Το Ισλαμικό Κράτος ελέγχει μεγάλο μέρος της Παλμύρας, μιας πόλης που ναι μεν θεωρείται, ορθώς, από την UNESCO ιστορικής και πολιτιστικής σημασίας, αλλά ταυτόχρονα είναι και τόπος βασανιστηρίων των αντιφρονούντων του σύρου ηγέτη Μπασάρ αλ Ασαντ. Παρά την αδιαμφισβήτητη σημασία του μνημείου, η προέλαση του Ισλαμικού Κράτους δείχνει ίσως κάτι πιο σημαντικό: σημάδια κατάρρευσης του καθεστώτος Ασαντ. Ο πανικός του προέδρου, μάλιστα, ήταν τέτοιος, που επιστρατεύθηκαν φυλακισμένοι από τη διαβόητη φυλακή Ταντμούρ για να αντιμετωπίσουν τους τζιχαντιστές –οι οποίοι, πάντως, τράπηκαν σε φυγή.

Ο δρόμος πια είναι ανοικτός για την πόλη Χομς, που αν πέσει και αυτή εξασφαλίζεται η άμεση πρόσβαση του Ισλαμικού Κράτους σε στρατιωτικές υποδομές της χώρας, σε δύο μεγάλα κοιτάσματα φυσικού αερίου, στο Αλ Χέιλ και στο Αρακ, αλλά, μακροπρόθεσμα, μπορεί να σημαίνει την έναρξη επίθεσης των ριζοσπαστών ισλαμιστών κατά της πρωτεύουσας Δαμασκού. Μη λησμονούμε μάλιστα ότι στο άλλο μέτωπο, του Ιράκ, μόλις έπεσε στα χέρια των τζιχαντιστών η πόλη Ραμάντι, που βρίσκεται περίπου 70 χλμ. δυτικά της Βαγδάτης.

Η πτώση της Παλμύρας γέννησε πολλά ερωτήματα για τη στρατηγική του Ασαντ αλλά και τη στάση των συμμαχικών του δυνάμεων στην περιοχή. Κάποιοι αναλυτές λένε, μεταξύ άλλων, ότι το καθεστώς Ασαντ προδόθηκε από σύρους αξιωματικούς, καθώς είναι η πρώτη πόλη που παίρνουν οι τζιχαντιστές από τον στρατό της Συρίας. Οπως και να έχουν τα πράγματα, τα λάθη στη στρατηγική του καθεστώτος Ασαντ εναντίον του Ισλαμικού Κράτους προβληματίζουν και τους ιθύνοντες της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής. Τελικά, ποια θα είναι η επόμενη κίνηση στη σκακιέρα;

Η ταυτόχρονη πτώση του Ραμάντι και της Παλμύρας δείχνει πόσο λίγο προόδευσε εδώ και έναν χρόνο η αμερικανική πολιτική στη Μέση Ανατολή. Ωστόσο, ποια θα είναι η απάντηση των ΗΠΑ είναι δύσκολο να το προβλέψει κανείς, δεδομένου ότι η διαπραγμάτευση με τον «δυνητικό» σύμμαχο, το Ιράν, για το πυρηνικό του πρόγραμμα, είναι αργή, η τακτική των αεροπορικών επιδρομών ουσιαστικά απέτυχε, ενώ μια άμεση στήριξη στον «δαιμονοποιημένο» Ασαντ θα έφερνε τον πρόεδρο Ομπάμα σε δύσκολη θέση, διότι θα ερχόταν σε αντίφαση με τον πρωτύτερη πρόθεσή του να αποσταθεροποιηθεί ο Ασαντ.

Ο Ομπάμα είναι σε δύσκολη θέση, διότι αν υιοθετούσε περισσότερο επιθετική πολιτική κατά του Ισλαμικού Κράτους θα ήταν σαν να παραδέχεται την ορθότητα της ρωσικής πολιτικής στην περιοχή (ο Πούτιν είναι ο ουσιαστικός σύμμαχος του σύρου προέδρου). Επίσης, θα κληροδοτούσε μια ωρολογιακή βόμβα στην (ενδεχόμενη) διάδοχό του για το χρίσμα των Δημοκρατικών Χίλαρι Κλίντον.

Ο Γιάννης Μαντζίκος είναι υπ. διδάκτορας Διεθνών Σχέσεων με ειδίκευση στις αφρικανικές υποθέσεις και στο Ισλάμ. Σε λίγο κυκλοφορεί το βιβλίο του «Al Qaeda: The Transformation of Terrorism in the Middle East and North Africa»