Δεν θυμάμαι εκλογές με μεγαλύτερη αβεβαιότητα. Αβεβαιότητα για τον σχηματισμό κυβέρνησης, αβεβαιότητα για την επίδραση στην οικονομία, αβεβαιότητα για τη διαπραγμάτευση που θα ακολουθήσει, αβεβαιότητα ακόμα και για τη σταθερότητα του πολιτικού σκηνικού στην περίπτωση διπλών εκλογών ή εσωτερικής σύγκρουσης στα πλαίσια του ΣΥΡΙΖΑ μετά τον αναμενόμενο συμβιβασμό με τους εταίρους.

Στις περιπτώσεις ακραίας αβεβαιότητας είναι καλό να απαριθμούμε τις βεβαιότητες. Η μία προφανώς είναι ότι θα έχουμε μια νέα κυβέρνηση, διαφορετική απ’ όσες είχαμε τα τελευταία 30 χρόνια. Μια άλλη, πολύ πιο σημαντική, έχει να κάνει με τις απολύτως απαραίτητες για την οικονομική ανάπτυξη πολιτικές, που είναι οι εξής:

(α) Απελευθέρωση της οικονομικής δραστηριότητας. Σπάσιμο των πανίσχυρων καρτέλ. Πραγματικό άνοιγμα των επαγγελμάτων. Κατάργηση όλων των «εμποδίων στην είσοδο» για νέους επιχειρηματίες και ξένους επενδυτές, ασφάλεια δικαίου, καλής ποιότητας ρυθμιστικό πλαίσιο.

(β) Μείωση του κόστους συναλλαγών (ειδικά του διοικητικού και γραφειοκρατικού κόστους). Απλοποίηση του θεσμικού πλαισίου αλλά και του φορολογικού συστήματος, που πρέπει επιτέλους να σταθεροποιηθεί!

(γ) Αντιμετώπιση του Ασφαλιστικού επειγόντως. Είναι η δαμόκλειος σπάθη που απειλεί να οδηγήσει στην απόλυτη καταστροφή!

(δ) Επιτάχυνση των διαδικασιών για την επίλυση των δικαστικών διαφορών χωρίς εκπτώσεις στο κράτος δικαίου. Καταπολέμηση της διαφθοράς μικρής και μεγάλης κλίμακας.

(ε) Συνέχιση και εμβάθυνση των μεταρρυθμίσεων στην παιδεία. Ενίσχυση της πρωτοβάθμιας και της δευτεροβάθμιας κυρίως εκπαίδευσης. Αύξηση των κονδυλίων για την έρευνα στο ελάχιστο αλλά αξιοπρεπές 1,5%.

(στ) Ενίσχυση των θεσμών του κράτους πρόνοιας και κυρίως έμφαση στην αποτελεσματικότητά τους. Στόχος είναι η μείωση της φτώχειας και η στήριξη των οικονομικά αδύναμων, όχι η εξαγορά της μεσαίας τάξης.

Αν είναι να ξοδέψει κάπου το κράτος από το υστέρημα, ας το κάνει για τη βασική υποδομή του κράτους πρόνοιας και της ανάπτυξης.

Για όλα τα παραπάνω δεν χρειάζεται να ανακαλύψουμε τον τροχό. Τον έχουν ανακαλύψει άλλοι, και λειτουργεί πολύ ικανοποιητικά. Υπάρχει μόνο ένα πρόβλημα: το πολιτικό κόστος. Ομως το κόστος της μη χρήσης της είναι ακόμα μεγαλύτερο.

Αν η νέα κυβέρνηση δεν λάβει σοβαρά υπόψη αυτήν τη λίστα, θα πέσει πάλι από τα σύννεφα μαζί με την κοινωνία που θα την εμπιστευτεί. Αλλά πλέον κανείς δεν δικαιούται να ισχυριστεί ότι είναι αθώος ή αδαής.

Ο Αριστείδης Χατζής είναι αναπληρωτής καθηγητής Φιλοσοφίας Δικαίου και Θεωρίας Θεσμών στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.