουν την εν λόγω περιοχή ενεργοποιώντας τους κανόνες εμπλοκής. Και οι Ρώσοι το γνωρίζουν, αλλά επιδιώκουν και αυτοί να προστατεύσουν τις περιοχές δικού τους ενδιαφέροντος. Το Συριακό κινείται και όλοι οι παίκτες προσπαθούν να διασφαλίσουν τα συμφέροντά τους την επόμενη μέρα. Εξάλλου, αν υπάρχει κουρδικό καντόνι, γιατί να μην υπάρχει και τουρκμανικό;
