Οταν εμφανίστηκε πριν από περίπου μία δεκαετία η νέα γενιά υπερπαπουτσιών στους αγώνες μεγάλων αποστάσεων, άλλαξε τα δεδομένα του αθλήματος. Κανένας δεν ήταν προετοιμασμένος για την ανατροπή που έφεραν τα παπούτσια της Nike με τις χοντρές σόλες και το ενσωματωμένο έλασμα από ανθρακόνημα, που αύξαναν θεαματικά την αποδοτικότητα και την ταχύτητα των δρομέων. Καθώς οι υπόλοιπες εταιρείες προσπαθούσαν να ανταποκριθούν, τα παγκόσμια ρεκόρ κατέρρεαν το ένα μετά το άλλο.

Η Παγκόσμια Ομοσπονδία Στίβου αντέδρασε θεσπίζοντας νέους κανόνες. Ενας εξ αυτών έθετε ως ανώτατο όριο πάχους της σόλας τα 40 χιλιοστά. Κι όμως, τελευταία κάτι ασυνήθιστο συμβαίνει. Οι κατασκευαστές παπουτσιών έχουν αρχίσει ξανά – και πλέον συνειδητά – να παραβιάζουν αυτό το όριο. Οι σόλες ψηλώνουν σαν… σουφλέ και οι δρομείς σπεύδουν να αποκτήσουν τα υπερμεγέθη μοντέλα, ακόμα κι αν αυτά ενέχουν τον κίνδυνο ακύρωσης σε επίσημους αγώνες.

«Είναι απλή βιομηχανική» λέει στη «Wall Street Journal» ο Πάτρικ Νάβα, επικεφαλής προϊόντων τρεξίματος της Adidas. «Οσο περισσότερο αφρό έχεις κάτω από το πόδι, τόσο πιο άνετο γίνεται το παπούτσι – κι αυτό συνήθως μεταφράζεται σε μεγαλύτερη αντοχή στο τρέξιμο». Η Adidas κυκλοφορεί το Adizero Prime X2 Strung, ένα παπούτσι με υπερυψωμένη σόλα, για το οποίο υπερηφανεύεται ότι «δεν επιτρέπεται σε επίσημους αγώνες». Κοστίζει 300 δολάρια και, όπως λέει ο Νάβα, συχνά εξαντλείται. Το φετινό καλοκαίρι αναμένεται η νέα εκδοχή του μοντέλου, και πάλι με σόλα περίπου 10 χιλιοστά πάνω από το επιτρεπόμενο όριο.

Ακαταμάχητα

Ο Γενς Γιάκομπ Αντερσεν, ιδρυτής της ιστοσελίδας RunRepeat, που ειδικεύεται σε αναλύσεις αθλητικών παπουτσιών, παρακολουθεί στενά την εξάπλωση των «παράνομων» μοντέλων. Οπως σημειώνει, από τα 100 πιο πρόσφατα παπούτσια που έχουν αξιολογηθεί στην πλατφόρμα του, τα 18 υπερβαίνουν τα 40 χιλιοστά πάχους. Για κάποιους αθλητές, αυτά τα μοντέλα είναι ακαταμάχητα – όπως για τον Ραζπόλ Πανού, δρομέα υπεραποστάσεων, ο οποίος είναι αρκετά γρήγορος ώστε να έχει χορηγό τη Hoka, αλλά στην καθημερινή του ζωή διδάσκει μαθηματικά σε ένα λύκειο στο Ντένβερ. Τον περασμένο Φεβρουάριο ο Πανού τερμάτισε πρώτος στο Πρωτάθλημα 100 μιλίων (~160 χλμ.) της Ομοσπονδίας Στίβου των ΗΠΑ. Σύντομα όμως ακυρώθηκε επειδή φορούσε ένα απαγορευμένο μοντέλο παπουτσιών: το Hoka Skyward X, με σόλα 8 χιλιοστά πάνω από το όριο.

Ο ίδιος λέει πως αποφάσισε να τα φορέσει τελευταία στιγμή, έπειτα από πρόταση υπαλλήλου της Hoka, επειδή του ταίριαζαν καλύτερα από το προηγούμενο μοντέλο του. Δεν γνώριζε ότι παραβίαζαν τους κανονισμούς. Τον κατήγγειλε – όπως πληροφορήθηκε – κάποιος με ηλεκτρονική αναφορά. Ο Πανού δεν ρίχνει ευθύνες στη Hoka, η οποία μάλιστα του κατέβαλε το πριμ της πρώτης θέσης, παρά την ακύρωση. Πιστεύει όμως ότι οι διοργανωτές του αγώνα όφειλαν να τον έχουν ενημερώσει.

Πεδίο μάχης

Οι υπεραποστάσεις στην άσφαλτο έχουν εξελιχθεί σε «πεδίο μάχης» για το ζήτημα των παπουτσιών. Πολλοί δρομείς επιλέγουν παπούτσια προπόνησης αντί για αγωνιστικά – καθώς τα πρώτα είναι πιο άνετα, αν και βαρύτερα. Και ένας αυξανόμενος αριθμός αυτών των μοντέλων παραβιάζει τους κανονισμούς της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Στίβου.

Μετά την ακύρωση του Πανού, τα μέλη του Συμβουλίου Ορεινών Υπεραποστάσεων της Ομοσπονδίας Στίβου των ΗΠΑ ξεκίνησαν καμπάνια ενημέρωσης των αθλητών, μέσω email, για τους κανονισμούς παπουτσιών στους αγώνες δρόμου (στις εκτός δρόμου και ορεινές διαδρομές, δεν υπάρχουν περιορισμοί: «Τρέξε αν θες και με βατραχοπέδιλα, είναι απολύτως νόμιμο», σχολιάζει με χιούμορ ο αντιπρόεδρος του συμβουλίου, Τζέισον Μπράιαντ.)

Για τις εταιρείες πάντως, δεν υπάρχει σοβαρό αντικίνητρο να σταματήσουν να κατασκευάζουν «παράνομα» μοντέλα – που είναι συνήθως και από τα πιο ακριβά της αγοράς. Παρότι η ποσότητα των αθλητικών παπουτσιών που πουλήθηκαν παγκοσμίως μειώθηκε κατά 2% τα τελευταία δύο χρόνια, η συνολική τους αξία αυξήθηκε κατά 14%, σύμφωνα με στοιχεία της ερευνητικής εταιρείας Circana.

Μέσα σε λίγες ώρες

Η Puma έσπασε τα κοντέρ τον περασμένο Αύγουστο με ένα πρωτότυπο πειραματικό μοντέλο. Το RB Nitro Elite είχε μπροστινό μέρος που θύμιζε σανίδα εκκίνησης γυμναστικής και σόλα ύψους… 58 χιλιοστών – σχεδόν 2 εκατοστά πάνω από το όριο! Βγήκαν 1.000 ζευγάρια και εξαντλήθηκαν μέσα σε λίγες ώρες, όπως ανέφερε εκπρόσωπος της Puma. Η εταιρεία σχεδιάζει ήδη την κυκλοφορία περισσότερων τέτοιων μοντέλων, με πιο «φορετές» επιλογές, όπως το MagMax Nitro.

Η Adidas επίσης δηλώνει πως θα συνεχίσει να βγάζει παπούτσια που παρακάμπτουν το όριο. Υπάρχει όμως ένα όριο ασφαλείας στο ύψος της σόλας. «Διαπιστώνουμε ότι τα 50 χιλιοστά είναι μάλλον το ανώτερο ύψος στο οποίο μπορούμε να φτάσουμε με ασφάλεια» λέει ο Νάβα. «Πάνω από αυτό, αρχίζει και μεγαλώνει ο κίνδυνος να… σωριαστείς στο έδαφος».

Τελευταία Νέα