Το αποτέλεσμα των εκλογών της 6ης Μαΐου ήταν σε σημαντικό βαθμό προϊόν της οργής και του θυμού των ελλήνων ψηφοφόρων. Το συναίσθημα ως βασική μεταβλητή της επιλογής των ελλήνων ψηφοφόρων διαμόρφωσε ένα νέο πολιτικό σκηνικό, από το οποίο όμως δεν προέκυψε κυβέρνηση για τον τόπο. Η αδυναμία σχηματισμού κυβέρνησης δεν βοηθά στην αντιμετώπιση των σημαντικών προβλημάτων που αντιμετωπίζει η χώρα και αυτό εξηγείται πολύ εύκολα από μια από τις βασικές αρχές της σύγχρονης διοικητικής επιστήμης, σύμφωνα με την οποία «όταν οι αποφάσεις παίρνονται κάτω από συνθήκες θυμού και έλλειψης ψυχραιμίας, οδηγούν πάντα σε λάθος επιλογές ή πολύ απλά σε αναποτελεσματικές λύσεις», στην περίπτωσή μας η αδυναμία σχηματισμού κυβέρνησης. Το συναίσθημα επικράτησε της λογικής. Αναφέρθηκε βέβαια πως με αυτό το αποτέλεσμα το μεγάλο ποσοστό των Ελλήνων έδειξε ότι θέλει να αλλάξει ο τρόπος διακυβέρνησης της χώρας και από «αυτοδύναμες κυβερνήσεις» να περάσουμε σε «κυβερνήσεις συνεργασίας». Ακόμη, το εκλογικό αποτέλεσμα ερμηνεύθηκε από ορισμένους ως αφετηρία για να αυξήσουν τα ποσοστά τους σε επόμενο γύρο εκλογών (17/6/2012) για σχηματισμό αυτοδύναμης κυβέρνησης, παρερμηνεύοντας τη βούληση του εκλογικού σώματος για κυβερνήσεις συνεργασίας.

Στο σημείωμα που διαβάζετε θα στηριχθούμε στη λογική, ως μιας από τις πιο βασικές μεταβλητές λήψης ορθολογικών και αποτελεσματικών αποφάσεων. Οι σκέψεις μας θα τεθούν υπό μορφήν ερωτήσεων, στις οποίες όμως η απάντηση μπορεί εύκολα να εξαχθεί.

Η παγκόσμια κοινότητα βιώνει σήμερα τον τρίτο παγκόσμιο «οικονομικό» πόλεμο, ο οποίος διεξάγεται σε ένα πολύ διαφορετικό πλαίσιο και με εντελώς νέους όρους, στο οποίο οι εμπλεκόμενοι είναι πολυεθνικές εταιρείες, τράπεζες και χρηματοοικονομικοί εν γένει οργανισμοί, οι οποίοι θέλουν να αποκομίσουν κέρδη εκμεταλλευόμενοι χώρες που έχουν μεγάλα προβλήματα χρηματοδότησης των αναγκών τους. Το ερώτημα που τίθεται αφορά τον τρόπο με τον οποίο ένα κράτος μπορεί να αντεπεξέλθει στις προκλήσεις και τις δυσκολίες αυτού του «εχθρικού» περιβάλλοντος και να αντιμετωπίσει τους κινδύνους που ανακύπτουν (γεωπολιτικοί, οικονομικοί, περιβαλλοντικοί κ.λπ.), μέσω της συμμετοχής του σε μια πολιτική, οικονομική και κοινωνική ένωση με ένα κοινό – ισχυρό νόμισμα. Μήπως, εναλλακτικά αυτής της προσέγγισης, θα ήταν καλύτερα για ένα κράτος να στηριχθεί αποκλειστικά και μόνο στα δικά του μέσα έχοντας ως βάση την άσκηση ανεξάρτητης νομισματικής πολιτικής χρησιμοποιώντας ένα εθνικό νόμισμα; Διαφωτιστικό παράδειγμα αποτελεί η απόφαση του πρώτου προέδρου του ΠΑΣΟΚ, ο οποίος ενώ αρχικά διαφωνούσε με τη συμμετοχή της χώρας στην Ευρωπαϊκή Ενωση, τελικά δεν την οδήγησε εκτός Ευρώπης όταν ανέλαβε τη διακυβέρνηση της χώρας.

Η συμμετοχή της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ενωση την ευνόησε στη στρατηγική της ανάπτυξη; Οσον αφορά τη στήριξη της επιχειρηματικής δραστηριότητας και την ανάπτυξη βασικών υποδομών, μπορούν να αναφερθούν τα τρία Κοινοτικά Πλαίσια Στήριξης (ΚΠΣ), τα Μεσογειακά Ολοκληρωμένα Προγράμματα (ΜΟΠ), το ΕΣΠΑ, οι επιδοτήσεις και γενικότερα το «εύκολο» και «φθηνό χρήμα», που η χώρα αποκόμισε από τη συμμετοχή της στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Οσον αφορά τον σημαντικό χώρο της εκπαίδευσης, μπορούν επίσης να αναφερθούν τα προγράμματα Erasmus, Tempus, καθώς και πλήθος ευρωπαϊκών προγραμμάτων στήριξης της βασικής και εφαρμοσμένης έρευνας που έδωσαν πνοή στα ελληνικά ΑΕΙ, παρέχοντας τη δυνατότητα σε καθηγητές, ερευνητές αλλά και φοιτητές να μετακινηθούν και να σχηματίσουν ισχυρές επιστημονικές ομάδες σε συνεργασία με πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα του εξωτερικού, παράγοντας σημαντικά αποτελέσματα τόσο σε ερευνητικό όσο και σε πρακτικό επίπεδο.

Γεωπολιτικά, η χώρα βρίσκεται σε μια ασταθή και ευμετάβλητη γεωγραφική περιοχή. Είναι καλύτερο να βρίσκεται μέσα σε μια ένωση – συμμαχία κρατών με κοινούς στόχους ή να είναι μόνη της και να προσπαθεί να ενισχύσει τη στρατιωτική της θέση με δαπανηρούς στρατιωτικούς εξοπλισμούς; Ποια είναι η λογική βάση μιας επιχειρηματολογίας που οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στην έξοδο της χώρας από το ευρώ και την Ευρωπαϊκή Ενωση, ενώ μερικοί γείτονές μας προσπαθούν και ίσως γίνουν μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης στο άμεσο μέλλον;

Τα παραπάνω ερωτήματα με τις καθαρές απαντήσεις που προκύπτουν, οδηγούν κάθε ορθολογικά σκεπτόμενο Ελληνα να προτιμά τη στρατηγική ανάπτυξη της χώρας μέσω της ευρωπαϊκής της διάστασης, η οποία θεωρείται και η πιο ασφαλής επιλογή σε σχέση με το υπάρχον γεωπολιτικό – οικονομικό – κοινωνικό περιβάλλον.

Ο Κωνσταντίνος Ζοπουνίδης είναι καθηγητής στο Πολυτεχνείο Κρήτης