Κατά τον Σοπενχάουερ: «Το όλον της αλήθειας περνά τρία στάδια. Πρώτον, λοιδορείται. Δεύτερον, της αντιτίθενται βίαια. Τρίτον, γίνεται αποδεκτή όταν καθίσταται αυταπόδεικτη». Μόνο που τότε μπορεί να είναι αργά. Η τρέχουσα πολιτική περίοδος, έως τον Μάιο του 2014, είναι η πλέον καθοριστική της κρίσης. Κάποιες αλήθειες πρέπει να ιδωθούν έγκαιρα.

1Δεν υπάρχει δυνατότητα εκλογικού αιφνιδιασμού. Μόνο πτώση της κυβέρνησης από ατύχημα. Αν o ένας από τους δύο εταίρους επιδιώξει εθνικές εκλογές πρέπει να προϋπολογίσει τις διερευνητικές εντολές, τον σχηματισμό υπηρεσιακής κυβέρνησης και να έχει αναγνώσει σωστά την κρίση της ΕΡΤ, όταν το πολιτικό τοπίο μεταβλήθηκε δραστικά σε ελάχιστο χρονικό διάστημα.

2 Η ηγεσία της ΝΔ είναι εγκλωβισμένη από τον ισχύοντα εκλογικό νόμο, που διευκολύνει την πόλωση. Ομως, η τρέχουσα σύγκρουση δεν έχει πλέον κλασικά παραταξιακά χαρακτηριστικά. Η ΝΔ διεξάγει λάθος μάχη. Η μάχη δεν δίνεται για την πρωτιά. Εξάλλου η θεώρηση ότι εκφράζει το σύνολο της συντηρητικής παράταξης είναι πλασματική. Το ΠΑΣΟΚ πλήρωσε τον λαϊκισμό του. H ΝΔ θα πληρώσει τον πελατειακό χαρακτήρα της και το αντιμεταρρυθμιστικό DNA της.

3Το ΠΑΣΟΚ έχει εγκλωβιστεί σε έναν αποστολικό ρόλο. Ασχολείται πιο ενεργά από τη ΝΔ με την κυβέρνηση. Συμπεριφέρεται σαν μια εσωτερική «task force» ειδικών στο κυβερνητικό know how. Επωμίζεται μεγαλύτερο πολιτικό κόστος από τους υπουργούς του. Η συνεχιζόμενη θυσία του το τιμά, θα αναγνωριστεί ιστορικά, αλλά καταντά αυτομαστίγωση ιησουίτη μοναχού. Η εξάντληση των πολιτών από την κρίση δεν αποζητά πλέον διαχειριστές της κατάστασης αλλά έμπνευση και σχέδιο.

4 Η εκλογική βάση της λεγόμενης Κεντροαριστεράς, αυτής που πολιτικά κωδικοποιήθηκε με στοιχεία πριν από το 2009, και ένα σημαντικό τμήμα της εν δυνάμει σημερινής δημοκρατικής παράταξης ζητούν από το ΠΑΣΟΚ να μετατραπεί από μια καλύτερη ΝΔ σε καλύτερο ΣΥΡΙΖΑ. Προφανώς δεν υπάρχει καλός ΣΥΡΙΖΑ, γιατί δεν υπάρχει καλός λαϊκισμός.

5 Ζούμε την επικινδυνότητα του λαϊκισμού, που τόσο γρήγορα τροφοδότησε τη δημιουργία ναζιστικού κόμματος. Υπάρχει σοβαρό ενδεχόμενο οι ναζιστές να είναι τρίτο κόμμα –και να πάρουν εντολή σχηματισμού κυβέρνησης –στις εθνικές εκλογές ή δεύτεροι στις ευρωεκλογές, οπότε ας αναρωτηθούμε: ποιος θα είναι τρίτος; Μπορούμε να αντιληφθούμε τις διεθνείς οικονομικές και πολιτικές αντιδράσεις που θα επισυμβούν σε μηδενικό χρόνο; Σε αυτά τα ενδεχόμενα η κυπριακή κρίση θα μοιάζει παιδική χαρά. Το αντέχουμε;

6 Η πολιτική περίοδος που άρχισε προσδιορίζεται από την καθοριστική σύγκρουση του επελαύνοντος λαϊκισμού με τη Δημοκρατία και τον ευρωπαϊκό προσανατολισμό της χώρας. Είναι κορυφαίο λάθος να θεωρηθεί ότι η προεκλογική συζήτηση θα περιοριστεί μεταξύ των αναπτυξιακών δυνατοτήτων της Αυτοδιοίκησης και της ευρωπαϊκής συνοχής.

7 Το οικονομικό περιβάλλον δεν θα αλλάξει ουσιαστικά έως τον Μάιο. Δυστυχώς, δεν προκύπτουν δυνατότητες παροχής ικανής ρευστότητας για την κίνηση της αγοράς και για επενδύσεις. Οι αποκρατικοποιήσεις, έστω με τη μορφή τιτλοποιήσεων, δεν φαίνονται εύκολες. Μετά τις διαπραγματεύσεις για νέο πρόγραμμα κάθε οικογένεια θα αντιληφθεί ότι η τωρινή κατάσταση θα παρατείνεται έως το 2016. Δεν θα φοβάται το χειρότερο ούτε όμως θα προσδοκά το καλύτερο.

8 Δημοσκοπικά η κοινή γνώμη κατά σοβαρό ενδεχόμενο θα επηρεάζεται από το βαρόμετρο της Χρυσής Αυγής, παρά από την πρωτιά, το δε ΠΑΣΟΚ θα ακολουθεί (σχετικά) παράλληλα τις αυξομειώσεις του ΣΥΡΙΖΑ. Αυτό γιατί, όσο και αν αμοιβαία αρνούνται την ενδεχόμενη συνεργασία, κρίσιμο ποσοστό μακροχρονίως εθισμένων στο ΠΑΣΟΚ ψηφοφόρων το θεωρεί αναγκαστικό συνεταίρο και παιδαγωγό του ΣΥΡΙΖΑ.

9 Το σημερινό ΠΑΣΟΚ ασκεί επιρροή μεγαλύτερη του μεγέθους του. Ομως το μέγεθος είναι τελικά που μετράει. Η σταθερότητα απαιτεί από ένα κεντρώο κόμμα, αν δεν μπορεί να σπάσει το τεχνητό δίπολο ΝΔ/ΣΥΡΙΖΑ, τουλάχιστον να είναι τρίτο. Δύσκολη αποστολή. Το ΠΑΣΟΚ ως διαχειριστής της κρίσης και προγεφύρωμα της σύγκρουσης με τον λαϊκισμό αποδεκατίστηκε.

10 Το κλειδί αποτροπής μιας περιπέτειας ή εκτροπής βρίσκεται στην υπέρβαση του ΠΑΣΟΚ με την ανασυγκρότηση του μεσαίου χώρου, όποιο όνομα και αν της δοθεί: Σοσιαλδημοκρατία, Κεντροαριστερά, Δημοκρατική Παράταξη. Δεν μένει χρόνος. Αρκετός καφές και αλκοόλ καταναλώθηκαν. Αρκετά η μισαλλοδοξία μάς οδήγησε στην υπονόμευση της παράταξής μας. Αρκετά αναζητήθηκε η Ιφιγένεια. Αυτή τη φορά, δεν πρόκειται για μιαν… Ελένη. Καιρός να μετρηθούν οι Ελληνες και να δούμε ποιοι παραμένουν απλά Λακεδαιμόνιοι.

Ο Γιάννης Δατσέρης είναι πυρηνικός γιατρός, πρώην υπεύθυνος επικοινωνίας του ΠΑΣΟΚ