Τους ονόμασαν «στόλο των κουνουπιών». Γιατί κάπως έτσι, πολύ μικρά, φαίνονταν τα καγιάκ των διαδηλωτών μπροστά στην τεράστια πλατφόρμα εξόρυξης πετρελαίου Polar Pioneer, έναν κολοσσό ύψους 100 μέτρων και μήκους 130 μέτρων, που βρισκόταν στο λιμάνι του Σιάτλ. Περίπου 500 ακτιβιστές με καγιάκ συγκεντρώθηκαν μπροστά από την πλατφόρμα για να εκδηλώσουν την αντίθεσή τους με την εξόρυξη πετρελαίου στην Αρκτική. Η πλατφόρμα έφυγε από το λιμάνι τελικά, την περασμένη εβδομάδα κατευθυνόμενη προς τη θάλασσα Τσούκσι της Αλάσκας, εκεί όπου θα ξεκινήσει τη λειτουργία της μέσα στο καλοκαίρι, στο πλαίσιο της αμφιλεγόμενης απόφασης του Μπαράκ Ομπάμα να ξεκινήσει η αναζήτηση πετρελαίου στην υδάτινη αυτή περιοχή.

Ο ξεσηκωμός των ακτιβιστών σχετικά με το θέμα της εξόρυξης στην Αρκτική οφείλεται σε δύο από τις μεγαλύτερες περιβαλλοντικές πετρελαϊκές καταστροφές στη σύγχρονη Ιστορία: την πετρελαιοκηλίδα που προκάλεσε η βύθιση του πετρελαιοφόρου «Exxon Valdez» στις ακτές της Αλάσκας και την έκρηξη στην πλατφόρμα άντλησης πετρελαίου Deepwater Horizon στον Κόλπο του Μεξικού. Η πετρελαιοκηλίδα του «Exxon Valdez» τον Μάρτιο του 1989 αποτέλεσε μάθημα για το πόσο απροετοίμαστοι ήταν όλοι σε σχέση με τις περίπλοκες και μακροπρόθεσμες οικολογικές επιπτώσεις ενός πετρελαϊκού ατυχήματος, παρατηρεί ο καθηγητής Θαλάσσιας Βιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Βόρειας Καρολίνας Τσαρλς Πίτερσον. Καταστράφηκε η διατροφική αλυσίδα –από τα ψάρια έως την ίδια τη δομή του θαλάσσιου περιβάλλοντος –σε τέτοιο βαθμό ώστε χρειάστηκαν δεκαετίες για να αποκατασταθεί. Σε κάποιες περιπτώσεις η ζημιά που έγινε είναι μόνιμη.

Εκεί που το «Exxon Valdez» προκάλεσε μια επιφανειακή πετρελαιοκηλίδα, η καταστροφή του Deepwater Horizon συνέβη 1,5 χιλιόμετρο κάτω από την επιφάνεια. Εκεί, συνεχίζει ο Πίτερσεν, μάθαμε πόσο διαφορετικά συμπεριφέρεται το πετρέλαιο σε μεγάλα βάθη: φτιάχνει κηλίδες που δεν ανεβαίνουν στην επιφάνεια, γεγονός που κάνει ιδιαίτερα δύσκολο το να ελεγχθούν και να καθαριστούν.

Ομως και τα δύο αυτά οδυνηρά οικολογικά μαθήματα μπορεί να ισχύουν στην περίπτωση μιας πετρελαιοκηλίδας στα βάθη του Αρκτικού Ωκεανού. Οι πρώτες εξορύξεις του Polar Pioneer θα γίνουν σε βάθος 2,5 χιλιομέτρων και μια έκθεση του Γραφείου Διαχείρισης Ενέργειας ανεβάζει τις πιθανότητες ενός ατυχήματος στο 75%. Ακόμα όμως κι αν δεν συμβεί κάτι τέτοιο, λένε οι ειδικοί, η εξόρυξη στην ιδιαίτερα ευαίσθητη περιοχή της Αρκτικής θα προκαλέσει μια νέα πηγή μόλυνσης στο περιβάλλον, επιβαρύνοντας ακόμα περισσότερο το κλίμα. Μέχρι και μια ανεξάρτητη έρευνα από την εταιρεία Ernst & Young κρούει τον κώδωνα του κινδύνου: «Το έντονο κρύο για το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου, οι μεγάλες περίοδοι πλήρους σκότους, οι πιθανές ζημιές των εγκαταστάσεων από τους πάγους και οι υπόλοιπες συνθήκες πιστεύεται ότι θα έχουν βαρύ αντίκτυπο τόσο στα μηχανήματα όσο και στο προσωπικό».