Το σκηνικό της κρίσης υπήρξε ζοφερό για τον χώρο της ενημέρωσης, ιδίως της τηλεοπτικής. Τα φαινόμενα παντού παρόμοια. Συρρίκνωση προσωπικού, μείωση των ενημερωτικών εκπομπών και ντοκιμαντέρ, αποδεκατισμός των ενημερωτικών ομάδων και τρόμος μπροστά στα ήθη που κόμισε το νέο ιντερνετικό μέσο στον τομέα της πληροφόρησης, με την αναγόρευση κάθε πολίτη σε εν δυνάμει «ρεπόρτερ».

Πριν ξεκινήσουν όλα αυτά, είχε παρατηρηθεί μια μεγάλη κάμψη του ενδιαφέροντος του κόσμου για την ενημέρωση – πλην της αποκαλούμενης «λαϊφστάιλ». Ηταν ακόμη οι εποχές της ευφορίας, τότε που όλοι νόμιζαν ότι ο κόσμος όλος βρίσκεται «στον αυτόματο», καταδικασμένος να πορεύεται στη διαρκή πρόοδο. Οσο για την πολιτική, εμφανιζόταν περισσότερο ως ψυχαγωγικό σόου παρά ως κάτι που αφορά την ίδια τη ζωή και το μέλλον των πολιτών.

Ολα αυτά μοιάζουν να αλλάζουν. Σε όλον τον κόσμο αλλά, ως φαίνεται, και σε εθνικό επίπεδο. Ηδη τα στοιχεία που έδωσε το Mega στη δημοσιότητα για την αύξηση του κοινού των ενημερωτικών του εκπομπών επιβεβαιώνουν την τάση που έχει διαπιστωθεί τους τελευταίους μήνες.

Γιατί δεν είναι μόνο τα τοκ σόου όπως «Η Ανατροπή» και τα ντοκιμαντέρ της «Ερευνας» και της «Εμπόλεμης Ζώνης» καθώς και οι εκπομπές των «Πρωταγωνιστών» που είδαν το κοινό τους να αυξάνεται κατά αρκετές δεκάδες χιλιάδες (από 140.000 περίπου ώς 160.000), αλλά σημείωσαν υψηλότερα από άλλες φορές ποσοστά τηλεθέασης και όλα τα προεκλογικά τοκ σόου.

Αύξηση ωστόσο είδαν στο κοινό τους και τα μεγάλα παγκόσμια δίκτυα ενημέρωσης, με το CNN να ανακάμπτει -ελαφρώς μεν, αλλά σταθερά – έπειτα από καιρό και ιδίως μετά την επέλαση του Fox News και της σκανδαλώδους trash αφήγησης της πραγματικότητας που καθιέρωσε όταν εμφανίστηκε πριν από μερικά χρόνια (1996), σοκάροντας αλλά και γοητεύοντας τα πλήθη – ιδίως των Ρεπουμπλικανών.

Κι όμως σήμερα το Fox, το οποίο ίδρυσαν ο Μέρντοκ και ένας από τους βασικούς επικοινωνιολόγους του Ρίγκαν, ο Ρότζερ Ελις, για να ασκήσουν την τεχνική της παραπλάνησης του πλήθους με συναρπαστικές, αν και όχι εντελώς πραγματικές «ιστορίες», βρίσκεται για πρώτη φορά σε δύσκολη θέση. Και όχι λόγω της καταδίκης του ενός εκ των δυο ιδρυτών του, του Μέρντοκ, για τις σκοτεινές δημοσιογραφικές πρακτικές του, αλλά γιατί όλα δείχνουν ότι με την κρίση άλλαξαν οι ανάγκες του κοινού και οι απαιτήσεις του.

Εξού και δόθηκε εδώ και μερικούς μήνες εντολή άνωθεν σε δημοσιογράφους και αρχισυντάκτες του Fox News να «αλλάξουν τη ρητορική» του καναλιού. Οχι την ιδεολογία, αλλά την ποιότητα του λόγου που εκφέρεται, την ποιότητα των συζητήσεων (να γίνουν πιο… ιντελεκτουέλ), και η εξήγηση ήταν ότι «όταν δεν είναι καλή η ποιότητα της ενημέρωσης, δεν είναι καλή η πολιτική, δεν είναι καλές ούτε οι business».

Ανεμος ανανέωσης και ως εκ τούτου και αισιοδοξίας εν μέσω κρίσης; Στον γαλλικό Τύπο πάντως υπήρξε ενθουσιώδης η υποδοχή της αύξησης του ενδιαφέροντος των τηλεθεατών για την πολιτική ενημέρωση και τα ντοκιμαντέρ πολιτικού περιεχομένου. Ηταν βέβαια η χρονιά της εκλογής νέου Προέδρου για τη χώρα, αλλά το ενδιαφέρον δεν αφορούσε μόνο τη γαλλική πολιτική σκηνή, υψηλή τηλεθέαση έκανε μέχρι μια σάγκα της οικογένειας Μπους.

Πάντως, οι τηλεθεατές δείχνουν με κάθε τρόπο ότι δεν είναι πρόβατα και δεν ακολουθούν τυφλά ούτε παρουσιαστές ούτε πολιτικές καναλιών. Για παράδειγμα, η πολιτική του CNN World να κάνει οικονομία χρησιμοποιώντας σε μεγάλα γεγονότα ιδίως, όπως το τσουνάμι στη Φουκουσίμα, τα «ρεπορτάζ» που στέλνουν μιλιούνια στο σάιτ του διάφοροι ιδιώτες κατέληξε σε μείωση της τηλεθέασής του. «Παραλάβαμε πάνω από 700 «ρεπορτάζ» ικανά να προβληθούν», είχε πει τότε με ενθουσιασμό ο πρόεδρός του Τζιμ Γουόλτον. Και λοιπόν; Μηδέν εις το πηλίκον – της τηλεθέασης.

Τι θέλει ακριβώς το κοινό; Η απάντηση δίνεται αυτόν τον καιρό μέσω ενός σίριαλ στις ΗΠΑ – και αυτό συνηθίζεται -, το «Newsroom», που αν και δεν ενθουσίασε την κριτική γιατί το βρήκε φλύαρο, άνοιξε τον προβληματισμό για τις αλλαγές στην ενημέρωση: Το κοινό δεν θέλει πλέον «γυμνή» πληροφορία, θέλει από την τηλεοπτική ενημέρωση γνώμη, άποψη, αρκεί αυτός που την εκφράζει να το έχει πείσει για την ποιότητα των γνώσεών του και την εγκυρότητά του.

Τελευταία Νέα