Τον αποκαλούν «τσακάλι» και δεν τον ενοχλεί. Είναι ένας από τους ισχυρότερους ανθρώπους στην παγκόσμια βιομηχανία του βιβλίου• ο ατζέντης των συγγραφέων που ασκεί τον μεγαλύτερο τρόμο και τη μεγαλύτερη επιρροή στον αγγλοσαξονικό εκδοτικό χώρο και που απλώνει σήμερα τα πλοκάμια του και στην αγορά του ηλεκτρονικού βιβλίου: ο 65χρονος αμερικανός Αντριου Ουάιλι. Ο άνθρωπος που επιβάλλει τις σκληρότερες νεοφιλελεύθερες τακτικές και στρατηγικές για να ενισχύσει την ελίτ του πνεύματος ακόμη και σε συνθήκες ύφεσης, θυσιάζοντας τις προσωπικές σχέσεις τους στον βωμό της παγκοσμιοποίησης του έργου τους. Με το αζημίωτο για όλους.

Η κομβική στιγμή στην καριέρα του ήταν το 1995, όταν εξασφάλισε μια προκαταβολή 500.000 στερλινών (!) για το μυθιστόρημα «The information» του Μάρτιν Εϊμις, πείθοντας έτσι τον βρετανό συγγραφέα να εγκαταλείψει την επί 22 χρόνια λογοτεχνική πράκτορά του Πατ Κάβανα και να τον ακολουθήσει. Μια χρυσή μεταγραφή που κόστισε στον Εϊμις τη βαθιά φιλία του με τον εκλεκτό συγγραφέα Τζούλιαν Μπαρνς, σύζυγο της Κάβανα.

Ο πρώτος του «πελάτης», το 1980, ήταν ο μεγάλος αμερικανός σοσιαλιστής Ιφ Στόουν. Σήμερα εκπροσωπεί κορυφαία ονόματα της λογοτεχνίας αλλά και πολιτικούς και ιστορικούς, από τον Σαλμάν Ρούσντι, τον Φίλιπ Ροθ, τον Ορχάν Παμούκ ή τον Αιγύπτιο Αλάα αλ Ασουάνι (τον οποίο πήγε να συναντήσει προσωπικά στο Κάιρο) ώς τους κληρονόμους του Μπόρχες, του Ναμπόκοφ, του Μέιλερ, του Κάρβερ ή τον Ντίλαν και τον Μπάουι και από τον Αλ Γκορ, τον Κίσινγκερ ή τον Νικολά Σαρκοζί ώς τον Μπιλ Γκέιτς – αλλά κανέναν Ελληνα. Για όλους αυτούς κερδίζει συμβόλαια με εξαψήφιες προκαταβολές από τους εκδότες τους (και 15% για τον εαυτό του), φουσκωμένα δικαιώματα μετάφρασης με αιματηρές ρήτρες για κάθε καθυστέρηση πληρωμής, αδιαπραγμάτευτους όρους προβολής και διακίνησης, τραβώντας στα άκρα κάθε δυνατότητα αξιοποίησης του έργου τους, πρόσφατου αλλά και παλαιότερου, χωρίς παρ’ όλα αυτά να το προδίδει. Ετσι οργάνωσε προχθές στο Λονδίνο, δεύτερη έδρα του πρακτορείου του, μια συνάντηση δημοσιογράφων από τα τέσσερα σημεία του ορίζοντα προκειμένου να παρουσιάσει ταυτόχρονα σε ολόκληρη την αγορά τον «Τζόζεφ Αντον», το αυτοβιογραφικό έργο του Ρούσντι, που θα κυκλοφορήσει στις 18/9 από τον Ψυχογιό. Με αέρα λόρδου, οικογενειάρχης που ξυπνά στις 5 το πρωί, έχει σύσκεψη στις 7.45 και κοιμάται στις 9 το βράδυ, ο Αντριου Ουάιλι έφτιαξε μια αυτοκρατορία από το τίποτα, μπαίνοντας σχετικά μεγάλος στο παιχνίδι. Από μεγαλοαστική οικογένεια της Βοστώνης, σπούδασε Μεσαιωνική Γαλλική Φιλολογία στο Χάρβαρντ, αλλά μέχρι τα 30 του έζησε μποέμικα, μπλεγμένος στις παρέες του Αντι Γουόρχολ, γράφοντας αθυρόστομα ερωτικά ποιήματα, δουλεύοντας ως ταξιτζής και δοκιμάζοντας όλα τα παραισθησιογόνα. Ωσπου έκανε τη μεγάλη στροφή διεμβολίζοντας τη σχέση εκδοτών – συγγραφέων. Μέχρι τη δεκαετία του ’80 οι ατζέντηδες υπηρετούσαν τα συμφέροντα των εκδοτών και δεν ασχολούνταν με την ορθολογική διαχείριση των συγγραφικών δικαιωμάτων. Εκείνος ζήτησε δουλειά από τους συγγραφείς για να γίνει ο κηπουρός του πνευματικού κήπου τους και έφερε στην αγορά του βιβλίου τον άκρατο ανταγωνισμό, καταπατώντας κάθε άγραφο κανόνα του fair play. Το μυστικό του ήταν ότι δεν ενδιαφέρθηκε ποτέ για τις εφήμερες αξίες, αλλά κυνήγησε – ή και ξετρύπωσε – τις αξίες που αντέχουν στον χρόνο, τους καθαρόαιμους συγγραφείς. Επέλεξε να πλουτίζει από παρεμβάσεις που μετράνε στη σύγχρονη κουλτούρα και όχι από «σκουπίδια», όχι από εμπορικά πυροτεχνήματα. Ετσι το αρπακτικό της αγοράς έχτισε το κύρος του.

Τελευταία Νέα