Τηλεοπτικός Θεόδωρος Πάγκαλος, ως συνήθως πανειδήμων, παντεπόπτης, κριτής, τιμητής, αξιολογητής των πάντων. Και, βεβαίως, διανοητικά ανατρεπτικός. Η νέα του «ανακάλυψη»; Το «33% των Ελλήνων» που το 1974 ψήφισαν υπέρ της Βασιλευομένης Δημοκρατίας εντάσσονται στο ίδιο ιδεολογικό ρεύμα με τους χρυσαυγίτες, αποτελούν πρόδρομους του σημερινού φασισμού! Ας παρακάμψουμε τα ανακριβή ποσοστά. Και ας πάμε στην ουσία της ρήσης, αφού, σε παράλογους καιρούς, ο παραλογισμός αξίζει λογική αντιμετώπιση.

Η Βασιλευομένη Δημοκρατία έχει μειονεκτήματα και πλεονεκτήματα. Στα πρώτα, ασφαλώς, ανήκει η αναγνώριση –ελάχιστα συμβατή προς την αστική αξιοκρατία και τη «φυσική ισότητα των ανθρώπων στην αφετηρία» –κληρονομικών τίτλων, ρόλων και προνομίων. Στα ελαττώματά της εντάσσεται, επίσης, το ενδεχόμενο ύπαρξης «ηλίθιου διάδοχου» (εννοώ μονάρχη ελλειμματικής πολιτικής κρίσης, όπως ο τελευταίος εστεμμένος μας, όχι ανίκανου προς δικαιοπραξία)… Επιπλέον το σύστημα αυτό αφαιρεί από μια κορεσμένη κοινωνία τη δυνατότητα εκτόνωσης, με απομάκρυνση του ισχυρότερου, σε συμβολικό επίπεδο, εκφραστή της κρατικής εξουσίας (φανταστείτε, οι παλαιότεροι, τον… Σαρτζετάκη ισόβιο) κ.ο.κ.

Στα εγγενή, μάλιστα, αυτά αρνητικά η Ιστορία προσέθεσε και άλλα: αφαίρεσε, π.χ., από τον μοναρχικό θεσμό την παλιά του δυνατότητα να υπηρετεί το εθνικό συμφέρον με συμβατούς προς τη φύση του τρόπους, όπως ήταν η βασιζόμενη σε συγγενικούς δεσμούς μεταξύ των εστεμμένων άσκηση της λεγόμενης «ανακτορικής διπλωματίας» (χάρη στην οποία εμείς πήραμε τα Επτάνησα το 1864 και την Καβάλα το 1913). Επιπρόσθετα, ειδικά στη χώρα μας, ο συγκεκριμένος θεσμός στερήθηκε νωρίς το βασικό εγγενές του πλεονέκτημα, δηλαδή τον «φύσει» υπερκομματικό χαρακτήρα, αφού η πολιτική μυωπία των βασιλιάδων μας τους κατέστησε, από το 1915, παραταξιάρχες…

Τούτων δοθέντων θα παρείλκε, ίσως, η αναφορά στα πλεονεκτήματα του δεδομένου θεσμού, όπως π.χ. ότι θα απήλλασσε ένα πολιτικό σύστημα σαν το δικό μας από τους ανά πενταετία κραδασμούς για ανάδειξη αιρετού αρχηγού κράτους με συμβολικό μόνο ρόλο (ιδίως όταν η συγκυρία επιτρέπει σε ανεύθυνες αντιπολιτεύσεις να χρησιμοποιούν την εν λόγω εκλογή για μικροπολιτικές σκοπιμότητες).

Από τη –λογική –προτίμηση, ωστόσο, στην Προεδρευομένη Δημοκρατία μέχρι του να θεωρούμε φασίστες όσους προτάσσουν τα πλεονεκτήματα της Βασιλευομένης Δημοκρατίας, η απόσταση είναι τεράστια. Και η αβασάνιστη διάνυσή της καταστροφική: Αν πολλοί συνέλληνες στρέφονται σήμερα προς πολιτικές δυνάμεις που διακονούν την «πρωτοβάθμια», μονοδιάστατη, μανιχαϊστική και απλουστευτική λογική, αυτή που παρακάμπτει ή συσκοτίζει την πολυπλοκότητα των προβλημάτων, είναι γιατί επί δεκαετίες διαπαιδαγωγήθηκαν πολιτικά από «ηγέτες» και γνωμηγήτορες της συγκεκριμένης κοπής, φιλοσοφίας και αντίληψης.

Συμπέρασμα: Δεν ξέρω, κ. Πάγκαλε, εάν, στη βάση του «όλοι μαζί τα φάγαμε», αποδέχεσθε ότι τα φάγατε και εσείς (που είχατε θεσμικό χρέος να προστατεύσετε το δημόσιο χρήμα). Πάντως όλοι μαζί, υμών πρωτοστατούντων –σήμερα με όσα λέτε, χθες με την ένοχη σιωπή σας στις λαϊκίστικες κορόνες του πρώιμου πασοκισμού –συμβάλατε στην προετοιμασία διανοητικών μητρών υποδοχής ενός απλοϊκού πολιτικού λόγου, ώστε να βρίσκουν πλέον απήχηση οι οιμωγές της Χρυσής Αυγής, των Ανεξάρτητων Ελλήνων και του ΣΥΡΙΖΑ… Και κάθε νέα αμετροέπειά σας θυμίζει το μέγεθος των ευθυνών σας.

KAI TA ΑΣΧΕΤΑ ΥΣΤΕΡΟΓΡΑΦΑ: 1. Η κρίση φέρνει ελλείμματα. Και έλλειμμα κρίσης, όμως; Ο υπουργός Δικαιοσύνης έκανε επίσκεψη (αβροφροσύνης; Συμπαράστασης;) στους φονιάδες της 17Ν! (Ισως, όμως, να πρόκειται για λογικό εγχείρημα. «Τρομοκρατία είναι μια δικαιοσύνη γρήγορη, αποφασιστική, αποτελεσματική» έλεγαν άλλοτε. Μπορεί, λοιπόν, να αξιοποιήσει την πείρα τους σε… νομοπαρασκευαστικές επιτροπές).

2. Υπάρχουν ιδέες «εύχυμες» και ιδέες αποτροπιαστικές, ιδέες –όπως του ΣΥΡΙΖΑ –που απευθύνονται στους «χωρίς δουλειά, χωρίς ασφάλιση, χωρίς κατοικία, χωρίς αξιοπρέπεια, χωρίς δικαιώματα» και άλλες(;) που απευθύνονται στους χωρίς μυαλό. Ιδέες, όμως, φύσει εγκληματικές δεν υπάρχουν. Υπάρχουν μόνο εγκληματικές ενέργειες και εγκληματίες άνθρωποι που τις διαπράττουν. Σε κοινωνίες πιο ώριμες και σε τάξεις πιο έννομες από τη δική μας, ουδείς θα (συ)ζητούσε την εκτός νόμου θέση κομμάτων-φορέων κάποιων ιδεών. Θα ήταν αρκετή η φυλάκιση ανθρώπων-δραστών κάποιων ενεργειών.

Ο Θανάσης Διαμαντόπουλος είναι καθηγητής Πολιτικών Θεσμών και Συγκριτικής Πολιτικής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο