Αναρωτηθήκατε ποτέ από πού κατάγονται οι γρηγορότεροι ερασιτέχνες μαραθωνοδρόμοι; Μια νέα έρευνα σε πάνω από ένα εκατομμύριο δρομείς που συμμετείχαν στους σημαντικότερους Μαραθωνίους σε όλο τον κόσμο έδειξε ότι οι πιο σβέλτοι δρομείς αναψυχής, εκείνοι δηλαδή που τρέχουν από χόμπι, δεν ανήκουν στις εθνικότητες των αντίστοιχων «ελίτ» δρομέων, πολλοί από τους οποίους κατάγονται από την Ανατολική Αφρική. Οι δρομείς των ΗΠΑ μάλιστα βρίσκονται κοντά στον πάτο της λίστας των εθνικοτήτων, καταϊδρωμένοι και μακριά από τα «τσαμπιόνια» της Ισλανδίας!
Οπως πολύ καλά γνωρίζουν όσοι τρέχουν ή/και παρακολουθούν Μαραθωνίους, πρόκειται για μοναδικό, συναρπαστικό γεγονός, που θεωρείται η πιο μεγάλη, εξουθενωτική, λογική, δρομική απόσταση που οι μέσοι, ερασιτέχνες δρομείς –εμού συμπεριλαμβανομένης –μπορούν να βάλουν στόχο και να παλέψουν. Επιπλέον, είναι ένα από τα ελάχιστα αθλήματα στα οποία οι απλοί αθλούμενοι τυπικά συναγωνίζονται στον ίδιο αγώνα, την ίδια ώρα, με τους κορυφαίους επαγγελματίες του είδους.
Ο πρόσφατος Μαραθώνιος της Βοστώνης, με τους 27.000 συμμετέχοντες υπό παγωμένο ψιλόβροχο, προβάλλει ακριβώς αυτό: πόσος κόπος, μόχθος, πάλη, λύπη, αποφασιστικότητα, κοινωνικότητα και χαρά μπορεί να χωρέσουν σε 42.195 χλμ.!

Δεν εκπλήσσει λοιπόν ότι ο αγώνας του Μαραθωνίου είναι τόσο δημοφιλής παγκοσμίως.

Παρότι πολλά έχουν ειπωθεί και γραφτεί για τους χρόνους τερματισμού και τις χώρες καταγωγής των κορυφαίων παγκοσμίως επαγγελματιών μαραθωνοδρόμων, δεν ισχύει το ίδιο για τους απλούς, συνηθισμένους, «του μέσου όρου» δρομείς Μαραθωνίου σε όλο τον κόσμο.

Η νέα έρευνα, η οποία χρηματοδοτήθηκε από την ιστοσελίδα RunRepeat.com όπου και δημοσιεύτηκε, καταπιάνεται ακριβώς με αυτό: δανοί στατιστικολόγοι συγκέντρωσαν στοιχεία από τις βάσεις δεδομένων των συμμετεχόντων στους σημαντικότερους Μαραθωνίους στον κόσμο (Αμστερνταμ, Αθήνα, Βερολίνο, Βοστώνη, Βουδαπέστη, Σικάγο, Φρανκφούρτη, Λονδίνο, Μαδρίτη, Ουάσιγκτον, Παρίσι και Βαρσοβία) την περίοδο 2009-2014.

Οι ερευνητές επιθυμούσαν να μελετήσουν τους δρομείς αναψυχής, οπότε άφησαν έξω όποια δεδομένα αναφέρονταν στους «ελίτ» αθλητές, δηλαδή τους ταχύτατους, επαγγελματίες δρομείς που ανταγωνίζονται για τις κορυφαίες θέσεις κατάταξης. Τελικά, είχαν στοιχεία για περίπου 1.298.466 όχι τόσο κορυφαίους χρόνους τερματισμού.

Στη συνέχεια, ομαδοποίησαν τα στοιχεία αυτά με βάση την εθνικότητα των δρομέων, εξαιρώντας τις χώρες των οποίων τερμάτισαν λιγότεροι από 10 άνδρες και 10 γυναίκες δρομείς. Ετσι, μπόρεσαν να διερευνήσουν και να βγάλουν συμπεράσματα σχετικά με την εθνικότητα των γρηγορότερων αλλά και των πιο αργών ερασιτεχνών δρομέων και όχι μόνο.
Τα αποτελέσματα εκπλήσσουν. Η χώρα με τους ταχύτερους ερασιτέχνες δρομείς φαίνεται να είναι η Ισπανία, όπου ο μέσος χρόνος τερματισμού όλων των δρομέων της σε Μαραθώνιο είναι το εντυπωσιακό 3 ώρες και 55 λεπτά! Ακολουθούν η Πορτογαλία με 3.59, το Λουξεμβούργο με 4.00 και η Ισλανδία με 4.01.

Από την άλλη, η χώρα με τους πιο «τουρίστες» μαραθωνοδρόμους είναι οι Φιλιππίνες με εθνικό μέσο όρο χρόνο τερματισμού τις 5 ώρες και 5 λεπτά. Λίγο περισσότερο από την Ινδία με 5.03 και την Ιαπωνία με 4.40.

Οι ΗΠΑ βρίσκονται αρκετά χαμηλά στη λίστα: Τριακοστές ένατες μεταξύ 47 εθνικοτήτων με μέσο όρο χρόνο τερματισμού τις 4 ώρες και 29 λεπτά, μια θέση πιο κάτω από τη Νέα Ζηλανδία και αμέσως πιο πάνω από την Κορέα.

Οι ΗΠΑ όμως είναι το Νο 1 σε μια άλλη παράμετρο που μελετήθηκε: το ποσοστό των γυναικών που συμμετέχουν σε Μαραθώνιο αφού 45% των αμερικανών μαραθωνοδρόμων ήταν γυναίκες! Μακράν το μεγαλύτερο ποσοστό παγκοσμίως, ενώ η Ισπανία έχει το μικρότερο ποσοστό εδώ. Μόλις 6%!

Επειδή λοιπόν το φύλο των δρομέων παίζει σημαντικό ρόλο στον χρόνο τερματισμού τους αφού οι γυναίκες δρομείς γενικώς είναι πιο αργές από τους άνδρες, η έρευνα προχώρησε και σε περαιτέρω ομαδοποίηση σχετική με το φύλο.

Ετσι, προέκυψε ένα πραγματικά απρόβλεπτο αποτέλεσμα! Η μικρή Ισλανδία αποδείχθηκε η χώρα που έχει τους πιο γρήγορους άνδρες (με 3.52 μέσο χρόνο τερματισμού) αλλά και γυναίκες μαραθωνοδρόμους (με 4.18). Η Ισλανδία επίσης είναι η χώρα που βελτίωσε τους χρόνους της περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη μέσα σε αυτά τα έξι χρόνια (2009-2014), ρίχνοντας τον μέσο χρόνο τερματισμού σχεδόν κατά 24 λεπτά!
Φυσικά, όλα αυτά τα στοιχεία δεν έχουν κάποια προφανή, πρακτική χρησιμότητα. Ωστόσο ο γιος μου, ο μοναδικός δρομέας στην οικογένεια που δείχνει να έχει πιθανότητες να ασχοληθεί με Μαραθωνίους στο μέλλον, θα μπορεί να επιπλήττει τον πατέρα του κι εμένα ως ανεπαρκείς Ισλανδούς.

Οι κοινωνιολογικοί υπαινιγμοί της έρευνας έχουν επίσης μεγάλο ενδιαφέρον. Για παράδειγμα, κανένα κράτος της Ανατολικής Αφρικής δεν υπάρχει στη λίστα παρότι οι κορυφαίοι μαραθωνοδρόμοι του πλανήτη έχουν γεννηθεί εκεί. «Πολύς κόσμος θεωρεί την Αφρική ως την ήπειρο που γεννά μαραθωνοδρόμους. Στην πραγματικότητα, όμως, έχει στο μυαλό του μόνο τους ελίτ αθλητές» λέει ο Γιενς Γιάκομπ Αντερσεν, δρομέας και στατιστικολόγος στο Χάντερσλεβ της Δανίας, επικεφαλής της συγκεκριμένης έρευνας. «Στην Αφρική, το τρέξιμο δεν είναι καθόλου άθλημα αναψυχής.

Εν τω μεταξύ, ο αριθμός των συμμετεχόντων από τη Ρωσία εκτοξεύτηκε κατά 300% και από την Κίνα κατά 260% την περίοδο που μελετήθηκε, όταν το αντίστοιχο ποσοστό από την Ελβετία μειώθηκε στο 1/3. Για ποιο λόγο συνέβησαν αυτά άραγε; Οι ερευνητές δεν έχουν ιδέα! Να το αντικείμενο για μια επόμενη μελέτη!
Στην Ελλάδα

Η δρομική έκρηξη της τελευταίας πενταετίας

Το ότι το τρέξιμο κέρδισε τους Ελληνες τα τελευταία χρόνια είναι φανερό. Πάρκα, δρόμοι, στάδια έχουν γεμίσει με ερασιτέχνες δρομείς, ενώ χιλιάδες είναι οι συμμετοχές από τους δεκάδες μικρούς αγώνες που γίνονται πλέον σε κάθε γειτονιά τις Κυριακές, έως τις διοργανώσεις Μαραθωνίων που τον τελευταίο χρόνο έφθασαν τις επτά (Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Μεσσήνη, Ναύπλιο, Ολυμπία, Ρόδος, Νάξος)! Η μεγάλη έρευνα των Δανών για το RunRepeat.com διαπίστωσε ένα άλμα της τάξεως του 183,69% στις ελληνικές συμμετοχές σε Μαραθώνιους μέσα στην τελευταία πενταετία.

Ωστόσο από αυτούς πολύ λίγοι, ούτε καν το 10%, είναι γένους θηλυκού. Οι γυναίκες φαίνεται δεν το παίρνουν απόφαση εύκολα να μπουν στη διαδικασία της σκληρής προπόνησης, αλλά αυτό ίσως αλλάξει τα επόμενα χρόνια. Ο μέσος χρόνος τερματισμού των ελλήνων μαραθωνοδρόμων είναι 4 ώρες και 32 λεπτά (4.30 κάνουν κατά μέσο όρο οι άνδρες δρομείς και 4.52 οι γυναίκες). Ο μέσος χρόνος τερματισμού από το 2009 έως το 2014 για τους Ελληνες αυξήθηκε: γίναμε κατά 16 λεπτά πιο αργοί· δεν είναι κάτι παράλογο, αν σκεφθεί κανείς ότι όλο και περισσότεροι αρχάριοι που τώρα πρωτοδοκιμάζουν τον εαυτό τους μπαίνουν στην κούρσα των 42.195 μ.

Οσο για το πού οφείλεται αυτή η αύξηση; Υποθέσεις μπορούν να γίνουν: η ελληνική έκρηξη, παρατηρούν οι πιο παλιοί μαραθωνοδρόμοι, ξεκίνησε με τον επετειακό Κλασικό Μαραθώνιο του 2010, για τη συμπλήρωση 2.500 ετών από τη Μάχη του Μαραθώνα. Για πρώτη φορά τόσοι Ελληνες έτρεξαν την αυθεντική διαδρομή. Κάποιοι άλλοι σημειώνουν με νόημα πως το 2009 η κρίση χτύπησε την Ελλάδα και το 2010 η χώρα μπήκε στο Μνημόνιο. Πλήθυναν οι σκοτούρες, αυξήθηκε η ανεργία, μεγάλωσε η απαισιοδοξία. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που βρήκαν στο ερασιτεχνικό τρέξιμο ένα οικονομικό μέσο εκτόνωσης. Αρκετοί μάλιστα είδαν τον τερματισμό σε έναν Μαραθώνιο ως νέο στόχο ζωής και την προπόνηση ως αντικαταθλιπτικό. Το καλό, είναι ότι διάλεξαν το πιο υγιεινό αντικαταθλιπτικό που υπάρχει!