Αρση των περιορισμών στην πρόωρη, μερική ή ολική, εξόφληση δανείων για νοικοκυριά και επιχειρήσεις, θέμα που ενδιαφέρει πολλούς καταναλωτές κυρίως με στεγαστικά, εξετάζει στο πλαίσιο της περαιτέρω χαλάρωσης των capital controls το υπουργείο Οικονομίας. Αναφερόμενος από τη Θεσσαλονίκη στο θέμα ο υπουργός Οικονομίας Νίκος Χριστοδουλάκης μίλησε για τη δημιουργία ενός νέου προϊόντος που θα δίνει τη δυνατότητα «εξόφλησης των δανείων νοικοκυριών και επιχειρήσεων, με τρόπο όμως που δεν θα θίγει την αξία αγοράς των δανείων που οι τράπεζες μεταφέρουν στον ELA».

Σήμερα, λόγω capital controls, δεν επιτρέπεται η εξόφληση ενός δανείου μέσω χρημάτων που έχει ο κάτοχός του σε καταθέσεις, παρά μόνο με κατάθεση μετρητών ή με μεταφορά κεφαλαίων από το εξωτερικό. Και αυτό καθώς τα ενήμερα δάνεια (στεγαστικά, καταναλωτικά, κ.ά.) χρησιμοποιούνται ως ενέχυρα (collaterals) από τις τράπεζες προς τον ELA προκειμένου εκείνες να συνεχίζουν να έχουν χρηματοδότηση. Αν κάποιος εξοφλήσει το σύνολο του δανείου του τότε αυτό παύει να είναι collateral και η τράπεζα δεν μπορεί πια να το ενεχυριάσει.

Το ζήτημα αναδείχθηκε τον Ιούλιο όταν μεγάλος αριθμός δανειοληπτών, φοβούμενοι κούρεμα στις καταθέσεις τους, zήτησαν από τις τράπεζες να χρησιμοποιήσουν μέρος των παγωμένων λόγω capital controls καταθέσεών τους, αίτημα όμως που δεν έγινε δεκτό. Πώς λοιπόν θα αρθούν οι περιορισμοί για την εξόφληση των δανείων, χωρίς να μειωθούν τα ποσά που έχουν δώσει ως εγγύηση οι τράπεζες στον ELA; Μια ιδέα είναι να εξοφλεί ο πελάτης το υπόλοιπο του δανείου του και το ποσό αυτό να μπαίνει σε έναν λογαριασμό cash collateral (δηλαδή με εγγύηση ρευστού), ενώ η τράπεζα θα συνεχίζει να χρησιμοποιεί το δάνειο ως εγγύηση. Δεν αποκλείεται οι ανακοινώσεις για την εξόφληση των δανείων να συνδυαστούν με κίνητρα για επιστροφή των καταθέσεων που βρίσκονται στα στρώματα, θέμα στο οποίο επίσης αναφέρθηκε από τη Θεσσαλονίκη ο Νίκος Χριστοδουλάκης, χωρίς να επεκταθεί σε λεπτομέρειες.

Ταυτόχρονα εξετάζονται δύο ακόμη μέτρα. Πρώτον, η μεταφορά σε μηνιαία βάση του εβδομαδιαίου ορίου αποστολής εμβασμάτων ανά τράπεζα (σ.σ.: 35 εκατ. ευρώ) εφόσον αυτό φυσικά δεν εξαντλείται. Π.χ., αν μια τράπεζα εγκρίνει εμβάσματα 20 εκατ. ευρώ, τα 15 εκατ. να αξιοποιούνται σε μηνιαία βάση. Ανακοινώθηκε ήδη η μεταφορά του ημερήσιου ορίου σε εβδομαδιαία βάση, εφόσον δεν εξαντλείται. Δεύτερον, η μείωση των χρεώσεων που εισπράττουν οι τράπεζες από επιχειρηματίες όταν αυτοί πληρώνονται με χρεωστικές και πιστωτικές κάρτες.