Αναζήτηση
«Είναι αναγκαίος ο λογιστικός έλεγχος του χρέους ώστε να αποσαφηνιστεί το ανήθικο και παράνομο σκέλος του, το οποίο δεν πρέπει να αποπληρωθεί. Είναι μία από τις οδούς για να προαχθεί η αλληλεγγύη ανάμεσα στους εργαζόμενους στην Ελλάδα και στη Γερμανία».
Αυτά δήλωσε στις 27 Νοεμβρίου, κατά την επίσκεψή της στην Ελλάδα, η επικεφαλής της ευρωομάδας της Αριστεράς Γκάμπι Τσίμερ. Μιλώντας την επομένη σε βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ επανέλαβε ότι «είναι απαραίτητη μία επιτροπή που θα επανεξετάσει τη νομιμότητα του χρέους. Χρέος παράνομο και ανήθικο δεν θα ζητηθεί και δεν θα επιστραφεί. Αν δεν το κάνουν αυτό οι κυβερνήσεις στις χώρες που αντιμετωπίζουν την κρίση θα το κάνουμε εμείς». Μας ζήτησε ακόμη να κάνουμε τα μαθήματά μας, αλλά αυτή είναι μια άλλη συζήτηση.
Η έννοια του «παράνομου», «ανήθικου», «απεχθούς» ή «ειδεχθούς» χρέους (odious debt) έχει έρθει αρκετές φορές στο προσκήνιο, κυρίως με πρωτοβουλία του ΣΥΡΙΖΑ και κινήσεων όπως η Σεισάχθεια. Ο ορισμός που συνήθως χρησιμοποιείται είναι εκείνος που έδωσε το 1927 ο ρώσος νομικός Αλεξάντερ Ναούμ Σακ: «Οταν ένα δεσποτικό καθεστώς συνάπτει ένα χρέος, όχι για τις ανάγκες ή τα συμφέροντα του κράτους αλλά για να ενισχύσει τον εαυτό του, να καταστείλει μία λαϊκή εξέγερση κ.λπ., το χρέος αυτό είναι απεχθές για τον λαό ολόκληρου του κράτους και δεν δεσμεύει το έθνος. Είναι ένα χρέος του καθεστώτος, ένα προσωπικό χρέος που συνήψε ο δυνάστης, και κατά συνέπεια καταρρέει μαζί με την κατάρρευση του καθεστώτος». Η ελληνική κυβέρνηση δεν εμπίπτει βέβαια ακριβώς στην κατηγορία των δεσποτικών καθεστώτων, αφού έχει προκύψει από εκλογές, αλλά για την οικονομία της συζήτησης μπορούμε να το δεχθούμε. Σύμφωνα με ορισμένους Αγανακτισμένους, άλλωστε, δεν είναι παρά μια συνέχεια της χούντας.
Ως τώρα δεν γνωρίζαμε πόσο ακριβώς είναι αυτό το «απεχθές χρέος». Φανταζόμασταν όμως ότι είναι μπόλικο, αφού ο ΣΥΡΙΖΑ επαναλαμβάνει σε όλους τους τόνους ότι αν αναλάβει την εξουσία θα απαιτήσει τη διαγραφή του μεγαλύτερου μέρους του χρέους. Και να που ο εκ των εκπονητών του οικονομικού του προγράμματος, ο Γιώργος Σταθάκης, έκανε χθες αυτό ακριβώς που ζήτησε η κυρία Τσίμερ προκειμένου να υπάρξει αλληλεγγύη μεταξύ των εργαζομένων: αποσαφήνισε ποιο μέρος του χρέους είναι απεχθές και κατά συνέπεια μπορούμε να ζητήσουμε με νομικά μέσα τη διαγραφή του. Είναι εκείνο που συνδέεται με τα εξοπλιστικά προγράμματα και ανέρχεται στο 5% του ΑΕΠ, δηλαδή στο 3% περίπου του συνολικού χρέους. Το υπόλοιπο, τόνισε, δεν μπορεί νομικά να αμφισβητηθεί.
Αρα το λύσαμε, επρόκειτο για παρεξήγηση. Πάνω που πήγαμε όμως να στείλουμε ενημερωτικό e-mail στο Βερολίνο, εκδόθηκε διορθωτική ανακοίνωση του ΣΥΡΙΖΑ όπου αναφέρεται ότι το κόμμα θα ζητήσει πράγματι διαγραφή του μεγαλύτερου μέρους του χρέους, ανεξάρτητα αν είναι απεχθές ή όχι. Καλύτερα να μην το μάθει η Γκάμπι. Οσο για τον Σταθάκη, μάλλον θα σκίσει τα πτυχία του.
