Οι εκλογές στη Γερμανία τελείωσαν. Οι νικητές και οι χαμένοι είναι ξεκάθαροι και το πολιτικό σκηνικό έχει αλλάξει σημαντικά. Το αληθινό δράμα ωστόσο δεν συνέβη μεταξύ των μεγάλων κομμάτων αλλά στα όρια του πολιτικού φάσματος.

Η Καγκελάριος Ανγκελα Μέρκελ γιορτάζει τη μεγάλη νίκη της, καθώς το κόμμα της των Χριστιανοδημοκρατών (CDU) μόλις που έχασε την απόλυτη κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Το μέγεθος της νίκης της όμως οφείλεται κυρίως στην κατάρρευση των Ελεύθερων Δημοκρατών (FDP) του συνασπισμού της, οι οποίοι για πρώτη φορά στην ιστορία της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας δεν θα αντιπροσωπεύονται στην Μπούντεσταγκ.

Οι φιλελεύθεροι αποτελούσαν πάντα σημείο-κλειδί της γερμανικής μεταπολεμικής δημοκρατίας. Τώρα δεν είναι στο Κοινοβούλιο. Την ευθύνη γι’ αυτό την έχει κυρίως το FDP. Κανένα κυβερνών κόμμα δεν μπορεί να έχει τόσο ανίκανους υπουργούς και ηγεσία. Το μόνο που χρειάστηκε να κάνει η Μέρκελ είναι να παρακολουθήσει τη δημόσια αυτοκτονία των φιλελεύθερων.

Τα κόμματα της αντιπολίτευσης πλήρωσαν επίσης το τίμημα της αποτυχίας τους να καταλάβουν την πραγματικότητα. Η οικονομία πάει καλά, η ανεργία είναι χαμηλή και οι περισσότεροι Γερμανοί βρίσκονται σε καλύτερη κατάσταση από ό,τι παλιότερα. Ομως, αντί να επικεντρωθούν στις αδυναμίες της κυβέρνησης –την ενέργεια, την Ευρώπη, την εκπαίδευση και τις πολιτικές που αφορούν την οικογένεια -, στοιχημάτισαν το πολιτικό τους μέλλον στην κοινωνική δικαιοσύνη.

Οι κυβερνητικές πλειοψηφίες στη Γερμανία (και επομένως οι εκλογές) κερδίζονται πάντα στο Κέντρο. Ο προκάτοχος της Μέρκελ, ο ηγέτης των Σοσιαλδημοκρατών (SPD), ο Γκέρχαρτ Σρέντερ, το ήξερε αυτό καλά. Αλλά αυτή τη φορά οι αντίπαλοί της, το SPD, το Die Linke (Η Αριστερά) και οι Πράσινοι, καθάρισαν το Κέντρο και κανιβάλισαν ο ένας τον άλλον στην αριστερή πτέρυγα. Το θέμα της ηγεσίας έκανε τα πράγματα χειρότερα –ο Πέερ Στάινμπρουκ του SPD και ο Γιούργκεν Τριτίν των Πρασίνων δεν είχαν ποτέ την παραμικρή ευκαιρία απέναντι στη Μέρκελ και τον υπουργό Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε.

Το μόνο που θα μπορούσε να προκαλέσει δομικές αλλαγές στην πολιτική της Γερμανίας είναι η άνοδος του (ευρωσκεπτικιστικού) κόμματος Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD). Αν και δεν κατάφερε να συγκεντρώσει το 5% των ψήφων για να μπει στην Μπούντεσταγκ, το κόμμα τα πήγε πολύ καλύτερα από όσο αναμενόταν. Εάν η ηγεσία του μπορέσει να χτίσει πάνω στην επιτυχία αυτή, το AfD θα τα πάει καλά στις επερχόμενες εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που θα γίνουν την ερχόμενη άνοιξη.

Πάντως, παρά τα προβλήματα του FDP και την καταστροφική εκλογική τακτική των κομμάτων της αντιπολίτευσης, η Μέρκελ θα χρειαστεί κόμμα για να συνεργαστεί. Η «Αριστερά» δεν αποτελεί επιλογή και οποιαδήποτε προσπάθεια να χτιστεί συνασπισμός με τους Πράσινους –ένα κόμμα που θα αντιμετωπίζει προβλήματα για αρκετόν καιρό ακόμη –θα δημιουργήσει αστάθεια.

Επομένως, η Γερμανία θα μείνει με έναν μεγάλο συνασπισμό –όπως ήθελε και το εκλογικό της σώμα. Το SPD θα αντιδράσει στην προοπτική αλλά τελικά θα ενδώσει, επειδή η Μέρκελ έχει ένα σημαντικό ατού: μπορεί να ζητήσει νέες εκλογές στις οποίες το CDU πιθανότατα θα μπορέσει να κερδίσει την απόλυτη πλειοψηφία.

Ενας μεγάλος συνασπισμός δεν είναι η χειρότερη επιλογή. Τίποτε δεν χάνει τη λάμψη του τόσο γρήγορα όσο μια εκλογική νίκη και το γερμανικό ειδύλλιο σύντομα θα δεχθεί πλήγμα από τη σκληρή πραγματικότητα –την κρίση στην Ευρωπαϊκή Ενωση, τη Συρία, το Ιράν και την ενεργειακή πολιτική.

Ενας μεγάλος συνασπισμός θα μπορούσε να δείξει μεγαλύτερη ευελιξία στην αντιμετώπιση της ευρωκρίσης, αλλά λιγότερη σε θέματα εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφάλειας. Θα έχει επίσης ενδιαφέρον να δούμε πώς η Μέρκελ θα αντιμετωπίσει το θέμα της ενέργειας –τη στροφή προς πιο οικολογικές μορφές ενέργειας -, το πιο σημαντικό θέμα στο εσωτερικό της χώρας. Ή θα πετύχει ή η προσπάθεια αυτή θα είναι ιστορική αποτυχία για τη Γερμανία και την οικονομία της.

Ο διευθυντής του περιοδικού «Σπίγκελ», Ρούντολφ Αουγκστάιν, ο οποίος ποτέ δεν έτρεφε μεγάλη συμπάθεια για τον πρώην καγκελάριο Χέλμουτ Κολ, έβαλε τίτλο «Συγχαρητήρια Καγκελάριε» στο άρθρο του για την ενοποίηση της Γερμανίας. Για τη Μέρκελ, οι εκλογές άνοιξαν μια πόρτα, ιδιαίτερα όσον αφορά την αντιμετώπιση της ευρωκρίσης και την εμβάθυνση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Αλλά θα περιμένω να περάσει από αυτήν την πόρτα για να τη συγχαρώ.

Ο Γιόσκα Φίσερ, ηγέτης επί εικοσαετία του κόμματος των Πρασίνων, διετέλεσε υπουργός Εξωτερικών και αντικαγκελάριος από το 1998 έως το 2005 υπό τον σοσιαλδημοκράτη Σρέντερ

Τελευταία Νέα