Πόρτες που έτριζαν, γείτονες που μιλούσαν δυνατά, τζάμια που έσπαζαν ήταν ό,τι μισούσε περισσότερο ο Αρθουρ Σοπενχάουερ στη ζωή του. Μόνο όμως όταν μετακόμισε με το αγαπημένο του σκυλάκι στη Φρανκφούρτη το μίσος του για τον θόρυβο μετατράπηκε σε φιλοσοφική διατριβή. Δεν θα μάθουμε ποτέ το είδος της συμβολής που προσέφερε η πολύβουη πόλη στην έμπνευση του Σοπενχάουερ. Ξέρουμε όμως ότι το 1850 ο γερμανός φιλόσοφος ανακήρυξε τον θόρυβο στον μεγαλύτερο εχθρό της σκέψης. Το βασικό του επιχείρημα ήταν ότι ένα σπουδαίο μυαλό μπορεί να παράγει μεγαλειώδεις σκέψεις μόνο όταν εστιάζει σε ένα σημείο όλες τις δυνάμεις της προσωπικής του ικανότητας συγκέντρωσης. Οπως ένας ισχυρός στρατός χάνει τη δύναμή του όταν οι στρατιώτες του παρατάσσονται φύρδην μίγδην, έτσι και ένα σπουδαίο μυαλό γίνεται «κοινό» όταν διασκορπίζονται οι δυνάμεις του.

Τη σχέση μίσους που είχε ο Σοπενχάουερ με τον θόρυβο υπενθυμίζει ο συγγραφέας Τζορτζ Πρότσνικ στους New York Times. Ο Πρότσνικ έχει γράψει ένα βιβλίο σχετικά με τον εύγλωττο τίτλο «Κυνηγώντας τη σιωπή – Αναζητώντας το νόημα σε έναν θορυβώδη κόσμο». Ο συγγραφέας εξερευνά το όριο που χωρίζει τον θόρυβο από τη σιωπή και την άνιση μάχη που μαίνεται ανάμεσά τους. Από μια άποψη ο Πρότσνικ περιγράφει ένα θρίλερ. Αυτός ο κόσμος μοιάζει να θέλει να εξορίσει τη σιωπή. Ο θόρυβος επιτίθεται μαζικά από την τηλεόραση, το πληκτρολόγιο, του κουδούνισμα του κινητού, τα αυτοκίνητα, τις φωνές. Κάθε πηγή θορύβου γίνεται ένα πανίσχυρο όπλο που εκτελεί με συνοπτικές διαδικασίες τη σιωπή. Είναι κάτι που επιβεβαιώνουν στον αμερικανό συγγραφέα γιατροί, νευροεπιστήμονες, ειδικοί της ακουστικής, ακτιβιστές, ακόμη και μοναχοί. Ζούμε μια περιβαλλοντική καταστροφή, την έκταση της οποίας δεν έχουμε αντιληφθεί πλήρως. Για ακόμη μία φορά το ανθρώπινο είδος απειλεί την ίδια του την ύπαρξη.

Στην έλλειψη της σιωπής μπορεί να αποδώσει κανείς πολλά δεινά. Δεν είναι μόνο ότι τα ντεσιμπέλ κλονίζουν το νευρικό μας σύστημα και αλλοιώνουν τη λειτουργία της ακοής, που στην ουσία είναι ένα σύστημα προειδοποίησης κινδύνων ειδικά σχεδιασμένο για τους ανθρώπους των σπηλαίων. Ο δημόσιος διάλογος που διεξάγεται σε συνθήκες θορύβου και χωρίς ανάσες σιωπής γίνεται και ο ίδιος θόρυβος. Πηγές θορύβου είναι η κακοφωνία, η μισαλλοδοξία, ο φανατισμός, η φωνή που θέλει να σκεπάσει μια άλλη φωνή. Η λύση όμως δεν είναι μια γωνιά ησυχίας και σιωπής. Η λύτρωση δεν βρίσκεται στην απομόνωση. Οπως μάλλον διαπίστωσε ο Σοπενχάουερ χωρίς να μας το πει ποτέ, ο μεγαλύτερος εχθρός της σκέψης μπορεί να νικηθεί μόνο αν μετακομίσει κανείς στην καρδιά του τέρατος.

Τελευταία Νέα