αφήγηση. Τελειώνει το πρώτο εξάμηνο του 2014. Η ελληνική προεδρία της ΕΕ αποτελεί παρελθόν. Το ίδιο και οι ευρωεκλογές, όπως και οι ελληνικές αυτοδιοικητικές εκλογές. Βουλευτικές εκλογές στην Ελλάδα μάλλον δεν έχουν γίνει προς μεγάλη απογοήτευση της στήλης, η οποία ανήκει σε όσους θεωρούν τη συχνή διεξαγωγή εθνικών εκλογών (ανά εξάμηνο ή, ακόμα καλύτερα, ανά τρίμηνο) αναπόσπαστο στοιχείο του συγκριτικού πλεονεκτήματος της χώρας, μέσο λύτρωσης του λαού και πανηγυρική επιβεβαίωση της αρχής «στη δημοκρατία δεν υπάρχουν αδιέξοδα». «Αδιέξοδα δεν υπάρχουν», σκέφτεται ο συντάκτης της στήλης, «αλλά με τις τελευταίες εκλογές να ‘χουν γίνει πριν από δύο ολόκληρα χρόνια δεν πάμε πουθενά». Είναι Ιούλιος. Η εποχή επιβάλλει διακοπές για όσους εργάστηκαν αόκνως για την επιτυχία της προεδρίας αλλά και για όσους παρέμειναν ούτως ή άλλως άνεργοι. Ο καύσων δεν αστειεύεται. Εχει παραλάβει τη σκυτάλη από την αιθαλομίχλη του χειμώνα και από τους προεξαγγελτικούς νοτιάδες της άνοιξης και του δίνει και καταλαβαίνει. Η χώρα, που πλήττεται από την ώρα που γεννήθηκε για πολλούς και διάφορους λόγους, δοκιμάζεται για άλλη μία φορά. Ο πρώτος που δικαιούται μια εβδομάδα ξεκούραση κάτω από αυτές τις συνθήκες είναι φυσικά ο έλληνας Πρωθυπουργός. Οχι τόσο για να απολαύσει τις δάφνες της επιτυχίας του πρώτου εξαμήνου όσο για να χαλαρώσει λίγο πριν επιδοθεί στο τιτάνιο έργο που ανέθεσε στον εαυτό του και τον περιμένει κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2014: να καταστήσει την Ελλάδα χώρα φυσιολογική. Το σκηνικό ευνοεί τον ρεμβασμό και τη διανοητική περιπλάνηση. Ακολουθούν αποσπάσματα αυτού του ταξιδιού του νου και της ψυχής που θα μπορούσε να έχει τον τίτλο «Μεσοκαλόκαιρο – μονόλογος ενός Πρωθυπουργού».

εξομολόγηση. «Μήπως το παράκανα; Ξέρω, είμαι εκ φύσεως μάλλον παρορμητικός. Παλιά ήμουν πιο πολύ. Μεσολάβησαν πράγματα, όμως, που με δίδαξαν πολλά. Πράγματα που τα πλήρωσα. Ηταν και κείνο το πέρασμα της ερήμου. Δέκα ολόκληρα χρόνια! Βλέπεις, όμως, πάντα κάτι μένει στο βάθος από το βασικό μέταλλο της ψυχής. Ετσι μου βγήκε μάλλον αυτό για την Ελλάδα. Το είπα: πρέπει να γίνει φυσιολογική. Τι το ‘θελα; Πριν από λίγα χρόνια μιλούσαν όλοι για ελληνικές «ταυτότητες» και «ιδιοπροσωπίες». Τι ήταν αυτά; Οψεις αυτού που σήμερα καταγγέλω έμμεσα ως μη φυσιολογικό; Πήρα να διαβάσω τα μαθήματα του Φουκό στο Κολέγιο της Γαλλίας που αναφέρονται στους «μη φυσιολογικούς», τους «Ανώμαλους», όπως είναι ο τίτλος του σχετικού βιβλίου. Κουράστηκα. Το παιχνίδι των ορισμών δεν με πήγαινε πουθενά. Αφέθηκα στο παιχνίδι των ελεύθερων συνειρμών».

καταγωγή. «Είμαι φιλελεύθερος. Δεν είμαι μαρξιστής. Τον Μαρξ τον εκτιμώ γιατί ο ίδιος μιλούσε για κεφάλαιο και όχι για κεφαλαιοκρατία, όπως οι επίγονοί του. Η Ελλάδα, ως νέο ελληνικό κράτος, κατάγεται από μια φάση της ροής και των αντίστοιχων αποκρυσταλλώσεων ή «εδαφοποιήσεων» του κεφαλαίου. Απ’ αυτό κατάγεται τουλάχιστον όσο και από τον Ομηρο, τον Πλάτωνα και τον Κωνσταντίνο Παλαιολόγο. Με αυτήν την έννοια είναι συνομήλικη των χωρών της Λατινικής Αμερικής που γεννήθηκαν το πρώτο μισό του 19ου αιώνα. Εκείνες έγιναν «ανεξάρτητα» κράτη – έθνη λόγω φυτειών, χερσαίων εκτάσεων, λόγω στεριάς κοντολογίς. Εμείς γίναμε «ανεξάρτητοι» λόγω θαλάσσης. Η θάλασσα καταξιωνόταν τότε ως βασική οδός των μεταφορών, δηλαδή του εμπορίου, αλλά και ως πεδίο πολέμου. Ετσι τη χρειάζονταν και την κατασκεύασαν τη χώρα οι πρώτοι δανειστές της. Κι ας μιλούσε ο Μπολιβάρ για «Ομοσπονδία χωρών της Λατινικής Αμερικής» όπως, λίγο πριν, ο δικός μας ο Ρήγας για «Βαλκανική Ομοσπονδία». Οχι. Κράτη – έθνη…».

σχέσεις. «Και οι Δυτικοευρωπαίοι, που το παίζουν σήμερα κανονικοί, είχαν κι αυτοί τον εμφύλιό τους. Το γήπεδό του ήταν, σε αντίθεση με τον δικό μας, το θρησκευτικό όχι το πολιτικό. Μεταρρύθμιση – Αντιμεταρρύθμιση και δεν συμμαζεύεται. Λούθηρος εναντίον παπικής εξουσίας. Ασύλληπτες αγριότητες. Ισως αυτό να νομιμοποίησε στα μάτια τους το κράτος ως κοσμικό διαιτητή, με έναν τρόπο που δεν έγινε σ’ εμάς κατορθωτός. Η πελατειακότητα, αν το καλοσκεφτείς, είναι η αποθέωση της σχέσης εις βάρος του κανόνα. Η δική μας πολιτική θρησκεία έχει κέντρο τον άνθρωπο, όχι απλώς τον πελάτη. Αυτό δυσκολεύομαι να το εξηγήσω στους ξένους. Εδώ τα πράγματα γίνονται για χάρη του άλλου, όχι επειδή πρέπει να γίνουν. Το απρόσωπο μιας αρχής ή ενός κανόνα είναι το τέλος της ζωής. Και όχι μόνο αυτό, αλλά και το όνομά μας είναι η ψυχή μας. Οχι, αυτό είναι από τα παλιά. Απ’ αυτά που μ’ έκαναν να πω πολύ αργότερα το «ουδείς αλάθητος»».